Ehliyet almak isteyen vatandaşlar, ehliyete yeni gelen sınav sistemi ile büyük zorluk çekmesine neden oldu. Sürücü ehliyeti almak isteyenlerin korkulu rüyası haline gelen ehliyette yeni dönem uygulaması sürücü adaylarına zor anlar yaşattı.
2016 yılında uygulamaya geçen ehliyet sınavlarındaki kurallar ehliyet almak isteyen vatandaşları zorlamanın yanı sıra ehliyet fiyatlarının neredeyse yüzde 50 yükselmeside ehliyet alacakları düşündürdü. Ehliyet almak için getirilen kurallar arasında park etme ve bir çok diğer kural sınava giren vatandaşların neredeyse geçme oranını yüzde 50 düşürüyor.
Milli Eğitim Bakanlığı 2016 yılı için ehliyet kurslarına taban fiyatı getirdi bu fiyatın altında kayıt yapan kurslar hakkında soruşturma başlatacak. Aşağıda yer alan fiyatları MEB’in 2016 yılı için belirlediği taban fiyatlardır.
Kutu
B sınıfı ehliyet bin 038 TL
A2 sınıfı ehliyet 6 58 TL
A1 sınıfı ehliyet 658 TL
D sınıfı ehliyet bin 40 TL
C sınıfı ehliyet bin 320 TL
Buna göre yeni yıl öncesi B sınıfı sürücü belgesi için kursa 700 lira öderken bu rakam 1 OCAK 2016 itibaren 1038 liraya yükseldi.
'EHLİYETLERİNİ KALICI HALE GETİRMEK'
Ehliyet almanın zorluklarını anlatan özel bir sürücü kursunun sahibi ve sürücü eğitmeni Ercan Yanık, yeni yönetmelikle gelen zorluklardan bahsetti. Yanık, "Araç kullanmak kimileri için gündelik bir iş iken kimileri de ehliyet almaya hak kazanmışken bu sertifikayı ehliyete dönüştürmekte gecikiyor. Ehliyet almaya hak kazanmış ancak sertifikalarını ehliyete dönüştüremeyen sürücü adaylarının; trafik yönetmeliğindeki değişiklikle birlikte ehliyetlerini alma süreleri 3 Temmuz’a kadar uzatılmıştı. Trafik müdürlükleri önünde uzun kuyruklar oluşturan bu durum da; Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin getirdiği ömür boyu ehliyet döneminin kapanmasıyla ilintili. Zira Ocak 2016 itibarıyla ehliyetler sınıfına göre 5 ile 10 yılda bir yenilenecek. Nisan ayında Resmi Gazete’de yayınlanan yeni yönetmeliğe göre sürücü kurslarına ilk defa başvuracaklar için 2 yıllık stajyerlik şartı getirildi. Bu esnada alacağı ve 75 ceza puanı hakkı olan stajyer sürücüler, geçici ehliyetlerini kalıcı hale getirmek üzere yeniden sürücü kurslarına müracaat edecek. Trafik yönetmeliğindeki değişiklikle ehliyet almak zorlaştı yorumunun yapmak mümkün. 2016 yılının ilk ayında yürürlüğe girecek yönetmeliğe göre hâlihazırda verilen 9 ehliyet sınıfı 18’e yükseliyor; otomobil, motosiklet gibi küçük ehliyetler 10, otobüs, kamyon gibi büyük ehliyetler 5 yılda bir değiştirilecek konuma getiriliyor. Böylece 25 milyona varan ehliyet sayısı, yine yılın ilk ayından sonra yenilenmiş olacak. Stajyer sürücüler, yukarıda da basettiğimiz gibi 75 ceza puanını 0,20 promil alkollü yakalanması, kırmızı ışığı ihlal etmesi, sağa dönüşlerde yayaya yol verme kuralını üç kez ihlal etmesi halinde doldurmuş olacak. Puanını dolduran sürücü, ehliyetini tekrar kazanabilmek için önce psikoteknik testi geçmek zorunda kalacak sonra da kursa başvurup almak için tekrar sürücü kursuna müracaat edecek. Değişen sürücü belgelerinde ehliyetin sınıfı arka yüzde yer alacak; sınıflar AB ülkelerindekine uygun şekilde yer alacak. Ehliyetin kullanmaya yetkili olduğu araçların sembolleri de belgelerde bulunacak. İster yılların sürücüsü ister ilk kez ehliyet alacak olun, trafikte bilinçli bir sürücü olmanın can ve mal güvenliği açısından önemini unutmamalı. Trafikte aracınızın başına gelebilecek aksiliklere karşı önlem almak için kasko sigortasının önemi de arttı."
