Temiz Hava Hakkı Platformu’nun hazırladığı “Kara Rapor 2021: Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri” çalışmasında yer alan bilgiye göre, Türkiye’nin havası sürekli olarak en kirli olan illeri arasında yer alan Kahramanmaraş’ta uzun yıllardır çözülemeyen ve DSÖ’nün önerdiği kılavuz değerlerin 5 katına kadar varan parçacık madde kirliliğinin yaşandığı görülmekte. Hava kalitesinin iyileştirilmesi için önerilerinde yer aldığı raporda, “Akademisyenler ve sivil toplum kuruluşları da dâhil edilerek Acil Eylem Planları yapılmalı ve alınan önlemler ve sonuçları kamuoyuna düzenli olarak raporlanmalıdır” ifadeleri kullanıldı. Kahramanmaraş’ta 2020 yılında, bir süre için kömürlü termik santraller kapatılmıştı. Fakat Haziran 2020 itibariyle santrallerin açılması ile SO2 seviyeleri tekrar artmaya başladı. Ayrıca o dönemde COVID-19 hastalığı pandemisi ile ilgili alınan tedbirler nedeniyle azalan trafik sonucunda kentte hava kalitesi iyileşmişti.
TÜRKİYE TOPLUMUNUN HAVA KİRLİLİĞİ ALGISI ARAŞTIRILDI
17 Kasım Dünya Akciğer Kanseri Farkındalık Gününde Temiz Hava Hakkı Platformu ve Yaşama Dair Vakıf (YADA) işbirliği ile gerçekleştirilen “Türkiye’de Hava Kirliliği Algısı” araştırmasının sonuçları da açıklandı. Türkiye genelinde 1500 kişiyle gerçekleştirilen yüz yüze anket çalışması ve derinlemesine görüşmeler ile Türkiye toplumunun hava kirliliği algısı araştırıldı. Ortaya çıkan bulgular toplumun hava kirliliğini en önemli çevre sorunlarından biri olarak nitelendirdiğini gösteriyor. Hava kirliliğinin nedenleri ve sonuçları konusunda da toplumsal farkındalık oldukça yüksek.
HAVA KİRLİLİĞİNİN SEBEBİ SANAYİ, SONUCU İSE SOLUNUM HASTALIKLARI
Hava kirliliğine neden olan sektörler sorulduğunda toplumun yüzde 37,7’si sanayiyi işaret ederken, yüzde 21’i madenciliği sorumlu tutuyor. Ulaşımı sorunun nedeni olarak görenlerin oranı ise yüzde 15,1. Hava kirliliğinin sonuçlarına bakıldığında ise, KOAH ve astım başta olmak üzere akciğer hastalıkları öne çıkıyor. Temiz Hava Hakkı Platformu’nun bir başka yürütme kurulu üyesi, halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Gamze Varol 16 Kasım’ın Dünya KOAH Günü, 17 Kasım’ın Dünya Akciğer Kanseri Farkındalık Günü olduğunu hatırlatarak şöyle dedi: “Algı araştırmasından anlaşılacağı üzere toplumun hava kirliliğinin sağlık etkilerine dair farkındalık düzeyi oldukça yüksek. Kısaca KOAH olarak adlandırılan kronik obstrüktif (tıkayıcı) akciğer hastalığının da, akciğer kanserinin de ana nedenlerinden biri hava kirliliğine maruz kalmak. Öte yandan, Türkiye’de tüm ölüm nedenleri arasında akciğer kanseri üçüncü, KOAH dördüncü sırada yer alıyor. Halkımız da bu iki ölümcül hastalığın kirli havayla olan ilişkisinin farkında. Çözüm için, çevre ve sağlık politikalarını birlikte düşünmeliyiz.”
TOPLUMUN YÜZDE 86’SI HAVA KALİTESİNİ MERAK EDİYOR
Toplumun yüzde 86,2’si yaşadığı şehirdeki hava kalitesini merak ediyor; oysa insanların neredeyse tamamı (yüzde 97,3) hava kalitesi hakkında bilgiye kolay ulaşamadığını belirtiyor. Yüzde 95’i ise hava kirliliği ile ilgili nereye, nasıl başvuracağını bilmiyor. Gelecekte hava kalitesinin daha iyiye gidebileceğini düşünenlerin oranı ise sadece yüzde 16. Toplumun yüzde 64,6’sı da hava kirliliğinin önlenmesi konusundaki yasaların yetersiz olduğunu düşünüyor. Bununla birlikte, yüzde 82,1’i hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik çalışma yapan bir siyasi parti de olmadığını söylüyor. Hava kirliliği konusunda toplumun yarısından fazlası en çok özel sektörün (yüzde 54,7), vatandaşların (yüzde 54,9) ve ilgili bakanlıkların (yüzde 52,9) payı olduğunu düşünüyor.
KAHRAMANMARAŞ’IN HAVA KALİTESİ NE DURUMDA?
17 Kasım 2022 Perşembe günü saat 11.00 – 12.00 saatleri arasında www.havaizleme.gov.tr adresinde yer alan bilgilere göre, Kahramanmaraş’ta hava kalitesi; Onikişubat ilçesinde iyi seviyede. Kent Meydan’ında hava kalitesi uygun olup, hava kirliliğinden orta seviyede etkilenebilirler, Dulkadiroğlu ilçesinde ise hassas gruplar için sağlık problemleri oluşabilir, genel halkın etkilenmesi beklenmiyor. Kahramanmaraş’ta kronikleşen hava kirliliğinin en büyük sebepleri arasında gecekondulaşmanın fazla olduğu mahallelerde kış aylarında ısınmak için sobalarda yakılan sağlık açısından tehlikeli kömürler ve kömür dışında yakılan plastik naylon gibi maddeler de sağlığı son derece tehdit ediyor. Şehir merkezinde ve gecekonduların yoğun olduğu yerlerde yeşil alanın az olması ve her geçen gün trafikteki araç sayısının artması ve bazı araçların doğa dostu yakıt filtrelerinin bulunmaması da hava kirliliğine neden oluyor.
Haber: Emrah Özdemir
