Geçtiğimiz hafta “Bir İşletme Kurarken Nelere Dikkat Edilmeli?” konusunda mutlaka bir iş planıyla yola çıkılması gerektiğinden, doğru şirket türünün belirlenmesi, işyeri kira sözleşmesinin ve lokasyonunun önemi ile gerekli ruhsat, izin ve faaliyet belgeleri konularına değinmiştik. Bu hafta ise, dikkat edilmesi gereken diğer önemli konulara göz atacağız:

1. Vergi Kaydı ve SGK İşlemleri

İşletme kuruluş aşamasında yapılması gereken bazı resmi bildirimler vardır. Bunlardan başlıcaları: vergi dairesine başvuru, SGK işyeri bildirgesi ve çalışanlar için işe giriş bildirgeleridir.

Bu yükümlülüklerin gecikmesi durumunda, işletmenin ceza ve geriye dönük prim borçları doğabilir. Ayrıca muhasebe kayıtlarının düzenli tutulmaması vergi cezalarına yol açacaktır.

2. Çalışan Hakları ve İş Hukuku

İşçi çalıştıracak her işletme, 4857 sayılı İş Kanunu’na ve SGK mevzuatına tabidir. Yine burada başlıca dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:

· Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması kanunen zorunludur. Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren işçiye en geç iki ay içinde çalışma koşullarını içerir özel şartlar barındırması gereken bir belge vermekle yükümlüdür.

· 4857 sayılı İş Kanunu'nun 75'inci maddesinde personel özlük dosyasına ait bilgi şu şekildedir: "İşveren çalıştırdığı her işçi için bir özlük dosyası düzenler. İşveren bu dosyada, işçinin kimlik bilgilerinin yanında, bu Kanun ve diğer kanunlar uyarınca düzenlemek zorunda olduğu her türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek zorundadır. İşveren, işçi hakkında edindiği bilgileri dürüstlük kuralları ve hukuka uygun olarak kullanmak ve gizli kalmasında işçinin haklı çıkarı bulunan bilgileri açıklamamakla yükümlüdür."

· İşletmeler, Kanun'da belirtildiği üzere çalışanları ile ilgili bilgiler içeren özlük dosyasını tutmak zorundadır. İş Kanunu'nun 104. maddesinde "75'inci maddesindeki işçi özlük dosyalarını düzenlemeyen, 76'ncı maddesinde belirtilen yönetmelik hükümlerine uymayan işveren veya işveren vekiline idari para cezası düzenler.

· Ücret, mesai, yıllık izin gibi haklar kanuna uygun biçimde düzenlenmeli ve açıkça belirtilmelidir[BAT1] .

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirleri yasal mevzuata uygun bir biçimde alınmalı, zorunlu eğitimler verilmelidir.

· Şirket düzeninin ve iş barışının sağlanması için disiplin kuralları belirlenmelidir.

Burada sayılanlarla sınırlı olmamakla birlikte, bu yükümlülüklerin ihlali idari para cezası, adli ve ceza davası sonuçlarını doğurabilir.

******

3. Marka ve Ticaret Ünvanı Koruması

İşletmenin ismi, logosu ve ticari faaliyet alanları belirlendikten sonra Türk Patent ve Marka Kurumu’na tescil başvurusu yapılması, marka haklarını üçüncü kişilere karşı korur. Böylece aynı veya nitelikli benzerlik taşıyan diğer şirketlerin aynı alanda faaliyet göstermesine engel olunur.

4. Sözleşmelerin Hukuka Uygunluğu

İş ortakları, müşteriler ve tedarikçiler ile yapılan sözleşmelerin; başlıca Türk Borçlar Kanunu’na, Türk Ticaret Kanunu’na ve Tüketici Koruma Mevzuatına uygun olması gerekir.

******

İnternetten indirilen, genel geçer metinlerle yapılacak sözleşmeler birçok risk barındırır. Her işletme, kendi faaliyet alanına uygun özel sözleşmeler hazırlamalıdır.

******

Sonuç

Bir işletme kurmak; sadece hayal kurmakla değil, aynı zamanda yasal zemini güçlü bir yapı inşa etmekle mümkündür. Kahramanmaraş’ta girişimcilik ruhu güçlüdür; ancak bu ruhun uzun vadeli başarıya dönüşmesi, doğru hukuki adımlarla mümkündür.

******

Girişimci olmak, aynı zamanda birçok kişi için kariyerlerinde önemli bir adım ve hayatlarında büyük bir değişim anlamına gelir. Ayrıca çeşitli fırsatlar ve avantajlar sunan heyecan verici bir kariyer yoludur.

Bu noktada özellikle kadın girişimcilerin önemli başarılarından söz etmek gerekir. Örneğin Demet Mutlu, ülkemizde önemli bir kadın girişimcidir. Hepimizin bildiği ve muhtemelen alış-veriş yaptığı TRENDYOL’u kurmuştur. Hikayesine baktığınızda, 2010 yılında, 300 bin dolar sermaye ile evinin salonunda şüreci başlatmıştır. Kurduğu sitenin değeri ilk 16 ayda 150 milyon dolara ulaşmış ve dünya devi Alibaba’dan 350 milyon dolar yatırım almıştır.

O yüzden girişimci ruhumuza ses verip ertelemeyelim.

Etik ve hukuki adımlarla güvenli yolda yürüyebiliriz ve ciddi başarılar elde edebiliriz.

Tabi her yeni iş, aynı zamanda yeni bir sorumluluktur.

Seth Godin ‘de dediği gibi “Bir sürü çarpıcı fikir vardır, eksik olan bu fikirleri gerçekleştirme arzusudur.” – YAPABİLİRİZ.

“Şans, hazır olanın yolunu açar.” – Louis Pasteur

Saygılarımla,

Av. İdil Zeynep Yağlıca