3-Şuan sınava giren 10 kişiden yüzde kaçı ehliyet almaya hak kazanıyor.
Kurslarda 2015 yılı başarı oranı teorik sınavlarda %90 larda iken direksiyon sınavlarında yüzde 82 oranında başarıya ulaşılmıştır. 2016 yılı itibari ile yönetmelikte değişiklik yapılmıştır. Daha sağlıklı ve bilinçli sürücü adayları yetiştirmek için eğitimler artırılmış Avrupa standartlarına uygun hale getirilmiştir.
Teorik sınavı dersleri ve soru sayıları.
2015 Yılından kalan adaylar 2016'da ehliyet sınavına girdiklerinde hangi alandaki soruları çözecekler?
A1, A2, B, C, D, E, F, G ve H sertifika türlerine ait; 13 İlk Yardım,27 Trafik ve Çevre, 10 Araç Tekniği derslerden sorumlu olacaktır. 2015 ve öncesinde ehliyet sınavına girip başarısız olanlar trafik adabı soruları çözmeyecekler. Trafik adabı sorularından sorumlu olmayacaklardır.
2016'da ehliyet sınavına hangi alandaki soruları çözecekler?
“M”, “A1”, “A2”, “A” ,“B1” “B” “D1” “D” “C1” “C” ve “F” sınıfları olmak üzere 12 İlk Yardım,23 Trafik ve Çevre, 9 Araç Tekniği ve 6 Trafik Adabı sorularından sorumlu olacaktır.
Sınavda 4 yanlış bir doğruyu götürmez.Toplam yapılan doğru sayısı önemlidir. İsterseniz Motor bilgisi alanındanhiç soruyapmasanız bile toplamda 35 doğru cevap, başarılı sayılmanıza yetecektir.Sınav toplam 1 saat sürmektedir. 2016 yılı itibariyle sınavlardaTrafik Adabıdersi eklenmiştir. Sorulacak soru sayısı 6 olarak belirlenmiştir
'ADAYIN KALMA SEBEBİ'
Direksiyon sınavında dikkat edilecek hususlardan söz eden Yanık, sınav süresi yapılması gerekenleri anlattı. Yanık, "Direksiyon sınavı 30 dakika olarak uygulanıyordu. Direksiyon sınavı artık 35 dakika olarak uygulanacak. İlk 5 dakikasında araç tanıma ile ilgili sorular sorulacak. Aracın iç donanım ve motor kısımlarından soru sorulacak. Sorulacak sorulardan 5 tanesine cevap veremeyenler sınavdan başarısız sayılacak. Direksiyon sınavının en önemli değişkenidir. Sınava başlamadan önce mutlakaheyacanınızı yeniniz. Birçok adayın kalma sebebi direkt ya da dolaylı olarak heyecandır. Sınav anında karşılaşılan en büyük sıkıntılardan biri adayın heyecandan titremesi ve neticesinde direksiyon tutuşu fren gaz ve debriyaj hakimiyeti azalmasıdır. Direksiyon sınavını 5 dakika daha uzatılmasının nedeni sorulan sorularla adayın heyecanı yenmesine yardımcı olmaktır."
'DÖNÜŞ YAPARKEN'
Direksiyen hakimiyenin önemini anlatan Yanık, sınava gireceklerede bazı detaylardan bahsetti. Yanık, "Direksiyon tutuşu 09:15 konumunda olmalıdır. Direksiyonu vites değiştirmenin dışındaki zamanlarda tek elle tutmak hatalı bir davranıştır. Fakat dönüşlerde iki elle direksiyonu tutarak dönmek zordur. Bu noktada bir el hafif serbest bırakılarak dönülen yöne göre diğer elin haraketi artırılır. Bir yerden dönüş yaparken, mevcut açıya göre bir yandan da direksiyon toplanmalıdır. Direksiyon özelliği gereği dönüş tamamlandığında kendini az da olsa toplayabilmektedir. Bu noktada direksiyona yardımcı olunuz ve dönüşünüzü tamamlayınız. Komisyon üyelerinin dikkat ettiği diğer önemli bir husus yokuşta kalkıştır. %7 eğime sahip önceden belirlenmiş alanda durulur. 30 saniye bekledikten sonra, aracı geriye kaçırmadan kalkış yapılır. Kalkış yaparken el freni kullanılmaz. Yokuşta kalkış yapabilmenizin en kolay yolu yarım debriyaj yapmaktır. Ayağımızı yavaşça debriyajdan çektiğimizde öyle bir an gelecektir ki araç daha gaza basmadan kendiliğinden ileri doğru gitme eylemi içinde olacaktır.Zaten yarım debriyaj anına hafifçe ulaşılırken araçtaki titremeyi göreceksiniz. O anda gaza basarak aracı hareket ettirebilirsiniz. Araç hareket ettikten 2-3 saniye sonra ayağınızı tamamen debriyajdan çekebilirsiniz. Bu durumda, düzgün yarım debriyaj yaptığınızda aracı kesinlikle stop ettirmezsiniz ve aracın geriye kayma ihtimali yok olur. Eğer yokuşta stop ettirirseniz üzülmeyin. 2015 yılında 1 defa stop eden sınavda kalırken, 2016 yılı itibariyle 2.defa stop eden sınavdan başarısız kabul edilecektir."
