Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı 2021-2023 yıllarına ait “Beşeri Sermaye Endeksi ve Alt Bileşenleri” verilerine göre, Kahramanmaraş’ta beşeri sermaye göstergelerinde dikkat çeken değişimler yaşandı. 2021 yılında 0,676 olan beşeri sermaye endeksi, 2022’de 0,667’ye gerileyerek yüzde -1,3 düşüş kaydetti. 2023 yılında ise endeks 0,628’e kadar inerek bir önceki yıla göre yüzde -5,8 oranında azaldı.
3 YILDA EN BÜYÜK KAYIP HAYATTA KALMA GÖSTERGESİNDEN GELDİ
Hayatta kalma bileşeni, 2021’de 0,987 iken 2022’de 0,989’a yükseldi. Ancak 2023’te 0,935’e düşerek yüzde -5,4 azaldı. Sağlık bileşeni, 2021’de 0,966 seviyesindeydi. 2022’de 0,967’ye çıkarak küçük bir artış gösterse de 2023’te yeniden 0,967 seviyesinde kaldı ve yüzde -0,1 geriledi. Eğitim bileşeni, 2021’de 0,709 olarak kaydedildi. 2022’de 0,697’ye gerileyerek yüzde -1,6 düşüş yaşadı. 2023’te ise 0,695’e inerek yüzde -0,3 azaldı. Bu veriler, Kahramanmaraş’ta özellikle eğitim ve hayatta kalma göstergelerindeki düşüşlerin beşeri sermaye endeksini olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor.
BEŞERİ SERMAYE ENDEKSİ NEDİR?
Beşeri Sermaye Endeksi, bugün doğan bir çocuğun yaşadığı ülkede hâkim olan sağlık ve eğitim şartları göz önünde bulundurularak, 18 yaşına geldiğinde elde etmiş olması beklenen beşeri sermayeyi ölçüyor. Metodolojisi Dünya Bankası tarafından belirlenmiş olan endeks; hayatta kalma (5 yaş altı), sağlık ve eğitim olmak üzere üç bileşenden oluşuyor. Endeks 0 ile 1 arasında değer almakta olup, endeks değerinin 1'e yaklaşması bugün doğan bir çocuğun sahip olduğu kaliteli eğitim ve sağlık koşulları neticesinde, gelecekteki bir çalışan olarak üretkenliğinin en yüksek değerde olduğunu ifade ediyor.
