Tarihi Kapalı Çarşı bulunan nadir kentlerden bir tanesidir Maraş. Ulu Cami güneyindeki tarihi ticaret merkezinde yer alan çarşının herhangi bir inşa ve onarım kitabesi bulunmadığından tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. Mimari dokusundan hareketle 16. yy sonlarında Osmanlı döneminde inşa edildiği düşünülmektedir. Çarşı güney kuzey istikametinde yaklaşık 90 m uzunluğunda birbirine paralel uzanan iki sahından oluşmaktadır. Bu sahınlara doğu taraflarında paralel uzanan üçüncü bir sahının ise yol genişletme amacıyla 1948 yılında yıkıldığı bilinmektedir. Günümüze ulaşan iki sahınına zaman içinde küçük müdahaleler yapılmış olsa da şehrimizde özgünlüğünü en çok koruyan tarihi çarşılardan biridir burası. 5 metre genişliğe ve 6-7 metre arasında değişen yüksekliğe sahip sahınların duvarları kaba yontu taş ile örülü, üstleri ise çapraz tonozla örtülüdür. Çapraz tonozların merkezlerindeki dikdörtgen açıklıklarla sahın içlerine ışığın doğal şekilde ulaşması sağlanmıştır. Birbirine ortadaki açıklıkla bağlanan sahınların batıda bulunanı küçük bir geçitle Kıbrıs Meydanı’na doğuda bulunanı ise tonoz geçişle Taşhan’a açılmaktadır.
1966 yılına ait olduğu belirtilen aşağıdaki fotoğrafta çarşının Kıbrıs Meydanına açılan anıtsal ölçülere sahip kapıları görülmektedir. Çarşının kimliğini ortaya koyan, uzaktan meraklılarına kendisini fark ettiren bu kapılar da günümüze ulaşmamıştır. Bugün meydandan çarşılar bölgesine bakıldığında çarşının varlığını dışarıdan hissedilmemesinin sebeplerinden bir tanesi de bu durumdur. Sahınların meydan tarafında estetik kaygılardan yoksun şekilde sonradan inşa edilen düzensiz dükkanlar da çarşının görünürlüğünü ve görkemini örten bir diğer sebeptir.
Kapalı çarşıdaki sahınların birinde ayakkabıcılar eski ismiyle kavaflar, diğerinde ise kumaş ve hazır giyim ürünleri satan bezirganlar zaman içinde yoğunlaşmıştır. Günümüzde de çarşının ticari yapısı aynı şekilde devam etmektedir. [1]
***
Ahilik Hareketi Derneği olarak, tarihi arka planı böylesine uzun bir geçmişe dayanan Kapalı Çarşımızı ihmal etmeme adına, her an gönlümüz orada.
Böylesine bir geçmişi olan bir muhitin ihmali AHİLİK KÜLTÜR ve AHLAKINI yok saymak gibi bir netice olacağı için, Ahilik Haftamızı kutlama adına, oradaki Esnaf büyüklerimizin ellerini öptük, hal hatırlarını sorduk, karanfil bırakarak ‘bir sohbetin vesilesini’ oluşturduk.
Şairin;
-Gönül ne dost ister, ne kahvehane,
Gönül bir dost insan kahve bahane,
Mısralarında olduğu gibi bahaneydi her şey.
Aslolan muhabbetti.
Kucaklaşmak…
Gönül gönüle,
Kol kola halleşmekti bizimkisi.
Avukat Nagehan Kenger, Hikmet Besni ve Metin Acıpayam Kahramanmaraş Ahilik Hareketi derneğini temsilen, halleştiler, kucaklaştılar.
Yine şairin deyimiyle;
Şâyestedir denilse âlem senin mezârın,
Kaldın cihanda bir ân,
her ânın oldu bir devr
***
Anları devir, devirleri an kılabilme adına…
Ahilik akdine sâdık,
Ahlakını kuşanma adına…
Esen kalınız;
Ey aziz Kapalı Çarşının aziz yoldaşları…!
**
KAYNAKLAR
1- Yusuf Köleli Maraş Avucumda sitesi bu adresinden iktibas edilmiştir. https://marasavucumda.com/maras-kapali-carsisi/
