Dokuma tezgâhında kuzu yününden dokunan, gömlek üzerine giyilen nakış işlemeli ve yakasız kısa kollu bir giysi olan “aba“ , yüzyıllardır Kahramanmaraş kültürünün vazgeçilmez parçalarından biri olmayı sürdürüyor. Kışın sıcak, yazın ise serin tutan ve yağmur geçirmeyen yapısıyla geçmişte hem şehirli hem de kırsal kesimde geniş bir kullanım alanına sahip olan aba, günümüzde ise ustalarının elinde bir sanat eserine dönüşüyor.
ZENGİNLİĞİ VE STATÜYÜ YANSITAN SİMGESEL GİYSİ
Kahramanmaraş’ta kırmızı aba, boz aba, ibrişimli kırmızı aba, güreş abası ve Bertiz abası gibi çeşitli türleri bulunan bu geleneksel giysi, taşıdığı anlamlar ve sembollerle de dikkat çekiyor. Aba üzerindeki nakışların her biri “sandık “ adıyla anılıyor. Abada bulunan sandık sayısı, giyen kişinin sosyal ve ekonomik durumuna işaret ediyor. Özellikle 9 sandıklı abalar, zenginliğin ve itibarlı bir konumun sembolü olarak kabul ediliyor. Geçmişte hali vakti yerinde kişiler ibrişimli kırmızı abayı tercih ederken, fakir kesim sade, nakışsız modelleri giyiyordu. Orta halli vatandaşlar ise genellikle daha az motifli abaları tercih etmekteydi. Abalar cepsiz, iliksiz ve düğmesiz olarak tasarlanıyor; koltuk altları dikilmiyor. Siyah tura iplikle zikzak yapılarak dikilen bu kıyafetlerin bazı modellerinde, kötü enerjilere karşı koruma amaçlı 7 delikli mavi boncuklar ve iğde süslemeleri de yer alıyor.
Aba sadece bir kıyafet değil, aynı zamanda bir sanat formu olarak da değerlendiriliyor. Aba yapımında kullanılan motifler; masa örtüsü, sehpa örtüsü, kırlent gibi ev eşyalarının süslemelerinde de yer buluyor. Bu geleneği günümüzde yaşatan sayılı ustalardan biri ise 1971 doğumlu Hüseyin Gülegül. 6. Kuşaktır aba dokumacılığı yapan bir aileye mensup olan Gülegül, Kahramanmaraş’ta bu işi sürdürürken tek usta olarak biliniyor. Aynı zamanda Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Geleneksel Türk El Sanatları Sanatkârları listesinde yer alıyor.
Yok olmaya yüz tutan aba, geçmişten günümüze uzanan kültürel bir köprü olarak, Kahramanmaraş’ın hafızasında önemli bir yer tutmaya devam ediyor.
