Almanya'da yaşayan 14 yaşındaki Furkan Şen ile Türkiye'de yaşayan 24 yaşındaki Evrim Mertin isimli gençlerin intiharlarının ardından, tüm dünyada ''intihara sürükleyen oyun'' olarak gündemde olan ve şantaj komutlarıyla ''oyuncuları'' intihara sürükleyen ‘Mavi Balina’ oyunU başta Almanya ve Türkiye olmak üzere tüm dünyayı alarma geçirdi. ''Eğer bir balina olmaya hazırsan, bacağını kazıyarak 'evet' yaz. Yapamazsan kendini defalarca keserek kendini cezalandır'' örneği gibi çok çeşitli ve sıra dışı isteklerin bulunduğu oyunda kullanıcıların büyük çoğunluğu 15-16 yaşlarında, lise çağındaki gençlerden oluşuyor. EN SON VAKA TÜRKOĞLU’NDA YAŞANMIŞTI Mavi Balina oyunu ile ilgisi olduğu iddia edilen en son vaka Kahramanmaraş’ın Türkoğlu İlçesi’nde gerçekleşti. Edinilen bilgiye göre, 16 yaşındaki lise öğrencisi M.D. (16), ‘Mavi Balina’ oyunundaki bir talimatı yerine getirmek için yerleşim yeri dışındaki bir tarlada bulunan ağaçta intihar etmişti. BTK UYARDI Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), intiharlara yol açtığı belirtilen Mavi Balina oyunu yöneticisinin gizlice gönderdiği linklerle sosyal medya ve benzeri ortamlarda çocuklara ulaşabildiğini belirterek, aileleri dikkatli olmaları konusunda uyardı. “OYUN, İLK OLARAK ÇOCUKTAN YAPMASI KOLAY ŞEYLER İSTİYOR” Konuyla ilgili gazetemize bilgilendirmelerde bulunan Çocuk ve Genç Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Hayati Sınır, “Dünyada 300'den fazla çocuğun hayatını kaybettiği iddia edilen Mavi Balina (blue whale) İntihar oyunu, ilk olarak Rusya'da ortaya çıktı. Oyunun orijinal adı Siniy Kit. Oyun, tarayıcı tabanlı değil ve sosyal medya gibi ortamlarda "oyun yöneticisi" tarafından gizlice gönderilen linklerle çocuklara ulaşıyor. Oyunun engellenmesine yönelik standart bir adresi bulunmuyor. Oyun, kullanıcılar arasında özel linkler paylaşılarak oynatılıyor. Bu oyuna bir şekilde katılan kişilerden, çoğu şiddet içeren 50 talimatı yerine getirmesi isteniyor. 50 günlük bir süreyi kapsayan bu komutlar arasında derin olmayacak şekliyle kol ve bacakların kesilmesi, belirli bir süre boyunca kimse ile görüşülmemesi, yüksek sesli olarak müzik dinlenilmesi gibi aşamalar yer alıyor. 50. günün sonunda da kişiye son aşama olan "yüksekten atlayarak ya da kendini asarak" intihar etme komutu veriliyor. Oyundaki yöneticiler tarafından çocukta “Benden kötü bir şey yapmam isteniyor. Yâda ‘bana kötü bir şey yapılıyor’ algısı oluşturmamak için çocuktan önce basit yapması kolay şeyler isteniyor” ifadelerini kullandı. “HAYATTA ACI VE KORKULARIN HEP VAR OLDUĞU TEZİ İŞLENİYOR” Oyunda hayatta acı ve korkuların hep var olduğu tezinin işlendiğine dikkat çeken Sınır, sözlerinin devamında şöyle konuştu: “Zamanla çocuk yapılmasını istenilen şeyden rahatsız olmayacak hale geliyor. Yapılması istenen şeylerden rahatsız olup oyundan çıkmak istediğinde ise ‘ailesine zarar verecekleri’ tehdidiyle devam etmeleri sağlanıyor. Çocuğu acı ve korku durumlarına sistematik olarak maruz bırakarak hayatta acı ve korkuların varlığı kanıksatılıyor. Hayatta acı ve korkuların hep var olduğu tezi işleniyor. Bu durumlardan kurtuluş yolu olarak da ölüm gösteriliyor. Sistematik olarak acı ve korku karşısında baş etme becerileri zayıflatılan çocuğun kurtuluş yolu olarak intiharı seçmesi sağlanıyor.” “ÇOCUKLARINIZIN HAYATINI BU TEHLİKELİ OYUNDAN KURTARMAK İÇİN…” Ebeveynlerin çocuklarını bu oyundan kurtarmak için yapılması gerekenleri anlatan Sınır, “Çocuklarınızın hayatını bu tehlikeli oyundan kurtarmak için, aşağıda ebeveynlerin bilmesi gereken şeyler vardır: 1.Çocuğunuzun yalnız kalma süresi arttığında: 2.Arkadaşlarıyla ve sizinle konuşmaları azaldığında veya durduğunda: 3. Ölüm hakkında konuşmaları arttığında: Çocuğunuzun faaliyetlerine daima dikkat etmeniz gerekir. Ölüm hakkında konuşması veya evden kaçması önemli bir tehlike işaretidir. 