Afşin’in tarihi dokusu, sadece şehir merkezinde değil, ilçeye bağlı mahallelerde de kendini gösteriyor. Dokuztay Mahallesi’nde kayalık bir tepe üzerine kurulu Sütpişiren Kalesi, yüzyıllardır ayakta durmasa da geçmişin izlerini günümüze taşıyor. Roma döneminden günümüze uzanan bu yapı, hem stratejik konumu hem de adının ardındaki ilginç hikayesiyle bölgenin tarihine ışık tutuyor.
ROMA’DAN GÜNÜMÜZE UZANAN BİR İZ
Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesinde kayalık bir tepe üzerinde yükselen Sütpişiren Kalesi’nin kesin inşa tarihi bilinmese de, kaynaklar yapının 4. yüzyılda Roma İmparatorluğu döneminde inşa edildiğini aktarıyor. Tarihi süreçte bölgeye hakim olan farklı devletler tarafından tamir edilerek kullanılmaya devam ettiği bilinen kale, bugün büyük ölçüde tahrip olmuş durumda.
DOKUZTAY’DA STRATEJİK BİR GÖZETLEME NOKTASI
Afşin’in Dokuztay Mahallesi’nin 6 kilometre kuzeydoğusunda bulunan kale, Hurman Kalesi’ne yaklaşık 10 kilometre mesafede yüksek ve düz bir ovaya hakim noktada yer alıyor. Konumu itibarıyla Hurman Vadisi’ni kontrol etme ve gözetleme amacıyla kullanıldığı değerlendirilen yapının, savunma açısından kritik bir alanı koruduğu tahmin ediliyor.
MOLOZ TAŞLI ROMA MİMARİSİNİN İZLERİ
Kalenin günümüze ulaşan az sayıdaki duvar kalıntıları, yapıda kabaca yontulmuş moloz taşların ve kireç harcının kullanıldığını gösteriyor. Orijinal mimariden çok az bölümün ayakta kalabildiği Sütpişiren Kalesi, bölgedeki diğer Roma ve Orta Çağ dönemine ait savunma yapılarıyla benzer özellikler taşıyor.
ADININ SIRA DIŞI BİR HİKAYESİ VAR
Sütpişiren Kalesi’nin en dikkat çekici yönlerinden biri ise adının kökeni. Yöre halkından aktarılan bilgilere göre geçmişte yaylalardan sağılan sütler bu kalede pişirilerek hiç soğumadan Hurman Kalesi’ndeki askerlere gönderiliyordu. Sütlerin sıcak ulaştırılması için kalede yapılan bu işlem, yapıya "Süt Pişiren Kalesi" adının verilmesine neden oldu. Bu anlatı, bölgenin günlük yaşamı ve askeri düzeni hakkında da ipuçları sunuyor.
TARİHİN SESSİZ TANIĞI KORUNMAYI BEKLİYOR
Bugün büyük ölçüde yıkık durumda olsa da Sütpişiren Kalesi, Afşin’in derin tarihsel geçmişine ışık tutmaya devam ediyor. Yapının ne zaman terk edildiğine dair kesin bilgiler bulunmazken, bölgenin kültürel mirasına katkı sağlayacak daha detaylı arkeolojik araştırmaların yapılması gerektiği değerlendiriliyor.
BÖLGENİN KÜLTÜREL HAFIZASINDA ÖNEMLİ BİR YER
Hem tarihi hem de hikayesel yönleriyle dikkat çeken Sütpişiren Kalesi, Afşin’in zengin kültürel mirasının önemli parçalarından biri olarak görülüyor. Zamana karşı sessizce ayakta kalmaya çalışan bu yapı, yalnızca geçmişi değil, bölge insanının yaşam pratiklerini ve toplumsal belleğini de bugüne taşıyor.
