Yüzyıllardır kırsal yaşamın önemli parçalarından biri olan Gıcırmaç, hem çocukların hem de yetişkinlerin oyun aracı olmanın ötesinde, toplumsal birlikteliği güçlendiren bir kültürel unsur olarak öne çıkıyor. Doğal malzemelerden yapılan Gıcırmaç, yere sabitlenen kalın bir ağaç gövdesi üzerine monte edilen uzun bir kütükle hazırlanıyor. Kütüğün orta kısmı oyularak dönme hareketi sağlanıyor, içine yerleştirilen kömür veya taş parçaları ise oyuncak dönerken karakteristik “gıcırtı” sesini çıkarıyor. Adını da bu sesten alan Gıcırmaç, iki kişinin karşılıklı binmesiyle çalışıyor ve hem eğlenceli hem de ritmik bir oyun deneyimi sunuyor.
BAYRAMLARIN VE DÜĞÜNLERİN VAZGEÇİLMEZ OYUNCAĞI
Eskiden bayramlarda, köy düğünlerinde ve boş zamanlarda kurulan Gıcırmaç, sadece çocukların değil yetişkinlerin de ilgisini çekiyordu. Bazı bölgelerde büyükleri için özel olarak yapılan daha geniş versiyonları da bulunuyordu. El emeğiyle üretilen bu geleneksel oyuncak, yalnızca bir eğlence aracı değil; aynı zamanda paylaşmayı, birlikte hareket etmeyi ve üretkenliği teşvik eden kültürel bir değer olarak öne çıkıyor. Her geçen gün daha az bilinse de, Gıcırmaç bazı köylerde ve kültürel etkinliklerde yaşatılmaya devam ediyor. Kahramanmaraş’ın unutulmaya yüz tutan bu geleneği, şehrin kültürel hafızasında önemli bir miras olarak varlığını sürdürüyor.
