Kahramanmaraş, ticari anlamda gün geçtikçe kan kaybediyor. Uzun süreden beri seyreden yüksek faiz ticareti durma noktasına getirmiş durumda. Düşünün, 2 milyon TL nakit paranız var. Bununla ticaret yapıp , her ay 100 bin TL kazanma uğraş, çaba ve telaşında mı olursunuz, yada bu parayı direk bankaya faize yatırıp her ay garanti 100 bin TL faiz getirisi mi alırsınız. Ticaret riskli, kar etmekte var, zarar etmekte. Üstelik iş yeri kirası, stopaj, çalışan ödemeleri, SGK primleri, her ay devlete ödenen yüksek vergiler.
Şehirde büyük firmalar tek tek konkordato ilan ediyor, iflasını açıklıyor. Şehrin lokomotifi olan tekstil, çelik sanayi can çekişiyor. Uzun süredir emlak, otomotiv sektörleri ayakta durmakta zorlanıyor. Ticaret dönmüyor.
Bankalar işletmelerin çarkının dönmesi için gerekli kredi desteği sağlamıyor. Nakit parası olanı iş kurmak, istihdam sağlamak için yönlendirmiyor. Bir nevi "Sen çalışma, iş yapma, iş yeri açıp istihdam sağlama, otur oturduğun yerde, paranı bize getir, biz sana zaten ticaretten kazandığın paranın fazlasını faiz olarak verelim" mantığındalar.
Hani birde Kasım geliyor. özellikle küçük ticari işletmelerde derin bir Kasım sancısı var. Kasım da ne mi oluyor?
Sağ olsun devletimiz 6 Şubattan bu yana işletmelerden vergi almıyor, çalışanların SGK pimlerini tahsil etmiyor. Muncir sebep diye tabir edilen bu süreçte iş ve işletmelerin yanında durmaya çalıştı, çalışıyor.
Küçük bir ayrıntı, asrın felaketi diye adlandırılan 6 Şubat depreminden bu yana devlet alacağından vazgeçmedi. Alacağını öteledi. Kasım ayından itibaren ticari işletmeler iki buçuk yıldır biriken her türlü vergi, SGK borçlarını ödemeye başlayacak, ek olarak güncel SGK , ve her türlü vergisini de ödemeye başlayacak.
Hangi esnafa gitsen, hangi işletme ile görüşsen derin bir sıkıntı hali mevcut. Genel kanı, depremde pek çoğunun işletmesinin yıkıldığı, zarar gördüğü, yüksek faizler yüzünden işletmelerin ayakta zor durduğu seklinde. Beklenti ise devletin Muncir sebep dolayısı ile borçları sürekli ertelemek yerine en azından yarısının silinmesin, gerisinin uzun vadeli takside bağlanması.
Kasım ayında Kahramanmaraş esnafını, iş verenini zor günler bekliyor. Bu zorluklar muhtemelen işçi çıkarımı, istihdam azaltılması hatta iflasları da beraberinde getirecek. Adliyelere yeni icra takip dosyaları olarak yansıyacaktır.
Esnaflarda sessiz ve derin bir Kasım sancısı mevcut. Görülsün, duyulsun, elinden tutulsun ister.