Aile, Türk kültüründe tarih boyunca kutsal bir yapı olarak kabul ediliyor; gelin alma-verme gelenekleri ise bu yapının temelini oluşturuyor. Göçebe yaşamın izlerini taşıyan bohçalar, zamanla yerleşik hayatta yerini sandıklara bıraktı. Bu dönüşümün en nadide örneklerinden biri de Kahramanmaraş’ta üretilen oyma çeyiz sandıklarıdır. Yalnızca bir eşya değil, aynı zamanda kültürel bir miras olan Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandıkları, ceviz ağacından el işçiliği ile üretiliyor. Sandık üretiminde kullanılan ceviz ağacı, öncelikle eğilmemesi için kurutuluyor ve istenilen ebatlara göre kesiliyor. Sandıklar, 4, 6 ve 8 köşeli olmak üzere, genellikle 100x52x63 cm boyutlarında hazırlanıyor.
USTALIĞIN İZLERİ HER DESENDE SAKLI
1980’li yıllara kadar kenar birleşimlerinde geleneksel kırlangıçkuyruğu tekniği kullanılırken, günümüzde makineler yardımıyla birleşimler yapılıyor. Ancak asıl fark, oyma desenlerinin hâlâ tamamen el işçiliğiyle yapılmasıdır. Her bir desen, ustaların yıllar içinde edindiği tecrübeyle hayat buluyor. Üretim sürecinde boya, taş ya da resim gibi süslemeler kullanılmıyor; sandığın doğal ceviz rengini koruması için özel vernikleme ve ağaç koruma işlemi yapılıyor. Sandığın kurtlanmasını önleyen bu uygulamalar sayesinde sandıklar uzun ömürlü olurken, estetik duruşlarını da koruyorlar. Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı, 305 numaralı Mahreç İşareti ile coğrafi işaret tescilini alarak bu eşsiz zanaatın korunmasını ve tanıtılmasını resmiyete kavuşturuyor.