'DOĞRU PARK ETME'
Sınavda zorlayan değişiklerden biri olan aracı park etmeyi anlatan Yanık, "Park etme Sınavın en önemli değişkenlerinden biri olarak kabul edilebilir. Park etme iki duba arasına yapılır. Dubalar arasındaki mesafe aracın uzunluğunun 1,5 katı kadar olmalıdır. Bunun yanında park alanları paralel çizgilerle belirlenmiştir. Bir hamlede iki duba arasına girilir, iki duba arasında en fazla 2 hamlede park gerçekleştirilir. (Daha önce haberlerde tek hamlede park zorunluluğu geldi başlıkları yayınlandı. Bu tarz haberlere inanmayın.) Önemli olan park yerine geri geri gelirken bir defada yani ileri-geri yapmadan girmek gerekiyor. Park alanı içine girdiniz diyelim. Bundan sonra iki hamlede aracı düzeltebilirsiniz. Doğru park etme için tek hakkınız bulunuyor. Kaldırımla araç arasındaki mesafe 50 cm’den fazla olmamalıdır. Dubalara çarpmamanız ve kaldırıma çıkmamanız gerekiyor. 2016 yılı itibariyle direksiyon sınavına yeni bir aşama daha eklenmiştir. Kimi yerlerde uygulanmaya başlanmış olabilir. "Geri geri giderken şeridini koruyarak köşeden sağa ya da sola dönemiyor." Özetle geri geri gelirken "L" yapma anlamına gelmektedir. Direksiyon sınavınızın yapıldığı alanın niteliğine göre gerekli bilgiyi ve tecrübeyi usta öğreticinizden öğrenebilirsiniz. Sürücü adayları önceden belirlenmiş alanlarda 25 metre şerit ihlali yapmadan çizgilere paralel geri geri gelmeliler. Geri geri gelirken direksiyon sol el ile üsten tutulur. Vücut tam geriyi görecek şekilde döndürülür. Geri geri gelirken kesinlikle kendinizi germeyiniz. Bu konuda sıkıntılarınız varsa mutlaka bunun üzerine çalışın. Geri geri gelmeyi bitirmeden önünüze dönmeyin. Tam olarak araç durduğunda önünüze dönebilirsiniz. Geri geri gelirken önemli hususlardan biri direksiyonda hakimiyetidir direksiyonu sağa sola çok kırmadan istikametinizi bozmadan gelmeniz önemlidir.(Geri geri gelirken bazen yön kavramı karışabiliyor) Paralel çizgilerin dışına çıkmamalısınız. Geri geri gelirken, geriye dönmeden sol, sağ ve iç dikiz aynalarıyla da gelebilirsiniz. Son dönemde bu tür uygulamalar için herhangi bir engel bulunmuyor. Usta öğreticinize sorunuz."
