Kahramanmaraş’ta yüzyıllardır süregelen bıçakçılık geleneği, kent merkezindeki Demirciler Çarşısı’nda ve merkeze yaklaşık 32 kilometre uzaklıktaki Hartlap Köyü’nde yaşatılmaya çalışılıyor. Ancak bu el emeği göz nuru meslek, ekonomik zorluklar ve yeni neslin ilgisizliği nedeniyle her geçen gün biraz daha kayboluyor. Bıçak üretiminde başta çelik olmak üzere tosak ağacı, boynuz, plastik ve fiber gibi malzemeler kullanılıyor. Bıçağın kesici kısmına “namti” adı veriliyor. Geçmişte namti yapımında ray demirleri kullanılırken, günümüzde ise sanayi üretimi çelik şeritler tercih ediliyor. Bu geçişin, 1990’lı yıllarda Kahramanmaraş’ta çelik sanayinin gelişmesiyle hız kazandığı belirtiliyor.
BIÇAK ÇEŞİTLERİ VE ŞEKİLLERİ
Sap yapımında ise uzun yıllar sert ve dayanıklı yapısıyla bilinen “tosak ağacı” kullanılıyor. Andırın, Düldül Dağı ve Hatay’ın bazı bölgelerinden temin edilen bu ağaç, 90’lı yıllardan sonra yerini kolay temin edilen ve seri üretime uygun plastik ve fiber malzemelere bırakmış durumdadır. Hartlap Köyü’nde eğri bağ, maskot, cep, ges boy, kasap, kıyma ve kurban bıçakları gibi pek çok çeşit üretiliyor. Bu bıçaklar yılan dili, söğüt yaprağı, böbrekli ve topak gibi farklı şekillerde tasarlanıyor. Kapanır ve kapanmaz modeller olarak da ikiye ayrılıyor.
Geçmişte Hartlap’ta 35’e kadar çıkan bıçakçı atölyesi sayısı günümüzde 10-15’e kadar düştü. Ustaların çocukları ve çırakları, yeterli kazanç sağlanamadığı için mesleği sürdürmemeyi tercih ediyor. Kahramanmaraş kültürünün önemli parçalarından biri olan bıçakçılığın geleceği, hem usta sayısının azalması hem de el emeğine olan ilginin düşmesi nedeniyle tehlike altında bulunuyor. Ancak halen çalışan az sayıda usta, bu kadim zanaatı yaşatmak için mücadele ediyor.
