Pamuğun dünü bugünü geleceği

Türk Tekstilinin ihtiyaç duyduğu 1 milyon 500 bin ton pamuğun yarısı Türkiye’de yarısı ise ithal yollar ile geliyor. Tekstilcilerin özellikle ABD ağırlıklı, Meksika, Hindistan, Pakistan ve diğer ülkelerin pamuklarını almak suretiyle tekstil ürünleri üretiyor. Türkiye çiftçisine hükümetin son zamanlarda verdiği teşvik ile pamuk üretimi Kahramanmaraş, Hatay, Adana, Osmaniye illerinde arttı. Kahramanmaraş’ta 60 bin dönüm olan ekili alan 130 bön dönüm civarına çıktı.

135 DÖNÜM ÜRETİM ALANINA ULAŞTIK

Konu hakkında bir açıklama yapan Ziraat Odası Başkanı Mehmet Çetinkaya, Kahramanmaraş’ın tam bir tarım kenti olduğunu belirterek, pamuk üretiminin artacağını söyledi. Tekstilin ihtiyaç duyduğu 1 milyon 500 bin ton kaliteli pamuğun sadece Kahramanmaraş, Hatay ve Adana’da üretileceğini dikkat Çeken Çetinkaya: “Kahramanmaraş’ta geçtiğimiz yıllarda 2016-2017 yılında pamuk üretimi 60-65 dönüm iken 2017-2018 üretim yılında bu rakam 130-135 dönüme yükseldi. Pamuğun, desteği, fiyatı bu denli devam ettiği sürece çiftçilerimiz her zaman için pamuktan vazgeçmeyecekler. Pamuk Kahramanmaraş topraklarında daha önce de hayat buluyordu ve çiftçimizin vazgeçilmeziydi. Fiyatların ve desteklerin azalması ile üretimden vazgeçilmiş, tekrar fiyatların normale dönmesi ile rekolte olarak, üretim olarak kalite olarak üst seviyelerde olan Kahramanmaraş’ta yetişen pamuk çiftçinin tercihi oldu” dedi.

TEKRAR ÜRETİME BAŞLADIK.

Pamuğun ait olduğu topraklarda yani Kahramanmaraş’ta üretilmeye başlandığının altını çizen Çetinkaya: “Ait olduğu topraklarda, Kahramanmaraş çiftçisinin ellerinde hayat bulmaya, can bulmaya devam edecek. Böyle devam ettiği müddetçe ümitliyiz. Pamuğun 135 bin dönümlerden 200 bin dönümlere çıkması gibi bir ümidimiz var. Pamuk vazgeçilmezimiz, Ata, Dede mesleğimizdi. Tekrar çiftçimiz pamuk ile buluştu. Kahramanmaraş’ta üretim nasıl ki 65 bin dönümden 135 bin dönüme çıktıysa, tekstil alanında olan açığımız son derece artarak devam etmekte. Bu açığı çiftçimiz mutlaka kapatır ama, çiftçimizin bu açığı kapatması için çiftçimizin hak etmiş olduğu fiyatı alabilmesi ve bu fiyatı aldığı zaman çiftçimizin Amerikan pamuğunu da üretiriz, başta pamuğu da. Yeter ki ürünün değerinde satsın” şeklinde konuştu

PAMUĞUN ÖNEMİ

Gazetemiz muhabirinin Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü 2017 Pamuk Raporundan derlediği bilgi ise şöyle: “

Türk tekstil sanayi, sağladığı katma değer ile tekstil ihracatının ülke ekonomisine

Kazandırdığı döviz miktarı ve emek yoğun işgücü olması nedeniyle yaratılan istihdam hacmi ile vazgeçilemez bir sektördür. Ülkemizin lokomotif sektörü olan tekstil sanayimizin stratejik ham maddesi ise pamuktur. 2017 yılında Türkiye’den 17 milyar dolarlık hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. Aynı dönemde Türkiye’nin tekstil ve hammaddeleri ihracatı 10 milyar doları aşmıştır. 2017 yılında hazır giyim ihracatının genel ihracat içindeki payı yaklaşık yüzde 11, tekstil ve hammaddeleri ihracatının genel ihracat içindeki payı yüzde 6,4 olarak gerçekleşmiştir.