'YAYALARA MÜSAADE EDİNİZ'
Durma, Duraklama ,Takip Mesafesi , Aynalar, U Dönüşü ve Trafik İşaretlerini anlatan Yanık, "Durma ve duraklama yapılacağı zaman aniden freni köklememek gerekiyor. Bu gibi bir tavır hem taşıdığınız yolcuları hem de trafiği tehlikeye düşürebilir. Öncelikle takip mesafesini mutlaka koruyun. 50 km hızla gidiyorsanız en az 25 metrelik bir ara bırakmanız gerekiyor. Ani bir duruş anında aradaki 25 metre rahatlıkla durmanızı sağlar ve kaza riskinizi en aza indirir. Sağa veya sola duraklama yaparken aynalardan yolun uygunluğuna dikkat etmelisiniz. Aynalar ayarlanırken ne çok dışı ne de çok içi görecek şekilde olmalıdır. Trafiğin akış durumunu kontrol etmek için ise arada bir iç dikiz aynanızdan da bakabilirsiniz. Işıklara yaklaştığınız zaman dikkatli olun. Kesinlikle kırmızı ışıktan geçmeyin. Işık olmayan bir kavşağa yaklaştığınızda diğer araçların geçiş üstünlüğüne öncelik verin. Arada bir yolun sağında ve solundaki levhaları mutlaka kontrol edin. Hız sınırlarına uyun ve yayalara müsaade ediniz. Özellikle sollamaya başlamadan sol aynaya , sollamayı bitirirken sağ aynayı kontrol etmeyi unutmayın. U dönüşü yapılmadan önce dönülecek tarafa doğru sinyal vermelisiniz kural olarak yerleşim yeri içinde 15 metre önceden sinyal verebilirsiniz. Eğer hızlıysanız U dönüşü yapmak kontrolü kaybettirir. Bu noktada hızınızı ve haliyle vitesinizi küçültün. Aynı zamanda U dönüşü yaptığınız yer kavşak ise veya trafik ışıkları varsa kural ihlallerinin de önüne geçmiş olursunuz. 2016 yılı itibariyle ani fren yapma uygulamasına geçilmiştir. Adayın, 30 km hız ile giderken aniden frene basması istenmektedir. Ani freni, usta öğreticinizin öğrettiği şekliyle yapınız.Fren yaparken akan trafiği kontrol etmeyi unutmayınız. Dönüşlerde, sollamalarda, ilk kalkışta gideceğiniz yöne doğru mutlaka sinyal vermelisiniz. Park ederken, yüzde 7 eğimli alanda kalkış yaparken, geri geri gelirken dörtlüleri yakmayı unutmayınız. Sinyallerle işiniz bitince kapatmayı unutmayınız."
'YOKUŞLARA ÇIKARKEN'
Birinci vites kalkış vitesidir. Birinci vitesle kalkış yapılır ve motor devrini aldıktan sonra ikinci vitese geçiş yapabilirsiniz. Birinci viteste motoru bağırtmak sınavınız açısından olumsuz sonuçlar doğurabilir. Aynı şekilde çok yavaşladığınız durumlarda vitesi hızınıza göre düşürmeyi unutmamalısınız. Motor devri (RPM) motorun dakikadaki dönüş sayısıdır. Vites değiştirirken motor devir göstergesine bakabilirsiniz. Genelde İbre 2500 civarında ise vitesi yükseltebilirsiniz. Yine aynı şekilde motor devri 2500 seviyelerinin altına düştüyse ve araç devirsiz çalışıyorsa vitesi düşürmeniz gerektiğini yine ibreden anlayabilirsiniz. Yokuşlara çıkarken vites hassasiyeti düz yoldaki gibi değildir. Düz yolda çok yavaşladığınızda 2. viteste gitmeyi başarabilseniz bile, yokuşta devirsiz kullanmanıza neden olabilir. Bu noktada motorun ihtiyacına göre hareket etmeyi öğrenmelisiniz. Gerekirse vites düşürmelisiniz. Yokuştan inerken vitesiniz boşta olmamalıdır. Korumanız gereken hıza ve takip mesafesine göre vitesi 1 veya 2. viteste tutmanız faydanıza olacaktır. Sınav güzergâhları şehir içi olduklarından hız sınırı 50 kilometredir. Bu durumda sınavlar 2. viteste tamamlanmakta çok nadir olarak 3. vitese çıkmanız gerekebilir. 4 veya 5. vites kullanılmamaktadır. Aniden durmanız gerektiğinde, vitesi bire düşürerek kalkış yapınız. Vites değiştirirken debriyaja tam basınız. Hiç bir zaman debriyajdan ayağınızı birden çekmeyin yoksa araç stop eder. Hata yaptığınızda kesinlikle o hatanızı düşünmeyin. Yaptığınızı düşündüğünüz hata, daha çok hata yapmanıza ve motivasyonunuzun düşmesine neden olabilir. Hata yapmanıza rağmen araçtan indirilmediyseniz başarılı olmak için şansınız henüz bitmiş sayılmaz. Sınavı tamamladıysanız inmeden önce vitesi boşa alın, el frenin çekerek sol aynadan yolun durumunu gözleyin eğer yol müsaitse araçtan inebilirsiniz.
