Mondros Mütarekesi’nin ardından Maraş ve çevresinde Fransız işgali giderek ağırlaşırken, Kuvayı Milliye çeteleri Antep–Maraş yolu üzerinde Gavur Boğazı, Karabıyıklı, Araplar Köyü ve Harabe bölgelerinde Fransız birliklerine yönelik pusularla ciddi kayıplar verdirdi. Aynı şekilde İslahiye ve Kömürler istikametinden Maraş’a asker ve cephane taşıyan Fransız birlikleri de direnişçiler tarafından durduruldu. Bu gelişmeler üzerine 21 Ocak 1920’de Antep’ten Maraş’a gelen Fransız General Kerret, Maraş’taki Türk yöneticileri karargâhta toplantıya çağırdı. Toplantıya Kaymakam Vekili Cevdet Bey, Maraş Türk Jandarma Komutanı İsmail Hakkı Bey, Belediye Başkanı Bekir Sıtkı Bey ve bazı yöneticiler katıldı. General Kerret, toplantıda Maraşlı yöneticilere ağır ve aşağılayıcı ifadeler kullanarak, Antep–Maraş ve İslahiye–Maraş yollarında Fransız askerlerine kurulan pusular nedeniyle tehditlerde bulundu.
ARTIK BEKLEYECEK ZAMANIMIZ KALMAMIŞTIR, BIÇAK KEMİĞE DAYANMIŞTIR
Toplantının ardından Kaymakam Vekili Cevdet Bey, Belediye Başkanı Bekir Sıtkı Bey, Jandarma Komutanı İsmail Hakkı Bey ve bazı isimler bir odaya kapatılarak alıkonuldu, diğer katılımcılar ise serbest bırakıldı. Serbest kalanlar durumu Maraş Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı Arslan Bey’e iletti. Bunun üzerine Arslan Bey, cemiyet üyelerini ve mahallelerdeki çete başlarını bir araya toplayarak tarihi bir konuşma yaptı. “Artık bekleyecek zamanımız kalmamıştır. Bıçak kemiğe dayanmıştır” sözleriyle başlayan çağrıda, Maraş’ı, yurdu, canı ve namusu korumak için topyekûn direniş kararı alındı. Toplantıdan sonra çeteler, kendi bölgelerinde ev ev, sokak sokak Fransız birlikleri ve onlarla birlikte hareket eden unsurlara karşı direnişe geçti.
MİLLETİN AZİM VE KARARLILIĞINI SİMGELEYEN ŞEHİRLERDEN BİRİ
Şehir içinde çatışmalar başlarken Arslan Bey, batıda Yörük Selim, Bertiz Çetesi başı Beyazıtlı Muharrem ve doğuda Pazarcık yönündeki Kılıç Ali ile koordinasyonu sağladı. Merkezde Arslan Bey, batıda Yörük Selim, doğuda Kılıç Ali’nin yürüttüğü mücadeleyle Fransız kuvvetleri şaşkına çevrildi, savaş giderek şiddetlendi. Maraş’ın kurtuluş mücadelesi 21 Ocak 1920’den 12 Şubat 1920’ye kadar 22 gün 22 gece aralıksız sürdü. Kadını, erkeği, genci yaşlısıyla Maraş halkı canla başla direndi ve bu tarihi mücadele zaferle sonuçlandı. Maraş, bu direnişle hem işgale “dur” dedi hem de Kurtuluş Savaşı’nda milletin azim ve kararlılığını simgeleyen şehirlerden biri olarak tarihteki yerini aldı.
Yardımcı Kaynak: Ramazan Veliceoğlu- Kilikya'da Üç Yüzbaşı
