Kahramanmaraş’ın 600 yıllık Tarihi Demirciler Çarşısı, 2017 yılında yapılan restorasyonla güzel bir görünüme kavuştu. Çarşıdaki birçok esnaf, çarşının üstünün kapatılmamasından dolayı yaz aylarında aşırı sıcaktan, kış aylarında ise aşırı soğuktan etkilendiği için vatandaşların çarşıya girmek istemediğini belirtti. Esnafların çoğunluğu, çarşının üstünün tamamen kapatılarak tam anlamıyla kapalı çarşı haline gelmesiyle vatandaşların çarşıya daha rahat bir şekilde girebileceğini vurgularken, çarşının araç trafiğine kapatılmasını da istedi.
BU ÇARŞININ KAPALI ÇARŞIYA BAĞLANMASINI İSTİYORUZ
45 yıldır Tarihi Demirciler Çarşında esnaflık yapan Murat Emir, “Çarşıya yenileme çalışmasıyla tadilat yaptılar ama maalesef beklediğimiz gibi olmadı. Sundurmaların düzgün olmaması; kimi altta, kimi üstte, kimi uzun, kimi kısa. Ben dünyanın hiçbir yerinde böyle bir çatı sistemi görmedim. Kışın yağmur yağdığı zaman, yağmur suyunun kaldırımdan aşağı dökülmesini isterim ama çatıdan akan su olduğu gibi kaldırıma dökülüyor. Böylelikle dışarıdaki malzemelerimiz ıslanıyor. Burada daha önce ağaçlar vardı, ağaçların gölgesinden faydalanabiliyorduk. Şuan ağaçlar kesildiği için sıcak havalarda sıcaklardan rahatsız oluyoruz. Buranın üstü kapatılsın, bu çarşının kapalı çarşıya bağlanması istiyoruz. En büyük problemlerden birisi de araçlar. Buraya araç park edilmesi çarşıyı öldürüyor. Üstü kapatılmasa bile trafiğe kapatılsın. Belirli saatlerde trafiğe açılıp kapanabilir. Bana göre çarşının eski hali daha iyiydi, alışveriş yönünden de daha iyiydi. Eskinin bir nostaljisi vardı, insanlar bu çarşıya daha rahat girip çıkabiliyorlardı” şeklinde konuştu.
GÖZDE BİR MEKÂN OLUR
Demirciler Çarşısı esnaflarından Elif Alkışçı, “Demirciler çarşısına mağazamızı açmadan önce bu çarşının değerini bilerek mağaza açtık. Buraya gelip mağazayı açtıktan sonra bu çarşının değerinin bilinmediğinin farkına vardık. Buranın trafiğe açık olması, turistlere yer verilmemesi, tanıtımının az olmasından dolayı tüm esnaflar mağdur. Demirciler Çarşısında Kahramanmaraş’ın birçok değerinin temsil edildiği dükkânlar var ama hak ettiği değeri görmüyor. Burası trafiğe kapatılır ve üstü de kapatılırsa buraya daha çok insan girer. Birçok şehir, turist çekmek için sokak yaparken, var olan geçmişten günümüze kadar tarihiyle beslenen bir yer neden reklamsız kalıyor? Asıl sorun bu. Burası tarihi bir çarşı, burada trafiğin olmaması gerekiyor. Burası üstü kapatılan bir çarşı olduğu zaman daha gözde bir mekân olur” dedi.
ÇARŞIDA MÜŞTERİ YOK
Demirciler Çarşısında Kuyumcu dükkânı işleten Ali Kaynakyeşil, “Buranın üstü kapatılırsa bizim için çok daha iyi olacak. Dışarıdan gelen misafirlerimizin sayısı da artacak. Bu sıcakta dışarıda gelen misafirlerimiz bu çarşıda gezmiyor. Burada araçların olmasına da karşıyım, trafiğe kapalı olmasını istiyorum. Belirli saatlerde trafik açılır, kapalı çarşıdaki gibi. Böyle bir şey olursa üstü kapatılırsa ve trafiğe kapalı olursa buraya daha çok insan girer. Belediye buraya zamanında çok para harcadı, ancak buranın trafiğe açık olmasından dolayı çarşıya gelen giden yok, müşteri yok çarşıda” ifadelerini kullandı.
ÇARŞININ YERLİ VE YABANCI TURİSTLERE HİTAP ETMESİNİ İSTİYORUZ
Çarşıda 40 yıldır Kebapçılık yapan Mesut Susatan, “Buranın projesinde, üstünün kapatılması da vardı ama yapmadılar. Çarşı yazın çok sıcak oluyor, insanlar sıcakta gezemiyor. Burası restore edilmeden önce 50 yıllık 100 yıllık çınar ağaçları vardı ve bu ağaçlar sayesinde çarşı serin oluyordu. Ağaçlar kesildikten sonra bu şekilde açık kalması ile sıcaklığın bu kadar hissedildiği zamanda buraya insan gelmiyor. Sıcaklardan dolayı biz bile mustaribiz. Çarşının üstü kapatılırsa, Kuyumcular Çarşısından beri gelen kalabalığın buraya geleceğini düşünüyorum. 600 yıllık çarşı burası, çok tarihi dükkânlar var ama turistlere hitap edemiyor. Bu şekilde çarşıya giriş çıkış olmuyor. Daha önce yolumuz genişti, bir araba park halinde bir araba yanına durup, diğer araba yanından gidebiliyordu. Şuan yolda 2 araba ancak sığabiliyor. Park ettiklerinde müşteri gelse, duracak yer par edecek yer yok. Bu da esnafa zarar veriyor. Turistik amaçla burası kullanılacaksa üstünün kapatılması ve araç trafiğine kapatılmasını isterim. Bu çarşının yerli ve yabancı turistlere hitap etmesini istiyoruz. Bu çarşıdaki birçok esnaf işin az olmasından dolayı şikâyetçi. Üstü kapanırsa serin bir ortam olduğu için kapalı çarşıyı gezdikten sonra bu çarşıya da girebilirler” diye konuştu.