GSMH İÇİNDEKİ PAYI İLE ÜLKEMİZİN SANAYİLEŞMESİNİN VE KÜRESEL PAZARLARDA VARLIĞININ ÖNEMLİ BİR PARÇASIDIR

Tekstil ve Hazır Giyim Sektörünün Genel İhracat İçerisindeki Payı Mevcut veriler dikkate alındığında tekstil sektörü; ulaştığı ihracat rakamı, istihdam kapasitesi ve GSMH içindeki payı ile ülkemizin sanayileşmesinin ve küresel pazarlarda varlığının önemli bir parçasıdır. Ülkemiz ekonomisi açısından bu denli önemli olan tekstil ve hazır giyim sektörünün, üretim zincirinin en altında pamuk üretimi vardır. Sektörün bugünlere gelmesinde ülkemizin geçmiş yıllarda önemli miktarda ve kalitede pamuk üretmesinin büyük payı vardır. Dünyada üretilen pamuğun çok büyük bir kısmı yine pamuk üreten ülkelerde tüketildiğinden ve ülkemiz önemli oranlarda sektörün pamuk ihtiyacını ithalat yolu ile karşıladığı için artan pamuk fiyatlarına bağlı olarak sektördeki rakiplerimiz karşısında rekabet şansımızı kaybetme tehlikesi söz konusudur. Türkiye’de üretilen hazır giyim ürünlerinin büyük bir kısmını pamuklu ürünler

oluşturmaktadır. Sektör üretiminin yaklaşık yüzde 65’i ihraç edilmektedir. Yine, ihraç edilen

ürünlerin yaklaşık yüzde 80’ini pamuklu ürünler oluşturmaktadır. Sonuç olarak ülkemiz için üretimde istihdamda ve ihracatta çok önemli bir yer işgal eden sektörün başarılarının devamı için, ülkemiz pamuk üretiminin artırılmasının önemi kritik seviyededir.

ULUSLARARASI PAMUK İSTİŞARE KOMITESI (ICAC)

Dünya pamuk sektörünü bir araya getiren en etkin ve köklü kuruluş “Uluslararası Pamuk

İstişare Komitesi (ICAC)”dir. ICAC 1939 yılında Washington DC (ABD)'de kurulmuştur. Ulusal hükümetlere dünyada sağlıklı bir pamuk ekonomisi oluşturulmasında yardımcı olmak için kurulmuş olan Komite, uluslararası düzeyde pamuk konusuna dikkat çekmek, pamuk konusunda bilgi üretmek ve ortak işbirliği sağlamak amacıyla çalışmalar yürütmektedir. ICAC'ın fonksiyonları:

1- Dünya pamuk üretimi, tüketimi, ticareti ve stokları konusunda istatistikler derlemek ve

yayınlamak,

2- Dünya pamuk piyasasının yapısında meydana gelen değişimlere dikkat çekmek,

3- Pamuk ve pamuklu tekstil konusunda teknik bilgi alışverişine aracılık etmek,

4- Pamuk sorunlarının tartışılmasında objektif bir platform oluşturmak,

5- Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlar nezdinde uluslararası pamuk

endüstrisini temsil etmektir.

Pamuk üreten, tüketen ve ticaretini yapan ülkelerin uluslararası kuruluşu niteliğinde olan

ICAC’ın, başlıca organlarını Genel Kurul, Yönetim Komitesi ve Sekreterya oluşturmaktadır.

Yıllara göre değişmekle birlikte mevcut durumda, 30 devlet ve bunun dışında bazı uluslararası

kuruluşlar ICAC’a üye bulunmaktadır. Türkiye ICAC'a 1947 yılında üye olmuştur. Genel kurul toplantıları başta olmak üzere, bütün faaliyetlerde aktif olarak yer alan ülkemizin, örgüt nezdinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Bugüne kadar 76 defa yapılan ICAC Genel Kurullarına ülkemiz, 1957 yılında 16’ncı, 1991 yılında 51’inci ve 2007 yılında 66’ncı Genel Kurul olmak üzere üç defa ev sahipliği yapmıştır. Her yıl ayrı bir üye ülkede gerçekleştirilen ve ICAC’ın en yet Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü 2017 Pamuk Raporu

başkanlığında pamuk sektörü ile ilgisi bulunan kamu ve özel sektör temsilcilerinden oluşan bir heyetle temsil edilmiştir. Uluslararası Pamuk İstişare Komitesi 76. Genel Kurulu'nun Sonuç Bildirisinde yer alan,

Dünya pamuk sektörüyle ilgili bazı önemli hususlar ve alınan kararlar aşağıda özetlenmiştir.

