Kahramanmaraş İstiklal Spor Kulübü’nün 2016 senesinde kurulmasının ardından geçtiğimiz sene özellikle yönetim kurulunun değişmesiyle, şehrimizin spor müsabakalarında etkinliğinin artırılması ve profesyonel gelişimi için yapılan özverili çalışmaların ardından Kahramanmaraş Valiliği, Kahramanmaraş Belediye Başkanlığı başta olmak üzere iş insanları ve en önemlisi Kahramanmaraş halkının desteğiyle hem basketbolda hem futbolda şampiyonluklar yaşayarak üst lige çıkmaya hak kazandı. Bu bağlamda, 6 Şubat 2023’te deyim yerindeyse enkazın altında kalan şehrimizin kültürel gelişimi, dayanışması ve toplumsal hafızası açısından Kahramanmaraş İstiklal Spor Kulübü’nün hem futbolda hem basketbolda yaşadığı şampiyonlukların değeri adeta paha biçilemez.

Topluluğumuzun tecrübe ettiği, yakın tarihteki son derece acı bir olayın ardından, şimdi tam tersi sevinç ve coşkuyla toplumu bir araya getiren futbol ve basketboldaki başarılarımız toplum hafızamız açısından da oldukça önemli niteliktedir. Keza toplum, topluluğu oluşturanların hep beraber tecrübe ettiği tarihiyle, geleceğe dair amaçlarıyla bir bütün olarak süreklilik arz eden; nevi şahsına münhasır bir yapıdır. Spor faaliyetleri ile yerel düzeyde yaşadığımız bu sevinç ve coşku, ulusal düzeyde dayanışmayı, çeşitli ırklar, etnik gruplar, sınıflar arası kaynaşmayı, bütünleşmeyi, yakınlaşmayı sağlamak bakımından spor, toplumsal değişime öncülük etmektedir. Böylece spor, bir barış aracı da olmaktadır. (Keten, Mustafa, Türkiye’de Spor, Ankara, 1974)

Bu makalenin amacı, sporun toplumsal ve ekonomik etkilerini ve spor hukuku ile ilişkisini detaylı bir şekilde ele alarak okuyucuya bu alandaki güncel gelişmelerin etkileri hakkında bilgi vermektir. Özellikle, sporun toplumsal ve ekonomik etkileri üzerinde durulacaktır.

Farklı toplumsal gruplar arasında birleştirici bir unsur olan sporun şehrimiz insanları arasında ortaya çıkardığı birlik duygusu, Kahramanmaraş İstiklal Spor Kulübü’nün elde ettiği üst üste başarılar ile görünür hale gelmiştir. Keza, basketbol ile başlayan sevinç ve coşku; futboldaki şampiyonluğun ardından yollara dökülen hemşerilerimizde görünür hale gelmiştir. Öyle ki, günlerdir toplumun gündemi spor ve spordaki başarımız olmuştur. Bu bağlamda, “Spor etkinlikleri, insanların bir araya gelmelerine olanak tanır ve bu da sosyal bağların güçlenmesine neden olur.” (O’ Brien, Edward T., Sports as a Tool for Social Unclusion, Routledge, 2017[BAT1] ) Sosyal bağların kuvvetlenmesi ve toplumun sevinç yaratan hadiseler nedeniyle artan toplumsal birlik ve dayanışma ruhu ile Kahramanmaraş halkının spor faaliyetlerindeki zaferler nedeniyle bir araya gelmesi, adeta spora ve spor faaliyetlerine olan toplumsal ihtiyacımızın varlığını ortaya koymuştur.

Tüm bunların yanı sıra spor, yalnızca toplum açısından birleştirici olma özelliğiyle değil şehrimize sunacağı ekonomik katkı açısından da önemli bir rol oynamaktadır. Spor etkinlikleri, yerel ekonomiye ciddi katkıda bulunacaktır. Örneğin, Katherine A. M. Williams (2018) “Büyük spor etkinlikleri, turizm, altyapı geliştirme ve istihdam yaratma yoluyla yerel ekonomileri canlandırabilir.” derken, bu tür organizasyonların şehirlerin ve bölgelerin ekonomik profillerini artırabileceğini vurgulamaktadır. Zira bu etkinlikler, katılımcılar ve ziyaretçiler için konaklama, yeme-içme ve ulaşım gibi sektörlerde önemli bir harcama potansiyeli oluşturur. Ekonomik açıdan bakıldığında, spor endüstrisi büyük bir pazar haline gelmiştir. Spor etkinlikleri, stadyumlar, medya hakları, sponsorluk anlaşmaları ve ürün satışları gibi birçok alanda ekonomik kazanç sağlamaktadır. Spor hukukunun önemi burada devreye girer; zira sporun ekonomik boyutunu düzenleyen yasalar ve kurallar, bu sektörde adaletin sağlanması, rekabetin korunması ve kulüpler ile sporcuların haklarının gözetilmesi açısından kritik bir rol oynar.

