Akarsu zengini Kahramanmaraş’ın tatlı su kaynakları yavaş yavaş azalırken bu sularda yaşayan canlıların da sonu oluyor. Tekir ve Nurhak’taki akarsularda yaşayan değerli bir balık türü kırmızı benekli alabalığın nesli hızla azalmakta.
Büyük benekli alabalık ya da dağ alabalığı, dağalısı olarak da bilinen bu tür Türkiye'nin en yaygın ve en büyük alabalık türüdür. Adını üzerindeki benek ve şekillerden alır. Türkiye'nin güneyinde, doğusunda, kuzey doğusunda ve diğer bölgelerden kopuk bir şekilde Ege bölgesinin kuzeyinde bulunur. İçme suyu kalitesindeki sularda yaşar. Özellikle orman içi sularda yaygındır.
Türkiye'de avlanması yasaktır. Ancak son yıllardaki aşırı ve bilinçsiz avlanma, suların kirlenmesi, barajlar, sulardaki rejim değişikliği, seller, heyelanlar ve erozyondan dolayı nesilleri hızla azalmakta. Siyahımsı gri renkli vücudu mekik şeklindedir ve yan tarafları yassıdır. Yüzgeçleri dikensiz ve çok küçüktür. Sırt yüzgeci siyah lekeli ve kuyruk yüzgeci çatallıdır. Yan çizgisinin üzerinde küçük noktaların kümeleşmesinden meydana gelen bir sıra 10 ila 12 adet iri kırmızı benekleri bulunur.
Üreme zamanları Eylül ayından Mart ayına kadar uzanır. Yumurtlaması soğuk, berrak ve bol oksijenli orman içi akarsularının kaynak kısımlarında sonbaharda olur. Balıkların yumurtalarını bıraktığı akarsu sıcaklığı 5 ila 7 derece olmalıdır. 3,5-4,0 milimetre çapındaki yumurtalardan larvalar 400 gün civarında çıkar. Karnivor olup, sulardaki sinek larvaları, kabuklular ve diğer balıkların larva ve yavrularıyla beslenirler. Büyük benekli alabalıklar ortalama 30 cm uzunlukta ve 0,5-1 kilo ağırlıkta, en büyükleri 1 metre ve 25 kilo olurlar.
ŞİFALI OLDUĞUNA İNANILIYOR
Kırmızı benekli balığı canlı olarak yutan ve vücutlarının ağrıyan bölgelerine saranlar bulunduğu gibi, zeytinyağında bekleterek oluşturdukları çözeltiyi vücutlarına sürerek kür tedavisi uygulayanlar da bulunuyor.
Nurhak İlçesi Tatlar çayında yıllar önce bol miktarda bulunan bu balık, bilinçsiz avlanma ve suyun kirletilmesi nedeniyle yok denecek kadar azaldı. Küçük yaştan itibaren alabalığa ilgisi olduğunu söyleyen Yasin Alış, Tatlar çayında bol miktarda bulunan kırmızı benekli alabalık cinsinin birkaç yıl içerisinde tükenerek yok olduğunu söyledi. Kırmızı benekli alabalığın yabani olması nedeniyle havuzlarda yetiştirilen alabalık türlerinden farklı özellikler taşıdığını ifade eden Alış, Özellikle bel ağrıları, kırık çıkıklarda ve yutmak için kullanılıyor. Her şeye faydası var. Kansere bile faydası var, damarları açıyor ve bağırsakları düzenliyor. Bel ağrıları için balığı canlı olarak bele sarıyorlar. Ufak boyda olan balıkları da canlı olarak yutuyorlar. Balık zeytinyağında bekletilince üç ay içinde eriyor ve yağ haline geliyor. Bu karışım ağrıyan yere sürülüyor dedi.
Balığa olan ilginin kış ve ilkbahar gibi nemli havalarda daha da arttığına dikkati çeken Alış, Bel ağrıları için balık götürenler var, ameliyat olmadan hastalıklarını unuttuklarını söylüyorlar. Kendim de kullandım bu yağı, kokuyor, ama çok faydalı. Özellikle romatizma ve bel ağrılarının fazlalaştığı dönemlerde balığa rağbet artıyor. Normal balığı yemenin de faydası çok. Japonlar günde üç öğün balık tüketiyor, ülkemizde ise az balık tüketiliyor diye konuştu.
Vatandaşların halk arasında bilinen faydaları nedeniyle kırmızı benekli alabalığa büyük rağbet gösterdiklerini ifade eden Alış, balığın boylarına göre 20 ile 150 lira arasında satıldığını söyledi. Kendisinin de bir süreden beri belirli aralıklarda canlı olarak kırmızı benekli alabalık yavrusu yuttuğunu kaydeden Alış, Balığı yutanlardan öğrendim, ben de yutuyorum, çok faydalı. Midede biraz oynama yapıyor, ondan sonra ölüyor. ılk başta yutması biraz zor oluyor, alışınca kolaylaşıyor. Her şeye faydası var damarları açıyor, ülsere iyi geliyor şeklinde konuştu.
Haber: Şenol Güneş