'STAJYER EHLİYET UYGULAMASI'
Stajyer ehliyetin ne olduğunu, kurallarını ve ne zaman çıktığını anlatan Yanık, "1 ocak 2016 tarihi itibariyle ilk defa ehliyet belgesi alacak tüm adaylar, stajyer sürücü kabul edilecek. Yoğun gelen yorumlar üzerine şunu yazma gereği hissettik yönetmelikte açıkça; 1 Ocak 2016 tarihi itibariyle ehliyet belgesi alacaklar ibaresi bulunmaktadır. Bu noktada yönetmelikte sertifika tarihi veya sınava giriş tarihinin baz alınmadığı ortadadır. Örneğin: 10 Ekim 2015 veya 29 Ağustos 2015 teorik ve direksiyon sınavlarını başarıyla tamamlayan bir aday, şu an ki yönetmeliğe göre 1 Ocak 2016 tarihin itibariyle sertifikasını ehliyet dönüştürürse stajyer kabul edilecek. 1 Ocak 2016'dan sonra başvuru yapanlara herhangi bir süre uzatması olacak mı? Şu an için bununla ilgili bir çalışma görünmüyor. Stajyer ehliyet uygulamasında sürücü, 2 sene boyunca 75 ceza puanına ulaşırsa, ehliyetine el koyulacak ve psikolojik durumunun tespiti için psikoteknik testine girmesi gerekmektedir. Psiko-teknik belgesi aldıktan sonra sürücü kursuna başvurarak tekrar ehliyet alması gerekecek."
'ASLI OLMAYAN HABERLER'
Ceza puanlarını ve sınavda yapılmaması gerekenleri anlatan Yanık, Trafikte seyrederken telefonla konuşmak :10 Ceza puanı, Kırmızı ışıkta geçmek : 20 Ceza puanı, Emniyet kemerini bağlamamak : 15 Ceza puanı, Hız sınırını aşmak : 10 Ceza puanı, Muayenesiz araç kullanmak : 10 Ceza puanı, Park yasağına uymamak : 20 Ceza puanı, Yayaların geçiş üstünlüğü olan yerlerde, yayalara izin vermemek : 20 ceza puanı, Şerit izleme kurallarına uymamak : 20 Ceza puanı olarak belirlenmiş. 75 ceza puanına ulaşmak, 3-4 hata yapmanız durumunda gerçekleşebilir. Yönetmeliği göre üst üste yapılan hatalar: İki yıl boyunca; Üç kez trafik ışıklarının ihlal edilmesi, Hız limitlerinin üç defa ihlali, Sağa- sola, dönel kavşaklarda yayalara, bisiklet kullanıcılarına geçiş hakkının 3 defa ihlal edilmesi, Okul geçitlerinde öğrenci geçişlerinin ihlal edilmesi, Emniyet kemerinin 3 defa takılmaması, 0,20 promil alkol ile yakalanmak, ölümle sonuçlanan trafik kazalarında asli kusurlu olmak durumlarında sürücü belgesi iptal edilir. Aslı olmayan haberler ise, Daha önce haberlerde ve sosyal medyada, aday sürücü yanında refakatçi olması gerektiği, aday sürücünün tek başına trafiğe çıkamayacağı ve bunla birlikte artık ehliyet almanın çok zor olacağı gibi söylentiler mevcuttur. Yasada istenilenler zaten bir sürücünün uyması gereken kuralları yansıtıyor. Aday sürücü uygulamasının amacı can ve mal kayıplarını en aza indirerek düzeni sağlamaktır. Yasada sizden farklı bir şey istenmiyor. İstenilen şey kurallara uymanız... Zaten normalde de 100 ceza puanına ulaşan herhangi bir sürücünün de sürücü belgesine el koyulmaktadır. 100 Ceza puanına ulaşan şoförün 2 ay belgesi alınır. Kurs eğitimi alır. İkinci defa 100 Ceza puanını dolduran şoförün belgesi 4 ay süreyle elinden alınır, sürücü kursunda tekrar ders alır ve psikoteknik testine girer. Üçüncü defa 100 puanı aşarsa mahkemeye sevk edilir. Özetle, görüldüğü gibi aday olmayan sürücülerde de ceza puanı uygulaması var. Değişen tek şey aday sürücü kavramının gelmesi ve daha dikkatli olunması.
Haber: Serdar Koska