Spor, artık sadece sağlık açsından fiziksel ve sosyal yaşama katkıda bulunan bir aktivite değildir. Özellikle son yıllarda geniş alanların ilgisini çekmesi ve kendine özgü ekonomik dinamiklerinin olması sebebiyle artık ticari bir alan haline gelmiştir. Özellikle futbol ile birlikte diğer spor dalları da düşünüldüğünde büyük bir ekonomik güç yaratmaktadır.

Spor faaliyetlerinin kendine özgü olması ve/veya ekonomik alan etkileri sebebiyle artık Spor Hukuku da kendi kurallarını yazmakta ve ayrı bir disiplin olmaktadır. Spor Hukuku, spor süjeleri arasındaki ilişkileri düzenleyen ve sporun belirli kurallar çerçevesinde yapılmasını sağlayan bir hukuk dalı olarak ifade edilebilir. Sporun sadece ülkemizde değil uluslararası alanda da etkin yer alması Spor Hukukunun bağımsız bir disiplin olmasında etkilidir.

Kulüplerinin şirketleşmesi ile birlikte, tıpkı şirketler gibi süreçlerin yürütülmesi kaçınılmazdır. Kulüplerin ve sporcuların haklarının belirlenmesi, transferler, menajerlik yine spor faaliyetlerinden kaynaklanan yayın, reklam, sponsorluk, biletleme gibi işlemlerde özellikle sözleşmelerin gerekliliği, bu konulardaki uzmanlığı da zorunlu hale getirmektedir.

Spor hukuku, sporun toplumsal ve ekonomik önemini destekleyen bir çerçeve sunar. Spor etkinliklerinin düzenlenmesi, sporcuların haklarının korunması ve spor organizasyonlarının denetlenmesi gibi konular, spor hukukunun temel alanlarını oluşturur. Bu hukuk alanı, yalnızca sporcuların ve kulüplerin değil aynı zamanda taraftarların ve toplumun genelinin haklarını da gözetmektedir. Dolayısıyla, spor hukuku, sporun toplumsal işlevini güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda ekonomik sürdürülebilirliği sağlamak için de gereklidir. Sporun bu iki boyutu, hukukun sağladığı güvence ve düzenlemelerle daha sağlam bir temele oturur.

Sonuç olarak spor, kişilerin eğlenmeleri, boş zamanlarını değerlendirmeleri imkânı sağlar. Fiziksel ve zihinsel aktivitelerle insanların sağlıklı olması için çok önemlidir. Aynı zamanda kişiler ve toplumlar arasındaki dostluk ilişkilerini kuvvetlendirir ve geliştirir. İşte Kahramanmaraş İstiklal Spor Kulübümüzün bir üst lige çıkması ile tüm Kahramanmaraşlılar olarak büyük bir sevinç yaşadık ve şehrimizin dostlukları, yapılan aktiviteler ile daha da görünür hale gelmiştir. Yaşanılan tüm olumsuzluklara rağmen mutlu olmamızı sağlamıştır.

Spor hakkı mutlak bir haktır. Herkese karşı ileri sürülebilir ve herkes spor hakkına saygı göstermek zorundadır. Spor Hukukunun varlığı aynı zamanda bu güvenceyi sağlamaktadır. Kişilerin, şehirlerin ve ülkelerin sosyo-ekonomisine mikro ve makro ölçekte pozitif katkı sağlayan sporun başta tüm Kahramanmaraşlılar için çok faydalı olmasını dileriz. Tüm spor dallarında disiplinli ve kurallarına uygun olarak çalıştığımızda çok büyük başarılara imza atacağımıza eminim. Spor ile Şehrimizdeki farklı kültürler ve sosyal gruplar ile bir araya getirerek, ortak bir amaç etrafında toplanalım. Çocuklarımızı ve gençlerimizi daha çok spora yönelterek, geleceğe dair umutlarını arttıralım.

Alex de Souza da dediği gibi hayal edebilirsek, gerçekleştirebiliriz. Yine Marv Levy’nin vurguladığı gibi “Kalıcılık, başarısızlığı olağanüstü başarıya dönüştürebilir.”

Saygılarımla,

Av. İdil Zeynep Yağlıca