4. Yeme ve uyku alışkanlıklarında değişim gördüğünüzde: Çocuğun bu intihar oyununun kurbanı haline gelip gelmediğini öğrenmesi için bir ebeveyne yardımcı olabilecek bir başka şey de, yeme ve uyku alışkanlıklarında bir değişiklik olmasıdır. Bu oyun, oyuncunun sabah 4: 20'de uyanmasını sağlar, 5. Çocuğunuzun vücudunda (kollarında, bacaklarında, yüzünde, dudaklarında jiletle kesilmiş veya iğne ile oluşturulmuş izlenimi veren )olağan olmayan kesik ve çizik izleri gördüğünüzde: 6.Çocuğunuzun daha önce dinlemediği, çocuğunuzun tarzına uygun olmadığını düşündüğünüz müzikler dinlemeye başladığında: harekete geçme zamanı gelmiştir. Bunlar bir ebeveyni, çocuklarının bu online komplo kurbanı haline gelip gelmediğini öğrenmelerine yardımcı olacak işaret ve semptomların birkaçıdır. Bunlardan herhangi birini fark ederseniz, vakit kaybetmeden bir Çocuk Ve Genç Psikiyatri Uzmanı’ndan yardım almanız gerekmektedir” diye konuştu. ANNE-BABAYA ÖNERİLER Anne ve babalara öneriler veren Sınır, son olarak sözlerine şunları ekledi: “ Anne babalara önerilerimiz şunlar: Çocuklarınızla düzenli olarak konuşun. Onlara internette kendilerini nasıl koruyacaklarını anlatın. Hangi sitelerin onlara uygun olmadığı konusunda anlaşın ve bunların nedenlerini anlamalarını sağlayın. İnternette kendilerini üzen bir olayla karşılaştıklarında güvendikleri bir yetişkine anlatabileceklerini bilmeleri gerekli. Çocuğunuzun gerçekte tanımadığı kimseyle internet üzerinden arkadaş olmaması, kişi listelerine bilinmeyen numaralar eklememesi gerektiğini anladığından emin olun. Güvenlik ayarlarını etkinleştirin. Çocukların uygunsuz içerikler izlememesi için otomatik oynatma gibi ayarlar devre dışı bırakılmalı ve ebeveyn kontrolleri kurulmalıdır. Tanımadığınız insanlara telefon numarası ve adres gibi kişisel bilgilerinizi asla vermeyin. Zamanında yaptığınız bu işlemler çocuğunuzun hayatını kurtarabilir.” UNICEF'in ebeveynlerin çocuklarını Mavi Balina intihar oyunundan nasıl koruyabileceğine ilişkin 11 tavsiyesi şöyle: 1-Bir konu hakkında doğru bilgi sahibi olmak çok önemli. Basında çıkan haberlerde bu oyunun son zamanlardaki intihar vakalarıyla ilişkili olup olmadığı kanıtlarıyla açıkça belirtilmiyor. Çocuğunuz muhtemelen Mavi Balina oyununu basının bu konuyu yoğun bir şekilde işlemesi nedeniyle biliyordur. Yine de, bu konu hakkındaki belirsizlik nedeniyle, çocukları bilgilendirmek ve herhangi bir talihsiz olaydan kaçınmak için onlarla etkileşimde kalmak gerek. 2-Çocuğunuzun internet yaşına uygun sitelere girdiğinden ve etik olmayan davranışları ya da şiddeti özendiren sitelere erişmediğinden emin olun. 3-Çocuğunuzun internete erişiminin aileyle paylaşılan ortak alandaki bir bilgisayar üzerinden olmasını sağlayın. 4-Çocuğuınuzla daha sık konuşun. İnternet dünyasını birlikte keşfedin ve internet üzerinden uygun davranışların sergilendiği aktivitelerde birlikte yer alın. 5-Çocuğunuzun kullandığı bütün elektronik aletlerde ebeveyn koruma sisteminin açık olduğundan emin olun. Ekrana bakarak geçirdiği zamanı ve faaliyetlerini gözlemleyin. 6-Çocuğunuza rol modeli olun. Kendiniz de internet aracılığıyla yaptığınız aktivitelerin farkında olun. 7-Diğer ebeveynlerle konuşun, endişeleriniz varsa paylaşın ve çocuklarınıza yardımcı olabilmek için en iyi yöntemi birlikte bulmaya çalışın. 8-İnternette yayılan yeni akımlar hakkında bilgi sahibi olun. 9-Çocuğunuz davranışlarını yakından gözlemleyin. Ruh halinde değişiklik, iletişimde azalma, çalışma isteksizliği ve notlarda düşüş gibi beklenmedik değişimler konusunda tetikte olun. Eğer bu tür değişimler farkederseniz, internet üzerindeki faaliyetlerini yakından izleyin, okul yetkilileriyle konuşun ya da bir psikoloğa danışın. 10-Eğer çocuğunuzun Mavi Balina oyununu oynadığını fark ederseniz, hemen bütün elektronik aletlerden internete erişimini kesin. 11-Yaşadığınız yerdeki polis yetkililerine haber verin ve bir sonraki önlemleri almak için onların tavsiyelerine başvurun. Haber: Emre Akkış