1- Uluslararası Pamuk İstişare Komitesinin (ICAC) 76. Genel Kurulu 23-27 Ekim 2017

tarihleri arasında Özbekistan Taşkent’te gerçekleştirilmiştir. Toplantıya, 16 üye, 4 Uluslararası

Örgüt ve 9 üye olmayan ülkenin temsilcilerinden oluşan 345 kişi katılmıştır.

2- Dünya pamuk üretiminin 2017/18 yılında yüzde 10 artacağı tahmin edilmektedir. 2017/18

boyunca dünya üretiminin tüketimi aşması beklenmekte olup kapanış stokları neredeyse aynı

kalacaktır. Çin’de kapanış stoklarının 2017/18’de düşüş eğilimi gösterirken, Çin dışındaki

stokların neredeyse aynı miktarda artması beklenmektedir.

3- Dünya pamuk fiyatlarının artması ve bazı ülkelerde minimum fiyat desteği

uygulanmamasına bağlı olarak 2016/17 yıllarında pamuk sektörüne devlet desteği azalmıştır.

ICAC’ın pamuk sektörünü destekleyen devlet önlemleri hakkındaki yıllık raporu, 2016/17 yılında desteklemenin tahmini değerinin yüzde 39 oranında azalarak, 2015/16 yılındaki 7,4 milyar dolar seviyesinden 4,5 milyar dolar seviyesine düştüğünü göstermektedir. 2011/12 - 2014/15 arasındaki devlet müdahalesinin sonucu olarak Çin rezervinde biriken büyük stoklar yarı yarıya azalmıştır.

4- Dünya pamuk tüketimi 2016 yılında 24 milyon ton olmuştur. Bu oran 2007 yılında

ulaşılan noktadan yüzde 9 daha düşüktür. Dünya lif tüketiminde polyesterin oranı yüzde 67’ye

yükselirken lif pamuk payı % 27’ye düşmüştür. Sekreteryaya pamukla doğrudan rekabet içinde olan polyester ile doğrudan rekabet içinde olmayan polyester tüketimini belirleme yönünde talimat verilmiştir.

5- Doğru lif belirleme ve pamuklu konfeksiyonun nispeten yüksek perakende fiyatı,

talebin artmasının önündeki bazı engelleri oluşturmaktadır. Pamuklu ürünlere olan talebi artırma için geliştirilen stratejiler; doğal, sürdürülebilir ve yenilenebilir lif olarak pamuğun yararlarını yüceltmeyi ve tüketicilere pamuğun içeriğini tanımlamada yardımcı olan ürün logoları ve etiketleri geliştirmeyi içermektedir. Sahteciliği ve yasa dışı ithalatı önlemek için tekstil ürünlerinin doğru etiketlenmesi ve gümrük kontrollerinin güçlendirilmesi ile ilgili olarak, ülkelerin mevzuatı sıkı bir şekilde uygulaması teşvik edilmiştir.

6- Tekstil uzmanları, tüketicilerin taleplerini ele alan modern ve işlevsel tekstil için

pamuğun yenilikçi kullanımlarını sunmuşlardır. Pamuğun diğer lifler ile karıştırılması ve diğer yeni tekstil malzemelerinin sınıflandırılması için yeni uygulamalar geliştirilmiştir. Ülkeler, tekstil endüstrisinde yeniliğin önemli olduğu ve pamuğun bu aktivitede bir geleceği olduğu konusunda mutabık kalmışlardır.

7- 2017 Yılı ICAC Araştırması, ticari ürün çeşitlendirilmesi yapılırken istenen özelliklerin

verilmesinde genetik modifikasyon (GM) araçlarının, daha hızlı ve kesin yollar sağladığını

belirtmiştir. GM, geleneksel yetiştirmenin yerine geçmemekte bunun yerine, hızlı tanımlama ve etkili genetik çözümlerin geliştirilmesini sağlamak üzere geleneksel yetiştirme ile birlikte kullanılmaktadır. Yine de bazı ICAC üyeleri GDO’lu pamuk üretimi ile ilgili kaygı duymakta

olup ekimini onaylamamaktadır. Ayrıca belirtmek gerekir ki, şu anda dünya pamuk üretiminin yaklaşık yüzde 80'i GM teknolojisine dayanmaktadır.

