Kira Sözleşmesinin Sona Erdirilmesine ve Evin Boşaltılmasına İlişkin Uyuşmazlıklar ve Tahliye
Herkesin malumu olduğu üzere; yüksek enflasyon, kira arz talep dengesinin bozulması ve diğer birçok nedenlerden dolayı kira ücretlerinde fahiş artışlar yaşanıyor. Depremden önce zaten sürekli olarak yükselen kira ücretleri, depremden sonra insanların zor durumda kalması, biçok evin depremde yıkılması, arz-talep dengesinin kiracı aleyhine daha da bozulması sebebiyle daha da fahiş noktalara geldi.
Ev sahipleri de; mevcuttaki görece ucuza oturan kiracılarını çıkartarak daha yüksek ücretlere evini kiralamanın yollarını aramaya başladı. Ev sahipleri; öncelikle kiracılarından yüksek kira ücretleri talep ediyorlar, kiracı bu talebi kabul etmediğinde farklı bahanelerle kiracıyı çıkartmaya çalışıyorlar. Bu bahanelerden bazıları; evin tadilata girecek olması, evin satılacak olması, evin ev sahibinin kendisi veya bir yakını(çocuğu, anne babası) tarafından kullanılacak olması… Ev sahibinin bu gerekçeleri gerçekçi olabileceği kadar kiracıyı evden çıkartmaya ikna etmeye yönelik bahanelerden ibaret de olabiliyor.
Bu noktada kiracının; ev sahibinin talebi üzerine direkt evi boşaltmaması şart. Ev sahibi; kiracıyı evden çıkartmak istiyorsa mutlaka ve mutlaka tahliye davası açmak zorundadır. Bu dava açılmadan ve mahkemece tahliye kararı verilmeden; kiracının evden çıkma zorunluluğu yoktur. Kiracının davasız bir şekilde evden çıkmaması başka bir açıdan da zorunlu. Türk Borçlar Kanunu’nun 355.maddesi gereğince; Kiraya veren, gereksinim amacıyla kiralananın boşaltılmasını sağladığında, haklı sebep olmaksızın, kiralananı üç yıl geçmedikçe eski kiracısından başkasına kiralayamaz. Yani; ev sahibi, kendisinin veya bir yakının oturacağından bahisle kiracının evi boşaltmasını sağladığında 3 yıl boyunca o evi başkasına para karşılığında kiraya veremez. Yine aynı madde gereğince; Yeniden inşa ve imar amacıyla boşaltılması sağlanan taşınmazlar, eski hâli ile, haklı sebep olmaksızın üç yıl geçmedikçe başkasına kiralanamaz. Yani ev sahibi; evin tamirden geçeceğinden bahisle kiracıyı evden çıkarttığında evi aynı haliyle 3 yıl boyunca başkasına kiralayamaz.
Ev sahibi evi bu kurala aykırı şekilde evi başkasına kiraladığı takdirde, eski kiracıya; son kira yılında ödediği 1 yıllık kira bedelinden aşağı olmamak üzere tazminat ödemek zorunda kalır.
Şimdi gelelim asıl meseleye… Ev sahibinin 3 yıl boyunca evi başkasına kiralayamaması için, kiraladığı takdirde eski kiracıya tazminat ödemesi için en önemi koşul; kiracının dava yoluyla tahliye edilmiş olmasıdır. Yargıtay 6.Hukuk Dairesi'nin 2015/6530 Esas ve 10458 Karar sayılı içtihadı ile yerleşik yargısal uygulamaya göre, Türk Borçlar Kanunu’n 355.maddesindeki, "sağlandığında " ifadesi, kiracının mahkeme kararıyla tahliyesi ve icrası olarak değerlendirilmektedir. Yani kiracı; tahliye davası ve devamında icrası tehdidi altında kalmadan, diğer bir deyişle; ev sahibi kiracıya karşı tahliye davası açıp da bu davayı kazanması akabinde kiracıyı icra dairesi yoluyla tahliye ettirmeden evi boşaltırsa; ev sahibinin evi 3 yıl boyunca başkasına kiralama yasağı söz konusu olmayacak ve evi başkasına kiraladığı takdirde eski kiracıya tazminat ödemek zorunda kalmayacaktır.
Kiracılar için ez cümle; eğer ev sahibiniz sizin evden çıkmanızı istiyorsa, mutlaka ve mutlaka kira konusunda uzman bir avukata danışın ve avukatınızın sizi yönlendirdiği şekilde hareket edin. Evi boşaltmayın. Sağlıcakla kalın…
