Covid-19 pandemisi dolayısıyla AVM’lere yâda işyerlerine gidip alışveriş yapmak istemeyen vatandaşlar tarafından popüler hale gelen sanal alışveriş artık tehlikeli bir hal almaya başladı. Büyük firmaların yaptığı indirim kampanyalarını fırsat bilen siber saldırganlar, vatandaşları farklı ağlardan gönderdikleri çeşitli linklerle tuzağa düşürüp, parasını veya telefon bilgilerini çalabiliyor. Konuyla ilgili gazetemize istatistiki bilgiler veren Ticaret İl Müdürü Ahmet Uçar, 2019 ve 2020 yılında kent genelinde tüketici hakem heyetine yapılan internet alışverişi kaynaklı sayıları açıklarken, vatandaşları uyardı. “ÇEVRİMİÇİ ARAŞTIRMA YAPMALIYIZ” Uçar, konuşmasında şu ifadelere yer verdi: “İnternet üzerinde yapılan alışverişlerde ürünleri karşılaştırmak için zaman ayırmalıyız. En iyi teklifi elde etmek için ürünleri karşılaştırmalıyız. Çevrimiçi araştırma yapmalıyız. Ürün karşılaştırma sitelerini kontrol edip çevrimiçi incelemeleri okumalıyız. Satıcının yasal olduğunu satıcı ile anlaşmazlığa düştüğünüzde iletişime geçebileceğinizden emin olmalısınız. Kredi kartıyla ödeme yapmak size ek koruma sağlayacaktır. Çevrimiçi satıcılara nakit havale veya posta yoluyla ödeme yapmayınız. “FİRMAYA AİT FATURA YOKSA ÜRÜNÜ KESİNLİKLE ALMAMALISINIZ” Kredi kartı bilgilerinizi çevrimiçi girmeden önce web sitesi adresinin güvenli olduğundan emin olup (https) şeklindeki web sitesi adresi güvenli olandır buna dikkat etmeliyiz. Kredi kartı kullanmaktan çekiniyorsanız kapıda ödeme yapmalısınız. Kapıdan ödemelerde mutlaka fatura isteyin faturasız ürünü almayınız. Sipariş verdiğiniz ürünleri kargodan alırken kontrol edip Firmaya ait Fatura yoksa ürünü kesinlikle almamalısınız. Sipariş verirken ürünleri kontrol etmeden almayacağınızı firmaya bildirin ve sözleşme yaparken ürünleri kontrol edip alacağınızı belirtin. Firma kabul etmezse kesinlikle alışveriş yapmamalısınız. Tüketici mağduriyetleri genelde sosyal medya(Facebook, Instagram, Watsap vb) ya da televizyon, radyo telefon alışverişlerinden kaynaklanmaktadır. Sosyal medya alışverişlerine özellikle dikkat etmeliyiz ve mümkünse bu mecralarda alışveriş yapmamalıyız. SAĞLIKLI ONLİNE ALIŞVERİŞİN AŞAMALARI a-Ön İnceleme Yapılması; öncelikle satıcı hakkında inceleme yapın, internet sitesinde şikâyet varsa şikâyetlere bakın. b-Fiyat Araştırması Yapılması; satın alınacak malın fiyatını kontrol edin ve gerçekçi olduğunu anlamak için araştırma yapın. Satın alacağınız malın kıyaslamasını yapın. Piyasadan çok ucuza satılan bir mal varsa almayın. Çünkü Piyasada çok ucuza satılın mal gerçekçi olmayacaktır. c-Satıcı Bilgileri Araştırması; internet sitesinden satıcı bilgilerini kontrol edin. Ticari unvanı, adresi. vergi no, mersis no, ETBİS kaydı, güven damgası gibi bilgilerin olup olmadığını kontrol edin. d-Sahte Sitelere Dikkat Edilmesi; internet sitesinin sahte veya taklit bir site olması ihtimaline karşın site adının kontrol edilmesi, gerekirse Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun “internet site bilgisi sorgulama” ekranından faydalanılması çoğu mağduriyetin önüne geçebilecektir. e-Sosyal Medya; sosyal medyada gezinirken karşılaşılan tanıtım ve ilanlara karşı, bu mecralar aracılığıyla ulaşılan sitelerin sahte, taklit ya da kötüye kullanılması ihtimaline karşı, satıcının kendi sitesinden