Teknolojiye ve çeliğe direnen ‘Kalaycı Remzi Usta', çok sevdiği mesleğinin ölmemesi için oğlunu yetiştiriyor. İlerleyen yaşına rağmen 20 metrekare dükkânında bakır kapları kalaylamaya devam eden Remzi Usta, oğlunun mesleği öğrenmesiyle birlikte işlerini daha da büyütmeyi planlıyor. Kentin son kalaycı ustasından biri olduğunu ifade eden Remzi Uslu, eskiden her dükkânda 8-9 kişi çalışırken şimdi çalıştıracak çırak bulamadıklarını söyledi. Mesleğin zor bir zanaat olduğunu kaydeden Uslu, “Eskiden teknoloji diye bir şey yoktu. Önceden belli başlı 3-4 meslek vardı. Eşek semerciliği, kalaycılık, demircilik, nalbantçılık bunlar vardı. Eskiden de kalaycılık yoğundu. Bütün evlerde bakır kaplar kullanılırdı. Çelik çıkınca tabi ki düştü. Her dükkânda 8-9 kişi çalışırdık, şimdi çalıştırmaya adam bulamıyorum. Gelip çalışmıyorlar bu meslekte, meslek zor meslek. Dışarda kap yıkama kısmı var, kezzap, tuz ruhu var. Bunların kokusuna dayanamıyorlar. Şimdiki gençler masa başı çalışma istiyorlar” şeklinde konuştu.
“İLGİ ARTTI”
Uslu, konuşmasının devamında şu ifadelere yer verdi: “Çırak bulamayınca bende oğlumu yetiştiriyorum. Ben yoruldum artık onu yetiştiriyorum. Artık oda çalışır mı çalışmaz mı bilmem. İşlerimiz güzel. Memlekette kalaycı kalmadı. O ustalardan biri de benim. Şimdi ki çalışanlar büyük kapları yapamazlar. Hep cezve, tava gibi eşyaları yapıyorlar. Şimdi bu memleketi turizme açtılar. Önceden buralara gelip giden yoktu. Devletimiz geldi, turizme açtı yani Kahramanmaraş’ı, buraları açınca da turist yağdı. O zaman bakıra da heves ettiler. Bakırda kalay ister. Ondan meslek biraz canlandı. Fakat ölmeye de mahkûm çünkü 4 tane kalaycı kaldı burada. Yeni yetişen eleman olmazsa öldü meslek, Yoksa yeni yetişen olsa mesleğimiz para kazanıyor” dedi.
KALAYCILIK NEDİR?
Kalaycılık; Bakırların ortaya çıktıktan sonra bir nevi bakırı tamamlama adına doğmuş bir meslek dalıdır. Kullanılan bakır eşyalar zamanla tabaka tutar, bu tabaka ve oksitlerden bakırı arındırıp herhangi bir zehirlenmeyi önlemek için doğan bir meslektir. Bakırın ısıtılıp nişadır tozuyla silindikten sonra kurşun gibi yumuşak metallarla kaplanması işlemidir kalaycılık. Geçmişte bakır araç gereçlerin satıldığı mağazaların bir bölümünde ya da yan sokağında kalaycı dükkânlarına çok sık rastlanırken, günümüzde bu ihtimal oldukça düşüktür.
KALAYCILIK MESLEĞİ NE DURUMDA?
Kalay ustası, 1960 ve öncesine nazaran yok denecek kadar azdır. Altmışlı yıllara kadar cadde, sokak, pazar yerinde karşılaşılan kalaycı dükkânları günümüzde belirli semtler dışında yok. Ülke de sanayinin gelişmesi ve bakırın maliyetinin yüksek olmasının da etkisiyle kullanımı azalmıştır. Bakır kullanımını azalmasıyla kalaycılık mesleği de popülerliğini yitirmiştir. Artık oturup iş beklemek yerine işe gitme geleneği doğmuş ve gezici kalaycılık ortaya çıkmıştır. Bu işler yapanlar da Romenler ve Abdallardır. Bakır raflardaki yerini çelik ve seramiklere bıraktı. Bu değişimle beraber bir meslek olan kalaycılıkta piyasadan silindi. Günümüzde kalaycı dükkânlarının çok olduğu kabul edilen Trabzon da dahi kalaycı sayısı bir elin parmaklarını geçmeyecek seviyede.
Haber: Emre Akkış
