Dünya son 30 yılda üçüncü kez koronavirüs (COVİD-19) salgınıyla karşı karşıya kaldı. Koronavirüs salgını başlangıçta Çin’i etkilese de artık küresel bir tehdit haline gelirken, bugün 6 kıtaya ve 50’den fazla ülkeye yayılmış durumda. Dünya kamuoyunu kasıp kavuran koronavirüs enfeksiyonu Sağlık Bakanlığı ve ilgili kurumların çalışmalarına rağmen Türkiye’de de görüldü. Yaşanan gelişmeler üzerine geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında gerçekleştirilen koronavirüs toplantısı sonrası bazı kararlar alındı. Toplantıda eğitim ve öğretime ara verilmesinin yanı sıra spor karşılaşmalarının seyircisiz oynanmasına kadar birçok karar alınırken, illerde de Valiliklerin koordinasyonunda bilgilendirme toplantılarının yapılmasına karar verildi. MARKETLER VE AVM’LER HARİCİ HER YER KAPATILDI! Son olarak da Sağlık Bakanlığı ile yapılan değerlendirmeler sonucunda İçişleri Bakanlığı tarafından ek bir genelge 81 il valiliklerine gönderildi. Genelgeye göre, "umuma açık istirahat ve eğlence yerleri olarak faaliyet yürüten ve vatandaşların çok yakın bir mesafede bir arada bulunarak hastalığın bulaşma riskini arttıracağı gerekçesiyle, tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan-düğün salonu, çalgılı-müzikli lokanta, kafe, gazino, birahane, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, nargile salonu, nargile kafe, internet salonu, internet kafe, her türlü oyun salonları (atari, playstation vb.), her türlü kapalı çocuk oyun alanları (alışveriş merkezi ve lokanta içindekiler dahil), çay bahçesi, dernek lokalleri, lunapark, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu, SPA ve spor merkezlerinin faaliyetleri" geçici bir süreliğine durduruldu. Yaşanan gelişmeler sonrası insanlarda oluşan korku ve telaş, sağlık ürünlerinin ya da marketlerdeki ürünlerin adeta yağmalanmasına sebep oldu. Türkiye’nin birçok ilinde vatandaşlar özellikle gross ve toptan marketlere akın ederken, sosyal medyada marketlerde stokların bittiğine yönelik paylaşımlar yapıldı. Toptan ve gross marketlerde yaşanan durumu gazetemiz ekibi bizzat yerinde takip etti. Vatandaşların hangi ürünlere ilgi gösterdiğini Kahramanmaraş Gross Yöneticisi Murat Özdemir’e sorduk. “MARKETLER BOŞALIYORMUŞ, BANA KALMAZSA KORKUSU VAR” Vaka sayısı arttıkça insanların da alışverişlerini artırdığını aktaran Kahramanmaraş Gross Yöneticisi Murat Özdemir, “Yaklaşık bir haftadır satışlarda ciddi oranda artış var. Özellikle Pazartesi ve Salı günü virüs nedeniyle vaka sayısı arttıkça insanlar biraz daha alışverişlerini çoğalttı. Bir tane alacaksa iki tane alan insan sayısı çok fazla. Bakliyat ve temizlik gruplarına ilgi daha fazla. Bu kadar fazla ürün alacak afaki bir durum yok ama insanlar elimizde bulunsun mantığıyla alışveriş yapıyor. Bir de insanlarımız arasında kulaktan kulağa gelen ‘Marketler boşalıyormuş, ben de alayım, yarın bana kalmazsa’ korkusu var. Satış oranında yüzde 50-60 arasında artış var. Şuanda bizim aşağı yukarı 3-4 kasa arası çalışmamız gerekirken şuan da 6 kasa olarak çalışıyoruz. Yani yüzde 60’a yakın bir artış var ama bu artışlar bizim sürekli müşterilerimizin yaptığı alışverişlerdeki artışlar, yani bizden daha önce de sıklıkla alışveriş yapan müşterilerimiz geliyor” dedi. “400 LİRALIK ALIŞVERİŞ YAPACAKKEN, 600 LİRALIK YAPIYORLAR” Virüsten dolayı insanlarda korkunun oluşmasıyla alışverişlerin artmasının yanı sıra özellikle memurların maaş günlerinin gelmesinin de alışverişleri artırdığını dile getiren Özdemir, “Şuandaki yoğunluğun bir sebebi de insanların maaş dönemi olması. Zaten çok yoğun bir şekilde alışveriş yaptığı bir dönemdeyiz insanların. İnsanlar hem maaşlarını yeni aldılar hem de işte bu virüs korkusuyla daha çok alışveriş yapılıyor. Ne olur ne olmaz düşüncesi var daha fazla. Bu insanlar zaten alışverişe gelecekti ama 400 liralık alışveriş yapacakken, 600 liralık alışveriş yapıyorlar. Kasaların yoğunluğu da bundan kaynaklanıyor. Müşteri normal aldığının iki katını aldığı için satışlarda