BİZİM İŞİMİZ BİTER
Demirciler Çarşısındaki Marangozlarından Mehmet Ali Sezal ise şunları kaydetti, “Burada esnafların hepsi de kendine göre konuşuyor. Bu çarşı trafiğe kapatılırsa, üstü kapatılırsa esnafların yarısı biter. Bizim işimiz biter, demircilerin işi biter. Bu çarşıya 2-3 tane mağaza geldi, üstünün kapatılması ve trafiğe kapatılması onların işine geliyor. Buranın araç trafiğine kapatılması benim işlerimi bitirir. Bizim için aleyhimize olur. Bir sorunumuz var araç park yasağı olsun, araç trafiğine kapalı olmasını istemiyoruz. Şöyle bir çözüm de olabilir, üstü kapansın ama araç trafiğine açık olsun.”
ATIL KALMIŞ
Tarihi Demirciler Çarşısı esnaflarından Ali Nurlu, “Buralar restore edilmiş ama kapalı çarşı kadar buraya değer verilmemiş, atıl kalmış. Vatandaşların hiçbiri bu taraftan geçmiyor. Restore edilirken ne üstü kapanmış ne de sökülen ağaçların yerine ağaç dikilmiş, hiçbiri yapılmamış. Vatandaşlar yağmurda ıslanmamak için sundurmaların altından geçiyor. Sundurmalar kısa yapılmış. Buranın bir an önce üstünün kapatılması gerekiyor ya da ağaçlandırılması gerekiyor. Bir taraftan trafik yoğunluğu var bir taraftan da kaldırımları dar. Buranın üstü kapatılmıyorsa hiç yoktan trafiğe kapatılması gerek. Küçük bir çarşı arabaların ne işi burada? Kapalı çarşıdaki sistem olmalı, bir esnaf, dükkânına malzeme indirecekse belirlenen saatlerde indirsin. Burada bir iki tane esnafın gönlü olsun diye diğer insanlar mağdur edilmemesi lazım. Bu çarşıya dışarıdan gelen turistti girdiremiyorsun, burada turistlerin oturacak alanı da yok. Mutfak Müzesi buraya çok yakın, orada da bir kafe veya restoran yok. Orada bir kafe olabilirdi” şeklinde konuştu.
ÇARŞININ VERİMLİĞİNİ ARTTIRMAK İÇİN BUNA İHTİYAÇ VAR
3 yıldır Demirciler Çarşısında çalışan Haşim Kebeli, “Daha önce buranın kapatılması ile ilgili olarak çalışma yapılmış ama bazı esnafların karşı çıkmasıyla vazgeçilmiş. Ama kapatılması gerekiyor, şuan bakın çarşıya çarşıda kimse yok. Sebebi de şu: İnsanlar, yazın sıcak diye girmiyor, kışın ise soğuk diye girmiyor. İnsanları buraya çekebilmek için, burada müşteri potansiyelini artırabilmek için buranın üstünün kapatılması lazım. Araç trafiğine de kapatılması gerekiyor. Buradaki tüm esnafların araçla işi var, bizim de var koca koca sandık götürüyoruz. Biz el arabası ile bu işi çözeriz. Stoklama durumunda veya dükkana malzeme gelmesi durumunda kapalı çarşı sistemi gibi dubalar konulur, dubalar belli saatlerde açılıp kapanmasıyla bu sorun çözülür. Tam teşekküllü kapalı çarşı sistemine geçilmesi gerekiyor. Dışarıdan gelen birisi burayı kapalı çarşının bir parçası olarak görmüyor. Kapalı çarşı denildiği zaman, insanların zihninde kapalı bir mekan geliyor. Hem insanları buna hazırlamak hem de bu çarşının verimliğini arttırmak için buna ihtiyaç var” dedi.
ÇARŞIYA DAHA ÇOK İNSAN GİRER
Demirciler Çarşısı esnaflarından Yakup Karpuz, “Çarşının üstünün kapatılmasını isterim, bu çarşının özelliğini mimarlar bozdu. Burası restore edilmeden önce hafta da en az 50-60 tane turist gelirdi, çarşının özelliği kaybolduğu için şimdi gelmiyor. Bazen dükkânıma gelenlere ‘Neden gelmiyorsun’ diye soruyorum; onlarda, ‘Buranın özelliği kaybolmuş’ diyorlar. Bunun için kapanmasını isterim, daha iyi olur. Belki daha çok insan girer çarşıya. Araç trafiğine de kapatılmasını isterim ancak park sorunu oluşacağız bu soruna da çözüm varsa ben araç trafiğine de kapatılmasından yanayım” ifadelerini kullandı.
Haber: Ömer Harmankaya
