Yüzyıllar boyunca tüccarların, esnafların ve zanaatkârların buluşma noktası olan Kahramanmaraş bedestenleri, kentin ekonomik hafızasında özel bir yer tutuyor. Osmanlı’dan önce Dulkadiroğulları döneminde inşa edilen Eski Bedesten ve ardından Osmanlılar tarafından yaptırılan Yeni Bedesten, şehrin ticari gelişiminin temel taşlarını oluşturdu. Tarih boyunca hem yerli hem de yabancı tüccarların uğrak noktası olan bu yapılar, Kahramanmaraş’ın ticaret ağının genişlemesinde büyük rol oynadı. Eski Bedesten günümüze ulaşamasa da, halk arasında “Bonmarşe” olarak bilinen Yeni Bedesten hâlen çarşı kültürünün kalbi konumunda bulunuyor.
ESKİ BEDESTEN’DEN GÜNÜMÜZE SADECE İZLER KALDI
15. yüzyılın sonlarında Dulkadir Beyliği hükümdarı Alâüddevle Bey tarafından yaptırılan Eski Bedesten, uzun yıllar boyunca şehrin en canlı ticaret merkeziydi. Dört cephesinde kapıları bulunan yapının içinde çok sayıda dükkân bulunuyordu. Ancak zamanla harabeye dönen bedesten, 1960 yılında tamamen yıkılarak yerine Kasaplar Hali inşa edildi. Bugün yalnızca güney cephesindeki ana kapı ve birkaç dükkân kalıntısı, geçmişin izlerini taşımaya devam ediyor.
YENİ BEDESTEN TİCARETİN KALBİNDE
16. yüzyılın sonlarında Osmanlılar tarafından inşa edilen Yeni Bedesten ise günümüze ulaşmayı başardı. Halk arasında “Bonmarşe” adıyla bilinen yapı, şehrin çarşı kültürünün en önemli merkezlerinden biri olarak varlığını sürdürüyor. Dört kapısı bulunan bedesten, farklı çarşı gruplarına açılan geçiş noktalarıyla şehrin ticari yaşamında büyük rol oynuyor. Günümüzde birçok esnaf burada faaliyet göstermeye devam ederken, bazı bölümler ise restorasyon çalışmalarıyla yenileniyor.
OSMANLI DÖNEMİNDE BEDESTEN KÜLTÜRÜ
Bedestenler, Osmanlı döneminde sadece ticaretin değil, aynı zamanda güvenliğin de merkeziydi. On iki kişiden oluşan muhafız ekibi, “bölükbaşı” adı verilen bir sorumlu tarafından yönetiliyordu. Sabahları dualarla açılan, akşamları ise törenle kapatılan bedestenler, şehirlerin en güvenilir ticaret alanları olarak görülüyordu. 19. yüzyılın ortalarına gelindiğinde Avrupa’dan gelen malların artması ve yabancı bankaların açılmasıyla bedestenlerin eski önemini yitirmeye başladığı bilinse de, Maraş’ın ticari hafızasında hâlâ önemli bir yer tutuyor.
TARİHİ MİRAS YAŞAMAYA DEVAM EDİYOR
Günümüzde Eski Bedesten yalnızca kalıntılarıyla hatırlansa da Yeni Bedesten hâlen canlılığını koruyor. Kahramanmaraş’ın tarihî çarşı dokusunun en güçlü parçalarından biri olan bu yapılar, yüzyıllardır süregelen ticaret geleneğinin simgesi olmaya devam ediyor.
