Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) adrese dayalı nüfus kayıt sistemi verilerine göre, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, Türkiye’de ortalama hane halkı büyüklüğü 3,45 olarak tespit edildi. Verilerde Türkiye'nin nüfusunun 80 milyonu aşarak 80 milyon 810 bin 525 olduğu görülürken, İstanbul'da ikamet eden nüfus toplam 15 milyon 29 bin 231 kişiye ulaşırken, bu sayı ise Türkiye nüfusunun %18,6’sına tekabül ediyor. Bunu sırasıyla 5 milyon 445 bin 26 kişi ile Ankara, 4 milyon 279 bin 677 kişi ile İzmir, 2 milyon 936 bin 803 kişi ile Bursa ve 2 milyon 364 bin 396 kişi ile Antalya takip etti. Kahramanmaraş’ın nüfusu ise 1 milyon 127 bin 623 olurken, nüfusu en az olan iller ise Bayburt, Tunceli ve Ardahan oldu. Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi verilerinin açıklanmasının ardından ise TÜİK, hem ülke içinden hem de yurtdışından olan göç İstatistiklerini ve hanehalkı sayılarını kamuoyuyla paylaştı. Ülke içerisindeki göç hareketliliği incelendiğinde 2016 yılında 2 milyon 619 bin 403 kişi herhangi bir nedenle iller arası yer değiştirirken, Kahramanmaraş’ta 2016 yılında ikamet edenlerin %90’ını Kahramanmaraş doğumlular oluşturdu. Aldığı göç sayısı ve net göç oranının düşüklüğü bu alanda en yerli kent olarak nitelenen Kahramanmaraş’ı, Şanlıurfa ve Ağrı takip etti. Hanehalkı sayılarında ise Türkiye’de ortalama bir evde 3,45 kişi yaşarken, bu oran Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki illerde 4 ile 7 arasında değişiyor. Kahramanmaraş’ta ise bir evde ortalama 3,96 kişi yaşıyor. GÖÇ İSTATİSTİKLERİNDE DURUM NE? Ülke sınırları içerisindeki yerleşim yerleri arasında göç eden veya yurtdışından ülkeye göç eden nüfusa ilişkin bilgileri de yine TÜİK, “Göç İstatistikleri” veri tabanı içerisinde derleyip kamuoyuyla paylaşıyor. Ülke içerisindeki göç hareketliliğini incelediğinde, 2016’da 2 milyon 619 bin 403 kişinin herhangi bir nedenden dolayı iller arası yer değiştirdiğini görülüyor. Bu hareketliliğin en büyük paydaşı ise tahmin edilebileceği gibi İstanbul. Bir sene içerisinde tam 369 bin 582 kişi buraya göç ederken, 440 bin 889 kişi ise İstanbul’dan dışarıya göç etti. Net göç, belirli bir alanın aldığı göç ile verdiği göç arasındaki fark ile oluşuyor. Belirli bir alanın aldığı göç, verdiğinden fazla ise net göç pozitif, verdiği göç aldığı göçten fazla ise net göç negatiftir. Aslında bu açıdan incelendiğinde sayıca aldığı en yüksek miktardaki göçe rağmen, verdiği göç miktarının daha yüksek olmasından ötürü İstanbul, göç alan bir şehir konumundan çıkıp göç veren konumuna gelmiş durumda. YÜKSEK GÖÇ HIZINA SAHİP ŞEHİRLER! İstanbul, Ankara, İzmir sayısal anlamda bir yıl içerisinde en çok göç alan şehirler olurken, Tunceli, Ardahan ve Kilis de en az göç alan şehirler olarak karşımıza çıkıyor. Aldığı göç sayısının kişi olarak miktarının yanı sıra bölgenin nüfus yoğunluğunu dikkate alarak hesaplanan net göç hızı da aslında önem teşkil ediyor. Net göç hızı, göç edebilecek her bin kişi için net göç sayısını ifade ediyor. Örneğin, Bayburt bu çalışma içerisinde %121,5'lik bir oranla en fazla net göç hızına sahip şehir. Aldığı göç sayısı sayıca en fazlayı işaret etmese de, mevcut nüfusa oranlandığında bölgeye bir senede gelen göç oldukça yüksek. Gümüşhane ve Giresun da yine yüksek göç hızına sahip şehirler. EN SON VERİLER 2016’YA AİT Ülke sınırları içerisinde yerleşim yerleri arasındaki hareketlilik özellikle büyükşehirlerde nüfusu oluşturan grupların oldukça yaygın ve çeşitli olmasına yol açıyor. Hatta bazı şehirlerde o bölgede doğanların sayısından çok sonradan o bölgeye göç eden kişilerin ikamet ettiği bölgelerin varlığı da söz konusu. TÜİK’in ikamet edilen il ve doğum yerine göre nüfus tablosu, şehirlerdeki nüfusun nereden göç ettiğini ve güncel olarak nerede ikamet ettiğini de görmemizi sağlıyor. Bu çalışmaya dair en son veriler ise 2016 yılına ait. YÜZDE 90’LA KAHRAMANMARAŞ YERLİ KENT! Bu anlamda incelenebilecek bir diğer olgu da şehirlerin “yerlilik” düzeyi. Bir kentte ikamet eden ve aynı zamanda da o kent doğumlu nüfusun oranın en düşük olduğu yer Yalova. Yalova’da yaşayan nüfusun sadece %29’unun hem ikamet hem de doğum yeri Yalova’da bulunuyor. Tekirdağ ve Kocaeli de yine yerlilik oranının en az olduğu diğer kentlerimiz. Bu şehirlerde yer alan özellikle sanayi sektöründeki istihdam alanları göç etmiş nüfusun oranının fazlalığının en büyük etkenlerinden biri. Kahramanmaraş’ta ise 2016 yılında ikamet edenlerin %90’ını Kahramanmaraş doğumlular oluşturduğu için “en yerli” kent olarak nitelendiriliyor. Bunun en büyük nedenlerinden biri de Kahramanmaraş'ın aldığı göç sayısının ve net göç oranının düşüklüğü. Şanlıurfa ve Ağrı da benzer bir göç alma eğilimi gösterdiği için yine Türkiye'nin en yerli kentleri arasında sayılıyor. (Haber: Ahmet Güneçıkan)