8- Genel Kurul, Brezilya, C4 Ülkeleri ve Togo arasındaki yakın işbirliği hakkında

bilgilendirilmiştir. Bu konuda geliştirilen başarılı proje ile örtü bitkileri uygulaması, toprak

işlemesiz sistemlerin kullanımı ve entegre zararlı yönetimi (IPM) kontrolü teşvik edilmiştir. Genel kurul ayrıca, modern iletişimde atılan sürekli adımlar hakkında bilgi almıştır. Buna göre birçok gelişmekte olan ülkede, ‘tarımsal yayım’ alanı kökten bir değişim geçirmiştir. İyi Pamuk Uygulamaları (BCI) temsilcisi, mevcut durumda pamuk üretiminin yüzde 15’inde var olan, çiftçilerin daha iyi teknolojileri benimsemek için kullandıkları BCI olarak tanımlanan süreci anlatmıştır. Diğer gelişmeler arasında, pamuğun giderek mekanize olması bulunmaktadır ve Hindistan’dan bir temsilci küçük işletmeler için yeni hasat makinelerini anlatmıştır. Bilgi transfer aktivitelerinin potansiyel olarak kopyalandığı endişesi dile getirilmiş ve Genel Kurul Sekreterya’ya, bu tür faaliyetler ile ilgili bilgi için bir takas merkezi olarak hizmet etme imkânını araştırma talimatı vermiştir.

9- Komite, 2018 Teknik Seminerini, Biyoteknoloji Pamuğa Direnç Gösteren Zararlılarla

Mücadele ve Pestisitler konusunda düzenlemeye karar vermiştir. Biyoteknoloji pamuğu 15 ülkede üretilmekte ve küresel pamuk alanının yüzde 75'ini kaplamaktadır. Geçen 7 yıl boyunca, bt-pamuk ve böcek öldürücülere karşı direnç gösteren pamuk kurdu; ot öldürücülere karşı direnç gösteren zararlı otlar ve böcek öldürücülere karşı direnç gösteren beyaz sinek raporları, dünya çapında büyük miktarlarda pamuk yetiştiren ülkelerde ortaya çıkmıştır. Pamuk kurdunun, beyaz sineğin ve zararlı otların dirençli ırkları, pamuk üretiminde zayıflatıcı etkilere neden olabilmektedir. Diğerlerine kıyasla bazı ülkelerde direnişin hızla gelişmesinin nedenlerini aydınlatmaya ve dirençli böcekler ve yabancı otların ortaya çıkardıkları sorunlar ile mücadelede stratejiler ortaya

konmasına ihtiyaç vardır.

10- Genel Kurul, balyalanmış pamukta özellikle çeşitli plastiklerden kaynaklanan

kontaminasyonun giderilmesi konusunda devam eden çalışma ile ilgili oluşturulan raporlar

hakkında bilgi almıştır. Mevcut çalışmalarda son birkaç yıldır bazı ülkelerde kontaminasyonun arttığı tespit edilmiştir. Çalışma tarla ve çırçırlama alanlarına genişletilmiş olup plastiği tespit eden ve ortadan kaldıran yeni teknoloji bu problemle mücadele etmek için test edilmektedir.

11- Özel Sektör Danışma Paneli, Sekreterliğin polyester pazarındaki mikrofiber kirliliği,

polyesterin yaşam döngüsü değerlendirmesi ve imalat süreçleri ile ilgili çevresel konuları içermesi için devam eden çalışmalarının kapsamının genişletilmesini önermiştir. Panel, pamuğun polyester ile bir arada olması gerektiğini kabul etmektedir ancak aynı zamanda tüketicileri rakip liflerin arkasındaki gerçeklerden ve bunların esas özelliklerinden haberdar etmektedir.

12- Özel Sektör Danışma Paneli’nde, Komite’yi BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’nun

himayelerinde kurulan Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Bitki Koruma Konseyi tarafından ePhyto Endüstri Danışma Grubu’nun kurulduğu bilgisi verilmiştir.

13- Pamuğun Sosyal, Çevresel ve Ekonomik Performansına (SEEP) yönelik yapılan

uzman panelinde, gelecek 2 yıllık süre zarfında; toprağın daha sağlıklı olması için pamuk üreticilerine uygun, yönetim deneyimlerinin ve bilgilerinin derlenmesi; pamuk tarımı

sistemlerinde sürdürülebilirliğin ölçülmesi için rehber altyapının uygulanması; pamuk üretiminin sürdürülebilirliğinde raporlamaya ilişkin alternatif yolların geliştirilmesi olmak üzere 3 öncelik alanı belirlenmiştir

14- ICAC, her geçen gün gelişmeye devam etmektedir ve bu durum, sosyal medya ve

gelişmiş bir web sayfası aracılığıyla daha geniş kitlelere ulaşma ihtiyacının olduğunu göstermiştir. Kurul, ICAC’ın üretim, tüketim ve sürdürülebilirlik konularına ilişkin merkezi bir bilgi havuzuna ihtiyaç duyduğu kararına varmıştır.

