Türkiye’de diğer yörelere göre farklı bir yöntemle hazırlanan Maraş tarhanası, hem Kahramanmaraş insanının vazgeçilmez gıda maddesi, hem de dünya markası haline geldi. Kabuğu soyulmuş dövmenin pilav şeklinde pişirilip soğumasından sonra yoğurtla karıştırılıp kurutularak yapılan tarhana, sıcak ve soğuğa karşı dayanaklı olmasından ötürü ihtiyaç anında kolayca tüketilebiliyor. FİRİK KAHRAMANMARAŞ’A ÖZGÜ BİR ÇEŞİT Yapım aşamasında komşu hanımların imece usulü ile bir araya gelmeleri, sabahın erken saatlerinde kalkıp çiğ adı verilen özel bir sergi üzerine tarhana sermeleri birer özveriye dayalı kültürel özelliklerden. Kahramanmaraş tarhanasının diğer bölgelerdeki tarhanalardan tat ve kalite olarak ayrılmasının en belirgin özelliği olarak Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında yapımına başlanması tarhananın bu aylardaki hava şartlarının güzel ve rüzgârlı olmasına bağlanır. Bu aylar içinde Türkiye’de Kahramanmaraş’tan başka hiçbir yörede bulunmayan (firik) adı verilen (tarhananın tam olarak kurumadan önceki hali) tarhanası Maraş’a özgü bir çeşittir. TARHANA İÇİN ÇİĞ ŞART Eski Maraş'ta evinde tarhana olmayan ev, kıtlık evi olarak değerlendirilir. İyi bir tarhana yapmak için bazı eşyalar önemlidir. İşte bu eşyalardan biride çiğ denilen özel bir sergi. Eğer tarhanayı çiğ üzerine sermezseniz aralardan ve alttan hava alamadığından tarhananın kuruması gecikecektir. Doğal tarhanayı, kimyasal naylon bez ve benzeri eşyaların üzerine sererseniz, tarha doğallığını yitirip, kimyasalın tadını alabilir. Nasıl ki kalaylanmış bakır tastan ayran içmenin keyfi ve lezzeti farklı ise çiğe serilmiş tarhananın lezzeti de farklıdır. Yaz aylarının gelmesinden dolayı da vatandaşlar kış için tarhana hazırlıklarına başladı. Bu bağlamda da Kahramanmaraşlılar tarhana yapmak için önemli bir eşya olan çiğe de büyük ilgi göstererek çiğ satışları da hareketlilik kazandı. TARHANANIN YAPILIŞI Kahramanmaraş tarhanasının yapım aşamasında tarhana yapılacak en uygun buğdayın seçilip değirmende döğme (yarma) haline getirilmesi ile başlanır. Bir ailenin yıllık tarhana ihtiyacı halk arasında “Grad 22 kg ağırlığında bir ölçü) kullanılarak hesaplanır ve yapılır. Dövme 4 saç ayağı üzerine konulan 3/2 su dolu masere (muhasara) kazanının içerisine dökülür ve normal pilav gibi pişirilmeye başlanır. Tamamen piştikten sonra ateşten alınır karıştırılmaya devam edilir. Kazanın üzerine sini konulur ve pişmiş dövme aşı kendi buharı ile tekrar pişmeye bırakılır. Orada dinlenen dövme (pilav) ıslak bir bez içinde soğumaya alınır. Soğuyan dövme iyice yoğurulur. 1 kg dövmeye yaklaşık 1,5-3 kg yağlı az ekşi yoğurt katılarak karıştırılır. Yani yöresel ölçüye göre bir Grat dövmeye 30-40-50-60 kg yoğurt katılır. Kullanılan yoğurdun yağlı ve az ekşi oluşu tarhananın lezzetli ve gevrek olmasını sağlar. Bunun yanı sıra yoğurtla birlikte kekik, çörek otu vb. baharatlar karıştırılır. Bu işlemlerden sonra gecenin 3’ü ile 4’ü arasında mahallenin genç kızları tarafından çiğ üzerine ince ince serilir. 2-3 gün sonra sabaha karşı çiğlerden çıkartılır. Kahramanmaraş’ta bir aileye misafir olduğunuzda mutlaka badem ve ceviz ile tarhana ikram edilir. Haber: Mesut Benli