Yaz aylarının gelmesiyle birlikte düğün sezonu da açıldı. Düğün sezonunun en önemli unsurlarından birisi de kına geceleri oluyor. Yöreden yöreye farklılık gösterse de genellikle kına geceleri düğünden bir gün önce yatsı ezanından sonra gelinin babaevinde yapılır ve o gece evde sadece kadınlar olur. Hazırlıklar, kına gecesinden bir gün önce erkek tarafının gelin evine kına ve ikram edilecek çerezleri göndermesiyle başlar. Kına sabahı evin kapısına bayrak ve tüller asılarak düğünün başladığının sinyalleri verilir. Evlilik hayali kuran çiftler, düğün sezonunun gelmesiyle birlikte alışverişlerini yapmaya başlasa da, kına malzemeleri satan iş yerlerinde Ramazan ayı durgunluğu yaşanıyor. Kına gecesine dair alınması gereken eşyaları Kahramanmaraş Tarihi Kapalı Çarşısı’nda bulunan Tanış Kınacım isimli iş yeri sahibi Malik Ejder Tanış gazetemize anlattı. Ramazan ayı dolayısıyla işlerin durgun olduğunu kaydeden Tanış, Ramazan Bayramı’nın ardından işlerin açılacağını umut ettiklerini söyledi.
“KINA GECESİ DÜĞÜN KADAR ÖNEMLİDİR”
Kına gecesinin de düğün kadar önemli olduğunu kaydeden Tanış, “Tabi düğün ne kadar önemliyse, düğün öncesinde yapılan kına geceleri de büyük önem taşımaktadır. İş yerimizde kına malzemeleri satıyoruz, kınaya dair ne varsa Kahramanmaraşlı hemşerilerimiz burada bulabilirler. Kahramanmaraş halkımız Tanış Kına Malzemeleri ile geleneksel ve popüler kültürü yansıtan ürünlerle örf ve adetlerimize uygun eğlenceler tertip edebilir. El çiçekleri, gelin çiçekleri, bindallılar, düğün malzemeleri gibi düğün ve kınaya dair A’dan Z’ye bütün malzemeler mevcut. Şuan Ramazan ayında olduğumuz için işlerimizde durgunluk var, haliyle insanlar düğün ya da kına gibi işleri Ramazan ayıdan sonra yapmayı tercih ediyorlar. İnşallah Ramazan Bayramı’nın ardından düğün sezonu tam anlamıyla açılacak. Gelecek günlerde işlerimizin açılacağını umut ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“250 İLE 400 TL’YE DÖRT DÖRTLÜK BİR KINA GECESİ YAPILIR”
Ortalama bir kına gecesi için alınması gereken ürünlerin fiyatlarının 200 TL’den başlayıp bin TL’ye kadar çıktığını anlatan Tanış, 250 ile 400 TL arasında dört dörtlük bir kına gecesi organizasyonu yapılabileceğini de söyledi. Tanış, “Ortalama bir kına gecesi için yaklaşık 20-22 çeşit ürünümüz var. Bunlardan el gülleri, çayda çıralar, nedime taçları, dağıtmalık kınalar, tepsiler, sepet, konfeti ve volkan takımı, sadıç kurdelesine kadar birçok çeşidimiz mevcut. Kınada genellikle gerekli olan malzemeler bunlar. Bu ürünlerin fiyatları değişiyor, her ürünün çeşit çeşit kaliteli olanı mevcut. Örneğin bir tepsi var normal fiyatı ama daha üst olan tepsiler almak isterlerse müşterilerimiz ona göre fiyat artışı oluyor. Yine de kına geleneğini sürdürebilmek için fiyatları uygun tutmaya çalışıyoruz. Çünkü kına gecesi yöresel bir şey, geçmişi Osmanlı’ya kadar dayanıyor. Bu gelenek ve göreneğin devam etmesi için fiyatlarımızı elimizden geldiğince uygun tutmaya çalışıyoruz. Kahramanmaraş halkını hiçbir şekilde mahcup etmiyoruz. Ortalama olarak bir kına için en düşük 200 TL’den başlanılabiliyor, bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Ama biz Tanış Kınacım olarak bir kampanya yapıyoruz, bayramdan sonra da kına malzemelerinde kampanyalarımız olacak. Müşterilerimiz normal şartlarda ortalama 250 ile 400 TL’ye dört dörtlük bir kına gecesi için gerekli olan ürünleri alabilirler” dedi.
“KINA GECESİNE OLAN İLGİ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR”
Kına gecesine olan ilginin her geçen gün arttığını kaydeden Tanış, sözlerine şu şekilde devam etti, “Birçok sektörde özellikle geleneksel olarak bilinen değerlerimizde azalma oluyordu ama kına gecesi noktasında tam tersi bir durum var. Bu tür kına gibi şeyler eskiden popüler değildi, günümüzde sosyal medyanın kullanılmasından dolayı insanlar arasında hızla yayıldığından ilgi görüyor. İnternet ortamında kına gecesi ya da farklı resimler paylaşıldığı için insanlar yapmaya özeniyor böyle olunca da talep artıyor. Her geçen gün git gide gelişen bir sektör aslında. Dediğim gibi bu ilginin artmasının en büyük sebebi sosyal medya, biz de yeniliğe önem veriyoruz, sürekli yeni ürünler bulunduruyoruz.”
