2008 yılında Japon bir mühendis tarafından deneysel olarak başlatılan ve piyasaya çıktığı ilk günden bugüne kadar geçen sürede değerini arttırarak devam eden sanal para birimi Bitcoin’in önüne geçilemiyor. Euro ve dolar gibi değeri son derece yüksek para birimlerini geride bırakarak, günümüz piyasasındaki en popüler para birimi olmayı başaran Bitcoin, gelecek neslin para birimi olarak tanımlanıyor. Gün geçtikçe değer arttırması akabinde başta Japonya olmak üzere birçok dünya ülkesi tarafından tanınan ve akabinde yasalarla düzenlenen Bitcoin’in sadece bir tanesi 57 bin dolar olarak işlem görüyor. Bitcoin’in yanı sıra çıkan Ethereum, Paribu, Binance Coin, Tether gibi diğer kripto paralarda vatandaşın son dönemdeki yatırım aracı olurken, Siber Güvenlik Danışmanı Kurtuluş Karasu, popülerliği artan kripto paralarla ilgili bilgi verdi. BANKALARDAN BAĞIMSIZ “Kripto paralar, şifrelenmiş, dijital bilgi olarak var olan bir tür para biçimidir” diyen Karasu, konuşmasının devamında şu ifadelere yer verdi: “Herhangi bir bankadan bağımsız olarak çalışan bir kripto para birimi, varlıklar arasında sermaye yaratmayı ve aktarmayı düzenlemek için gelişmiş matematik kullanır. Kripto paraların çalışma prensibini anlayabilmek için öncelikle, “kripto/kriptoloji” kavramlarını bilmek gerekiyor. Kriptoloji, bir şifreleme bilimidir. Verilerin (yazı, rakam veya herhangi bir mesaj) belirli bir sisteme göre şifrelenmesi, güvenli bir ortam aracılığıyla alıcıya gönderilmesi ve bu şifreleme sisteminin çözülmesi ile verilerin ortaya çıkması süreci olarak da açıklayabiliriz. PİYASA DEĞERİNİN 1-2 TRİLYON DOLARA ÇIKACAĞI ÖNGÖRÜLÜYOR Uzmanlar, kripto paraların toplam piyasa değerinin önümüzdeki yıllarda 1-2 trilyon dolara kadar çıkabileceğini tahmin etmektedirler. Hayatımıza bir çok kripto para biriminin girdiğini söyleyebiliriz. Kripto para, özellikle merkezi bir otorite ile yönetilemediği için temelinde güvenli yaklaşımını getirmektedir. Lakin dijital dünyada bulunan her şey bir risk altındadır. Dijital hesaplarınız ele geçirilse ve cüzdanınız boşaltılsa kimden yardım isteyeceksiniz? Kripto paraların yasal mevzuatları ne kadar belirgin? gibi benzer soruları herkesin aklını kurcalamaktadır. DAYANAK NOKTASI NEDİR? Bir çok farklı kripto para bulunmaktadır ve sayısı her geçen gün artmaktadır. Hangisini tercih edeceksiniz? Genelde gördüğüm fiyatı düşük olanların hızla yükseleceği kanaati oluşmaktadır. Lakin hangisinin yükseleceği ve yükselmesini sağlayan dayanak noktasının ne olduğu araştırılmalıdır. TEMKİNLİ DAVRANIN Warren Buffett’ı 88.8 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin 7. insanı. Kripto paralar hakkında “Kripto para birimlerinin temelde hiçbir değeri yoktur ve hiçbir şey üretmezler. Kripto paralar artamazlar, çek yoluyla aktarılamazlar. Umduğunuz tek şey, elinizdeki kripto paranın başkası tarafından daha fazla bir fiyata alınması. Bu değer açısından sıfır” diyor. Kripto paralara ilgi duyuyorsanız. Temkinli davranmanızda fayda olduğunu düşünüyor. Güvenlik risklerini ele almadan kripto paralara yüksek rakamlar yatırmamanızı tavsiye ederim.” KRİPTO PARA NEDİR? Kripto para, takas işlemlerinde kullanılabilen, tamamen dijital, şifrelenmiş, sanal para birimi. Kimilerine göreyse geleceğin para birimi. Günümüzde kripto para birimleri pek çok kişi tarafından duyulmuş, devlet başkanlarından dev şirketlere kadar herkesin çok fazla dikkatini çekmiş durumda olan bilinmeyeni çok olan bir olgudur. Takas işlemlerini doğrulamak ve güvenli şekilde gerçekleştirmek için kriptografi kullanılır. Herhangi bir fiziksel karşılığa sahip değildir. Aslen banka kartları ve kredi kartlar ile harcanılan ve aktarılan paralar da sanal paralardır, çünkü bu işlemler sonucunda sadece sistem verilerinde değişiklik meydana gelir. Kripto paralar da aynı mantıkta çalışma prensibine sahip. Ancak herhangi bir otorite ya da hükümet tarafından yönetilmeyen, yani merkezileştirilmemiş (decentralized) bir sistem mevcut, bu da sistemin daha güvenli olmasını sağlıyor. KRİPTO PARALARIN GÜVENLİĞİ Ödeme sistemleriyle ilgili en önemli problemlerden birisi aynı paranın iki kere harcanması olasılığıdır. Bunu önlemek için kullanılan geleneksel yöntem, yapılan işlemlerin kaydını tutan merkezi bir aracı (bankalar) koymaktır. Ancak bu metot araya bütün sermayeyi kontrol edebilen bir otoritenin girmesi demektir. Bu da güvenilirliği azaltır. Ancak merkezsizleştirilmiş, başka bir deyişle dağıtık bir ağda -Bitcoin gibi- işlemin gerçekleşebilmesi için sistemin her parçasının onay vermesi gerekmektedir. Bu işlemler blockchain aracılığıyla yapılmaktadır, bu sayede yapılan her işlem herkes tarafından görülmektedir. Bütün transfer işlemleri gönderici ve alıcının cüzdan adresleri ve yollanılacak miktar bilgileriyle gerçekleşir. Takas ya da gönderi işlemi gönderen tarafından doğrulanmalı ve daha sonra sistem tarafından onaylanmalıdır. Onaylama işlemi sadece madenciler tarafından kriptografik bir bulmaca çözülerek gerçekleştirilebilir. Bir işlem onaylandığı takdirde geri döndürülemez. Kripto paralar için en büyük riskler hack'lenme ve saldırı olasılığıdır. KRİPTO PARA NASIL ÜRETİLİYOR? KRİPTO PARA MADENCİLİĞİ NEDİR? Kripto paraların üretimi de kendileri gibi dağıtık bir sistem üzerinden gerçekleştirilmektedir. Yani kullanıcı temellidir. Kripto para birimlerinin üretim sınırı vardır, dolayısıyla üretilen kripto para miktarı arttıkça kripto para üretmek için çözülmesi gereken işlemler zorlaşır. Üretim işlemi madencilik yoluyla oluyor, fiziksel bir madencilik olmasa dahi matematik problemleri çözmeye dayalı işlemler yapılıyor. Yani işlemci gücü ve internet bağlantısına sahip olduğunuz takdirde madencilik görevini, birisi tarafından görevlendirilmeksizin üstlenebilirsiniz. Haber: Emre Akkış