Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ortak çalışması sonucu ortaya çıkan “Yeni Konut Finansman Modeliyle Yeni Evim” kampanyası geçtiğimiz aylarda açıklanmıştı. Orta gelirli vatandaşların ev sahibi olmasını amaçlayan projede; 2 milyon TL’ye kadar 0,69 faiz oranıyla, 2 ila 4 milyon TL arası 0,79 faiz oranıyla, 4 ila 5 milyon TL arası 0,99 faiz oranıyla kredi verilecek. Finansman kolaylığı ile de ödeme konusunda ilk 3 yıl devlet destekli olan proje, birçok insanı umutlandırdı. Finansman desteği ile edinilen konut, 5 yıl boyunca satılmayacak. Gayrimenkul Danışmanı ve Akyar Emlak Gayrimenkul İşletmecisi Ökkeş Ağyar, Yüzde 10 peşinat ve 15 yıla varan vade imkânı ile hayata geçirilen “Yeni Konut Finansman Modeliyle Yeni Evim” projesi ile ilgili gazetemize değerlendirmelerde bulundu. Ağyar, projede belirsizliklerin olduğunu ve henüz somut bir gelişmenin yaşanmadığını belirterek, “0.69 ölü doğan bir bebek gibi doğmadan öldü, adı var kendisi yok” şeklinde konuştu.
ORTADA ELLE TUTULUR BİR DURUM YOK
Gayrimenkul Danışmanı Ökkeş Ağyar açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Müteahhitler bankaya gidip, ‘elimde şu kadar daire var’ deyip sonra da Çevre Şehirciliğe gidip bildirimde bulunacak sonrada dairelerin bedellerinin yüzde 5’ini bankaya yatıracak. Müteahhitler bu yüzde 5’lik kısmı bankaya yatırmak istemiyorlar ve bunu müşterilerden talep ediyorlar. Müteahhitler bankalara gidiyor, bankalar ‘henüz bize yazı gelmedi’ diyor. Müteahhitler, Çevre ve Şehirciliğe gidiyor, oradakilerde ‘henüz bize yazı gelmedi’ diyor. Şu ana kadar Kahramanmaraş’ta, bu projeden faydalanan kimse yok. Diğer emlakçı arkadaşlara soruyorum konuşuyorum onlarda aynı şeyi söylüyor. Kahramanmaraş’ta henüz yürürlüğe girmiş durumda değil. Elle tutulur bir durum yok ortada. 16 Ocak’ı işaret ettiler, 16 Ocak’ta her şeyi açıklayacaklar projeyi ayrıntılı bir şekilde anlatacaklar zannettik. Ne bir açıklama yaptılar, ne de bir gelişme oldu.
YÜZDE 10 PEŞİNAT KOMİK KALIYOR!
Vatandaşla şöyle zannediyor: bankalarda sınırsız para var, bankaya yüzde 10 peşinat verildiğinde krediyi verilecek. Ev almak isteyen vatandaşlara hak veriyorum, keşke 0,69 faizle kredi verilse çok güzel olur. Bizlere ‘yüzde peşinatım var, nasıl ev alabilirim’ diye soruyorlar. 1 milyon 500 bin liralık daire için yüzde 10 peşinat komik kalıyor. Bankalar, kriterler el vermediği için o kadar krediyi vermez. Müteahhitlerin eski maliyetleri var. Müteahhitler, 2 milyon liralık daireye 2 milyon lira fatura kesemiyor. Müteahhitler, bu daire için 600 bin liralık fatura kesebilirim diyor. Hal böyle olunca bankalarda bu daire için 600 bin liralık kredi veriyor. 2 milyon liralık daire için 600 bin lira kredi kullanması 1 milyon 400 bin lira açık bırakıyor. Ev almak isteyenlerinde 1 milyon 400 bin lirasının olması gerek. Bu konuda neredeyse tüm müteahhitler, mustarip. ‘Müteahhitler vergi kaçıyor’ diyorlar. Müteahhit, vergi kaçırmıyor, geçen seneki maliyetlerden fatura kesmiş. Faturayı kestiği zaman ki maliyeti 500 bin lira olan daire bugün 1 milyon 500 bin lira olmuş, 3’e katlanmış. Müteahhittin elinde 500 bin liralık fatura var ama daireyi bugün 1 milyon 500 bine satması gerekiyor. 1 milyon 500 bin liralık fatura keserse korkunç bir vergi ortaya çıkıyor.
0,69 KREDİYLE BİLE EV ALMAK İMKÂNSIZ!