“HER GENÇ KIZIN HAYALİDİR BİNDALLI GİYMEK”
Evlilik hayali kuran gençlerin alım durumunun çok da iyi olmadığını fakat fiyatlarda yardımcı olduklarını belirten Tanış, “Vatandaşların alım durumu çok da iyi değil ama mecburen yaptıkları için bu malzemeleri almak için bir bütçe ayırmak zorunda kalıyor. Az da olsa, çok da olsa her gelin ya da her genç kızın hayalidir bindallı giymek, kına gecesi yapmak, arkadaşlarıyla bir eğlence düzenlemek. Ama insanların durumunu ben zayıf görüyorum. O da insanlar genellikle ne kadar ucuza alabilirim, ne kadar ürün çeşitliliği azaltabilirim diye düşünüyor. Aileler çok fazla para harcamak istemiyorlar, biz de üzülüyoruz. Genç kızlar üzülüyor, onlara yardımcı olmak için fiyatları uygun tutuyoruz. Yeri geliyor hediye ediyoruz, çarkın dönmesini sağlıyoruz” dedi.
“ARTAN FİYATLARI ÇOK DA YANSITMIYORUZ”
Son yıllarda döviz kurunda yaşanan artışların kına malzemelerine de yansıdığını anlatan Tanış, “Dolar arttığı için toptancılarımız, üreticilerimiz fiyatları ürünlere yansıtıyor ama biz bu artan fiyatları müşterilerimize çok fazla yansıtmamaya çalışıyoruz. Biz de iki sene önce de aynıydı ürünün fiyatı, şimdi de aynı tutmaya çalışıyoruz. Normalde fiyat artışına oranla artırmamız lazım ama biz yansıtmıyoruz örneğin bazı ürünler yüzde yüz arttı. Geldiği gibi giden ürünlerimiz de var. İnsanların kınamda olması gerek dediği ürünlerin başında öncelikle örtü. Hiçbir şey olmasa da örtü gerekli. Örtü olmazsa olmuyor, bindallı olmazsa olmuyor. Diğer fazladan olan ürünler olmasa da olabilir” şeklinde konuştu.
GELİNE KINA NASIL YAKILIR?
Sıra geldi kına gecesinin en mühim anı olan kına yakmaya! Gelin, kadife üzeri sırma ile kabartma dal ve yaprak işlemeleri bulunan bindallı adı verilen bir kıyafet giyerek başına kırmızı tülden işlemeli bir örtü örter. Kınayı hazırlama ve yakma görevi mutlu evliliği olan bir kadına verilir. Kına, bakır bir tas içinde hazırlandıktan sonra mumlarla süslenmiş kına tepsisinin üzerine konur. Bekar kızlar ellerinde mumlar eşliğinde gelinin etrafında dönerek türkü söylerken bir aile büyüğü de kına tepsisini taşır. Gelin ağlatma adetinden sonra sağ eline kına yakılır ve bir mendil ya da tülbentle sarılıp eldiven takılır. En bilinen kına gecesi adeti, kına merasiminden önce baba ocağından ayrılan gelinin ağlatılmasıdır. Bunun için kına yakılmadan önce gelinin etrafında dönen kızlar “Yüksek Yüksek Tepelere” ya da “Kınayı Getir Aney” gibi anne-baba temalı içli kına türküleri söyler. Kına yakma sırasında gerçekleşen bir diğer adet ise “Gelin elini açmıyor” söylemidir. Kınayı yakan kişi “Gelin elini açmıyor” dediğinde kayınvalide kına hediyesi olarak gelinin avucuna bir altın koyar. Kına gecesi adetlerinden biri de hazırlanan kınanın içerisine konulan bozuk paradır. Bu bozuk para çiftin hayatında hep bolluk bereket olsun diye konulur. Adete göre misafirler ellerine yakmak için kınadan alırken bu para kime gelirse o kişinin kısmetinin açılacağına inanılır.
KINA GECESİ OYUNLARI
Kına gecelerinde yöreden yöreye değişen farklı oyunlar oynanır. Bilhassa yöresel danslar da kına gecelerini keyifli bir hale getiriyor. Renkli bir kına gecesi istiyorsan birkaç yöresel oyun öğrenebilirsin.
TESTİ KIRMA GELENEĞİ
Balkanlardan Anadolu’ya kadar gelmiş olan testi kırma oyunu, Ege Bölgesi başta olmak üzere diğer bölgelerimizde de kına gecelerinde gerçekleştirilen geleneklerden biridir. Toprak bir testinin içerisine tüllere sarılı para, şeker ve çikolata gibi şeyler doldurulur. Bolluk ve bereketi temsil eden testi oyunu için damat adayının da kına gecesine gelmesi gerekir. Sadece kadınların olduğu bir kına gecesinde bile kısa süreliğine damat adayı içeri alınır. Damat adayı bir sandalyeye oturur. Gelin elinde testiyi sallayarak damadın etrafında döner ve beklenmeyen bir anda testiyi yere atıp kırar. Etrafa saçılanları, misafirler hatıra olarak kapışır.
(Haber: Tuğçe Kayar)