artış var. Kasada iki kat ürün artınca, beş dakikada geçecekken, 8-10 dakikaya çıkıyor. Aslında giren çıkan müşteri sayısında yüzde 60’lık bir artış yok, fiş çıktımızda. Bizim fiş ortalamamızda ana artış var. Özellikle dün çok fazla yoğunluk vardı, sabah açılmadan önce 4-5 kişi kapıda bekliyordu, açılsın da alışveriş yapayım diye” ifadelerini kullandı. “MAKARNA, PİRİNÇ VE BULGURA YOĞUN İLGİ” Vatandaşların özellikle makarna, pirinci ve bulgur gibi bakliyat ürünlerine yöneldiğini dile getiren Özdemir, “Yani insanlarda sokağa çıkma yasağı olur mu diğer ülkelerde olduğu gibi düşüncelerden dolayı bir tedirginlik var. Bu yüzden makarna, pirinç, bulgur gibi bakliyat ürünlerine yöneliyorlar. Özellikle makarna noktasında çok yoğun bir stok var. Makarnada zaten fiyat artışından dolayı tedarikte bir sıkıntı vardı, buğday bulamıyorlardı. Üstüne bir de bu gelince, bu olaylardan dolayı makarnada sıkıntı varmış gibi lanse ediliyor ama bu olayla bir alakası yok. Gross marketler olarak binlerce ürün satıyoruz, aşağı yukarı hepsinin elinde en az bir aylık stoku olur. Artsa artsa, 3 katı satsa bile döngü sağlanır. Fakat spesifik ürünlerde sıkıntı olabiliyor. Çok aşırı, bir aylık satışını bir günde yaptığımız ürünler de oluyor, onlarda sıkıntı oluyor ama hepsinde sıkıntı var diye bir şey yok. Hepsinde gross marketlerin en az bir aylık stoku vardır” şeklinde konuştu. “İNSANLAR EVİNE STOK YAPMAYA ÇALIŞIYOR” Vatandaşların evlerine stok yaptığı, tedirginliğin ise piyasayı sıkıntıya soktuğunu anlatan Özdemir, “İnsanların tedirginliği piyasayı sıkıntıya sokuyor. İnsanlar evine stok yapmaya çalışıyor. Bu sıkıntıyı da doğuran o zaten. Normalde insanların çok fazla eksiği yok, normal alışverişini yapsa hiçbir sıkıntı olmaz. Birçok müşteride karşılaşıyoruz, ‘bakıyorum herkes fazla alıyor, ben de o yüzden çok aldım’ diyor. Bu şekilde gelen çok fazla insan var. Aynı zamanda sosyal medyadaki art niyetli insanların durumun böyle olmasında çok büyük payı var. Sürekli paylaşımlar yapılıyor, çok yalan haberler dönüyor” dedi. “YOĞUNLUK ARTARSA FIRSATÇILAR ÇIKAR” Yoğunluk devam ederse fırsatçıların sayısının daha da artacağını aktaran Özdemir, sözlerine şu şekilde devam etti, “Fırsatçılar için daha erken, bu yoğunluk devam ederse fırsatçılar o zaman çıkar. Piyasanın güçlü firmalarının hepsinin elinde iyi kötü stoku var. Az-çok herkes kendini idare edebilir. Fakat 10-15 gün boyunca böyle devam ettiği sürece stoklar zayıflar ve o zaman fırsatçılar ortaya çıkar. Aynı kolonya olduğu gibi.” “FİYATLARDA OYNAMAMAYA ÇALIŞIYORUZ” Kahramanmaraş Gross olarak fırsatçılık yapmadıklarını, fiyatları yerinde tuttuklarını belirten Özdemir, “Kahramanmaraş Gross olarak elimizden geldiği kadar fiyatları yerinde tutmaya çalışıyoruz, fırsatçılık yapmamaya, fiyatlarda oynamamaya çalışıyoruz. Müşteri bizim her zaman müşterimiz. Bugünlük müşterimiz değil, üç gün sonra dükkanı kapatıp gitmeyeceğiz, yine bize gelecekler. Bizim için bu olayın tek bir sıkıntısı var, müşteriye yetişemiyoruz. Müşteriye raftan çıkarıp koymakta zorlanıyoruz. Onun dışında hiçbir sıkıntı yok. İnsanlar evham yapıyor. Ben bunun uzun süreceğini tahmin etmiyorum. 3-4 gün daha böyle devam eder alışveriş çılgınlığı sonrasında ise herkes alacağını almış olur, ondan sonra da rahatlar” ifadelerini kullandı. “KORKULACAK BİR DURUM YOK, STOKUMUZ YETERİNCE VAR” Marketlerin yeterli stokunun olduğunu dile getiren Özdemir, son olarak vatandaşlara şu şekilde seslendi, “Çok korkulacak bir durum yok, benim gördüğüm marketlerin özellikle güçlü marketlerin hepsinin stoku var. Herkes elinden geldiği kadar müşterisine hizmet vermeye çalışıyor ve vermeye de devam eder. Hiç kimse zannetmesin ki raflarda alacak ürün bulamam da, aç kalırım. Maalesef böyle korkan insanlar ama bizim stokumuz var, insanlarımız rahatlıkla ve güvenle bizleri tercih edebilir. Stok zayıflayabiliyor ama kesinlikle bitmiyor. Arkadan da sürekli ürün gelişi oluyor, bu noktada da sıkıntı yok.” (Haber: Ahmet Güneçıkan)