Bu projede Çevre ve Şehircilik Bakanlığının aradan kaldırılması gerek. Bu yüzde 5 olayının da kesinlikle kaldırılması gerek. Müteahhit daha dairesini satmadan dairenin yüzde 5’ini bankaya yatırılması da bana göre yanlış bunun yerine bürokratik engeller olmadan krediye ulaşılabilirliği kolaylaştırmak gerek. Şu an krediye ulaşılamıyor, kredinin adı var ama kendisi yok. En büyük problem de bu, fiili olarak hayata geçmemiş olan bir şeyi konuşuyoruz. İkinci el evlerin de bu projeye dâhil edilmesi lazım. Bu evler için 0,69 kredi verilmiyor. Verileceği konuşuluyor ama ne olacak zaman gösterecek. Bu kredileri devlet bankaları verecek. Özel bankalarda da bu söz konusu olan faizlerin 2-3 katı faiz oranları var. Zaten bu özel bankalarda da kredi kullanmak çok zor. En büyük problem krediye ulaşılamamasıdır. Bankalar kredi vermemek için ipe un seriyor. Şu anki şartlarda bile 0,69 kredi ile bile ev almak imkânsız. Çünkü: bankalar kredi vermiyor.
ALIM GÜCÜ MAKASI AÇILDI
Son bir yıldır ev hatta 1 buçuk yıldır ev satışı neredeyse olmadı, piyasa çok durgundu. Hem ev fiyatları 2’ye 3’ye katlandı hem de krediler ulaşılamaz hale geldi. Örnek veriyorum: Karı-koca çalışıyor ve 20 bin lira maaş alıyor, ikisinin toplam aylığı 40 bin lira ama bankadan 500 bin liradan fazla kredi alamıyor. Adam her şeye rağmen bu enflasyona rağmen bu ekonomik krize rağmen ev almak istiyor ama şartları karşıladığı halde kredi alamıyor. Adam, 1 milyon 500 bin liralık bir ev almak istiyor ama banka sadece 300 bin lira kredi veriyor. Hal böyle olunca ev almakta imkânsızlaştı. Son bir yılda sadece parası olan ev alabildi. Orta kesim ve alt kesim hiç ev alamadı. Son bir yılda asgari ücretli vatandaşlara sattığımız evin sayısı bir elin 5 parmağını geçmez. Ev almak imkânsız hale geldi. Ev fiyatları 2-3 kat arttı ama kimsenin maaşı da 2-3 kat artmadı. Alım gücü makası açıldı.
ARSA ÜRETİLMİYOR
Şöyle bir hayal kurun, evinizi satacaksınız farklı bir ev alacaksınız, sizin evin kategorisindeki bir evin sıfırı 1.5 milyon olmuş, sen evini 500 bin liraya verir misin, vermezsin. İnsanlar diyor ki: Ben evimi satacağım, benim evim eski, fiyatı da sıfır ev fiyatına yakın ama ben de bu evi satıp başka ev alacağım. Aradaki farkta belli oranda kabul edilebilir ama bu oran çok fazla olursa kabul edilemez. Bu verilen kredilerin ikinci el evler içinde verilmesini bekliyoruz. Sözde değil fiiliyatta verilmesini bekliyoruz. Müşteriler bankalara gittiğinde kredi puanları yeterliyse o insanlara kredi verilmesini istiyoruz. O zaman piyasada gerçekten satışlar açılır. İnsanlarda mutlu mesut olur. Kahramanmaraş’ta ayrı bir sorun var. Ben bunu belediye başkanlarına da söyledim. Arsa üretmiyorlar. Müteahhitlerin arsa fiyatlarını neden yükselttiği hakkında sorular geliyor. Bu durum belediyelerin yeteri kadar arsa üretmemesinden kaynaklı oluyor. Diyelim ki arsa üretmişler, üretmeden kastım parsellemedir, parselde arsa olarak gözüküyor ama dağın başında alt yapısı yok. Müteahhit, ben burada bina yapsam buranın alt yapısı yok. Elektriği yok, yolu yok diyor. Belediyelerinde bu konuda hassas olmasını istiyoruz. Bu Kahramanmaraş’ta büyük bir eksikliktir.
ŞEHRİN BATISI TIKANDI!
Bina yapılıyor yolu daha sonra yapılıyor böyle bir şey olabilir mi? Kahramanmaraş’ta imar planının 10 -20 yıl önceden yapılması gerekiyor. Şöyle bir oturup hesap etmeleri lazım. Bu şehrin her sene ne kadar büyümesi lazım, ne kadar arsa üretmemiz lazım diye. Şehrin büyümesi lazım. Bunun içinde arsa üretmek gerekiyor. Planlama yapılması gerekir ki o zaman arsa sayısı artarsa fiyatları ucuzlar. Kahramanmaraş’ın batısı Kılavuzlu Köprüsü’ne dayandı. Arsa yok. Eskiden biz üniversitenin orada daire satamazdık, arsa da satamazdık. Şimdi artık insanların başka yolu yok. Müteahhitte mecbur kalıyor. Artık oralar kıymetlendi, mal bulamaz hale geldik. Kahramanmaraş’ın batısı tıkandı kaldı. Şehir ya köprünün karşı tarafına doğru ya da Dulkadiroğlu tarafına doğru genişleyecek. Dulkadiroğlu ilçesi şehrin alt tabakasının yaşadığı bir yer olarak görülüyor. Türkiye’nin doğusu da böyle, Kahramanmaraş’ın doğusu böyle görülüyor.”
Haber: Ömer Harmankaya