ürünün kontrol edilmesi yararlı olacaktır. f-Güvenlik Ayrıntıları; internet sitesi üzerinden alışveriş yapılmasına karar verilmesi durumunda SSL sertifikası, 3D Security veya sanal kart ile ödeme gibi detaylara dikkat edilmesi önemli olacaktır. g-Ön Bilgilerin İncelenmesi; Ödeme yapmadan önce ön bilgilendirmenin okunması tüketici mağduriyetlerinin önüne geçecektir. Ön bilgilendirme formunda satıcı unvanı, sabit telefonu, adresi, mersis no, vergi no, gibi iletişim bilgileri yanı sıra mal ve hizmete ödenecek toplam tutar, cayma hakkı ve hak arama yolları gibi tüketicinin hakları konusunda bilgiler yer almaktadır. Bunlara dikkat edilmesi tüketici mağduriyetlerinin önüne geçme açısından büyük yarar sağlayacaktır. BİR ÜRÜNÜ ALMADAN ÖNCE SORULMASI GEREKEN SORULAR Almak istediğim şey gerçekten ihtiyaç mı? Bu üründe bende kaç tane var? Bütçemde bu ürüne yer var mı? Verdiğim paraya değecek mi? Borçlanmama değer mi? Kaç kere kullanacağım? Bu soruları kendimize sorarak alışveriş yapmak bilinçli tüketici olmanın birinci ve en önemli adımıdır. YILSONU VE EFSANE CUMA İNDİRİMLERİNDE TÜKETİCİLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR a- Öncelikle bir ürünü almadan önce sorulması gereken soruları sorarak alışverişe başlanmalıdır. Mağduriyet yaşamamak için yapılacak ilk iş güvenli yer araştırması yapmaktır. İnternet alışverişlerinde Satıcının ticari unvanı, adresi, mersis no, vergi no, sabit telefonu, ETBİS(ELEKTRONİK TİCARET BİLGİ SİSTEMİ)kaydı, olup olmadığı kontrol edilmeli. Özelikle internet ve telefon alışverişlerinde satıcı hakkında ön araştırma yapılmalı ve geçmişe dönük yorumlar incelenmeli. b- Fiyat araştırması ve karşılaştırması yapılmalı. Piyasa fiyatından çok ucuz satılan ürünlere özellikle dikkat edilmelidir. En çok mağduriyetlerde burada yaşanmaktadır. Bu tür indirimli satışların gerçek olma olasılığı düşüktür. Özellikle sosyal medyada yapılan satışlara çok dikkat etmeliyiz,sosyal medya alışverişlerinden kaçınmalıyız. Yapmış olduğunuz alışverişlerde ürünün faturasını mutlaka alın, fatura ile garanti belgesi ve kullanma kılavuzu gibi belgeleri mutlaka saklayın. 6502 sayılı kanunda genel hatlarıyla ele alınan “Mesafeli Sözleşmeler” 27 Kasım 2014 tarih ve 29188 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 27 Şubat 2015 de yürürlüğe giren Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ile detaylı olarak düzenlenmiştir. Yıllar itibariyle internet üzerinden alışverişin artış gösterdiği buna paralel olarak insanlarımızın internetten alışveriş yapma bilincinin de arttığı gözükmektedir. “TEMENNİMİZ 2021’İN PANDEMİSİZ BİR YIL OLMASIDIR” Dileğimiz 2021 yılının sevgi, barış, kardeşlik yılı olması, pandemisiz bir yıl olmasıdır. Her alanda, her anlamda, tüm sektörlerde pandeminin açtığı yaraların sarılması için Rabbimizin bize güç vermesi, insanımızın kendine ve tüm canlılara, çevresine karşı sorumluluklarının farkına vardığı, hak etmediği bir hayatın peşinden koşmayı bırakıp olmayan parayı harcamak yerine, parasına göre ihtiyaçlarını sınırlayarak ihtiyaçlarına gem vurmayı öğrenmesi, temel ihtiyaçlarını öncelemesi, lüks ve israftan kaçınması, etrafındaki ihtiyaç sahibi insanların ihtiyaçlarını karşılamak için kazancından pay ayırması gerektiğini bilmesi yürekten temennimizdir. Haber: Emre Akkış