Geçtiğimiz hafta öğretmen maaşıyla Kahramanmaraş’ta ev almanın 56 ay sürdüğünü yazmıştık. Bu haberin ardından pek çok kişi, “Asgari ücretle kaç ayda ev alınır?” diye sordu. Sorduk, araştırdık, hesapladık… Ve ortaya çıkan tablo yürek burkucu. 2025 yılı itibarıyla asgari ücret 22 bin 104 TL. Kentimizde 3+1 bir daire ortalama 4 milyon TL. Bu durumda asgari ücretli bir vatandaşın hiç harcama yapmadan 181 ay, yani 15 yıl 1 ay boyunca çalışması gerekiyor. 2+1 daire için süre bile 127 ay, yani 10 yıl 7 ay.
***
Ama bu, sadece kağıt üzerinde duran bir hesap. Çünkü gerçek hayatta kimse 15 yıl boyunca yemeden, içmeden, kira ödemeden yaşayamaz. Bir düşünün: 15 yıl boyunca bir lokma ekmek yemeden, faturaya para harcamadan, çocuğunu okutmaya çalışmadan sadece maaşını kenara koyarak… Böyle bir hayat mümkün mü?
Hayır.
Ama işte rakamların dili bu kadar acımasız.
***
Kira Gerçeği
Bugün Kahramanmaraş’ta en kötü kiralar bile 20 bin TL’den başlıyor. Düşünün, asgari ücret 22 bin TL, kira ise 20 bin TL. Geriye kalan 2 bin lira ile nasıl bir hayat kurulabilir? Barınmak için cebinizden neredeyse tüm maaşınız çıkıyor. Gıda, fatura, ulaşım, çocuk masrafı derken vatandaş adeta nefes alamaz hale geliyor. Böyle bir tabloda ev sahibi olma hayalini konuşmak bile ironik kalıyor. Çünkü bırakın ev almayı, kira ödeyerek ayakta durmak bile başlı başına bir mücadele.
***
6 Şubat depremleri sonrası ev fiyatları uçtu. Birçok aile evini kaybetti, binlercesi hala konteynerde yaşıyor. Ama yeni yapılan evlere bakıldığında fiyatlar hayal gücünü bile zorluyor. Ortada acı bir gerçek var: Kahramanmaraş’ta barınmak artık her gelir grubunun en büyük derdi.
***
“15 yıl boyunca yemeden içmeden çalışırsan ev alabilirsin.”
Bu cümle aslında sadece bir matematik hesabı değil, hayatımızın acı özeti. Çünkü gerçek şu: Ev, artık insanın temel ihtiyacı olmaktan çıkıp, ulaşılmaz bir lükse dönüştü. Kahramanmaraş’ta bir asgari ücretlinin önünde iki yol var: Ya tüm maaşını kiraya verip hayatını idame ettirmeye çalışmak, ya da ev hayalini rafa kaldırıp sadece günü kurtarmak. Bir zamanlar “yuva kurmak” gelecek inşa etmek demekti. Bugün ise kirada geçen bir ömür, en büyük miras haline geldi.