15- Komite, Bangladeş ve Avrupa Birliği’ni yeni üyeleri olarak kabul etmiştir. ICAC’ın

dünya pamuk endüstrisine ilgisi, Bangladeş ve Avrupa Birliği’nin ortaklığının önemli bir

işaretidir.

16- Gelecek Genel Kurullar: Komite, Fildişi Sahili’nden gelen 77. Genel Kurul’u Abidjan

şehrinde 2018 Aralık ayının başında ev sahipliği yapmaları konusundaki daveti kabul etmiştir.

İYİ PAMUK UYGULAMALARI (BETTER COTTON INITIATIVE)

Dünyada pamuk alanında son yıllarda yaşanan bir diğer uluslararası gelişme iyi pamuk

uygulamaları (Better Cotton Initiative) olmuştur. Better Cotton Initiative (BCI); üreticiden

perakendeciye kadar birçok farklı paydaşın bir araya gelip, ortak hareket ederek pamuk üretiminin olumsuz çevresel ve sosyal etkilerini azaltmayı ve sektörün geleceğini daha güvenli hale getirmeyi hedefleyen çok paydaşlı, uluslararası bir inisiyatif olarak tanımlanabilir. Küresel pamuk üretimini, pamuk üreticileri için, içinde yetiştiği çevre için ve sektörün geleceği için daha iyi hale getirme misyonu ile 2009 yılında Cenevre’de kurulmuştur. BCI’nin amacı, Better Cotton’un sürdürülebilir, genel geçer bir emtia olarak geliştirilmesi yoluyla dünya çapındaki pamuk üretimini dönüştürmektir. Son yıllarda ürünlerinde hammadde olarak pamuk kullanan uluslararası markalar, üretilen pamuğun bu şekilde üretilmiş olmasına dikkat etmekte, üretim yaptırdığı ülkeleri bu yönde zorlamaktadır.

2016 İTİBARİYE 5 KITADA 20 ÜLKEDE ÜRETİLEN BETTER COTTON DÜNYA PAMUK ÜRETİMİNİN YÜZDE 16’SINI KAPSAMAKTADIR

2020 hedefi dünya pamuk üretiminin yüzde 30’unu kapsamak ve 5 milyon çiftçiye ulaşmaktır. Ülkemizde de bu alanda son yıllarda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Better Cotton Initiative ile Türkiye pamuk ve tekstil sektörünün önde gelen kurumlarının öncülüğünde 2011 yılında başlatılan görüşmeler sonucu 2013 yılında İyi Pamuk Uygulamaları Derneği (IPUD) kurulmuştur. IPUD, ‘Better Cotton’ asgari üretim kriterlerinin temel konuları olan toprak ve ürün sağlığı, pamukta entegre mücadele yöntemleri, yasal zirai ilaç kullanımı, zirai ilaçların doğru, bilinçli ve gerekli miktarda kullanımı, su kullanımının optimizasyonu, temiz ve kaliteli lif için doğru toplama yöntemleri, işçi sağlığı güvenliği ve örgütlenmesi, çocuk işçiliğinin önlenmesi gibi konularda üreticileri bilinçlendirilmeye ve yönlendirmeye çalışmaktadır. Ülkemizde ilk olarak

2013 YILINDA UYGULANAN BETTER COTTON KAPSAMINDA ELDE EDİLEN PAMUK ÜRETİMİ HER YIL ARTIŞ GÖSTERMEKTEDİR

2016 yılında Aydın, Adana, Diyarbakır, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş ve

Şanlıurfa illerinde 15.651 hektar alanda 342 üretici ile 78 bin ton Better Cotton kütlü pamuk üretimi yapılmış iken 2017 yılında İzmir, Manisa, Aydın, Denizli, Adana, Kahramanmaraş, Hatay, Şanlıurfa ve Diyarbakır illerinde 20 bin hektar alanda 791 çiftçi ile 106 bin ton Better Cotton kütlü pamuk üretimi yapılmıştır”

Haber: Mustafa Kılınç