Yüz yirmi sekiz size ne anlam ifade ediyor biliyorum. Yok yazımızın içeriği Merkez bankasında buharlaştığı iddia edilen yüz yirmi sekiz milyar değil. Yada doğrudan bu iddia değil.
Bu iddialar ne kadar gerçek, ne kadarlık bir gerçeklik payı var bilemiyoruz. Biz yüz yirmi sekiz milyar dolar paranın ne kadar büyük bir para olduğunu irdeleyeceğiz biraz.
Bilindiği üzere yaklaşık 15 aydır bu pandemi belası ile mücadele ediyoruz. Yitirilen canlar, yoğun bakımda tek bir nefes için çırpınıp duran insanlar. Günlerce hastanede yatanlar. Birde toplum üzerindeki psikolojik etkileri. Toplum tamamen içine çekilmiş durumda. Ticaret durmuş, ekonomi durağan hal almış, insanlar yarınını göremiyor.
Pandemi başladığından bu yana hükümete sık sık tam kapanma çağrısı yapılıyor. Ancak hükümet şu ana kadar böyle bir uygulamaya gitmedi. Kendi açısından haklı noktaları var. Tam kapanma demek ülke ekonomisinin durması demek. İnsanların 15 gün yada 30 gün üretmemesi, işe gitmemesi demek. 30 gün işe gitmeyen işçiye işveren para vermez. 30 gün bir işletmenin kapanması demek tüm ticari ilişkilerinin bozulması demek. 30 gün işyerlerinin kapanması demek 30 gün ihracat yapamamak demek. 30 gün işe gitmemek demek ülkenin 30 günlük reel getirisi kadar fakirleşmek demek.
Demek evet. Pek çok şey demek. Ancak güçlü devlet, sosyal devlet tamda bu günlerde gerek.
30 gün tam kapanma uygulansa ve devletimiz fert başına, aile başına demiyorum dikkat ediniz fert başına bin Türk lirası desteklemede bulunsa devlete toplam maliyeti yaklaşık 10 milyar dolar olurdu. 5 kişilik aileye beş bin, dört kişilik aileye dört bin. Bu ödemede farklı kıstaslar uygulanıp, gelir seviyelerine göre biraz azaltıp, biraz çoğaltılabilirdi.
Dolayısı ile herkes bir ay boyunca ekonomik kaygılarından uzaklaşıp evinde oturur, vaka oranını sıfıra yaklaştırırdık. Bunu bir yılda iki kez yapsak toplam maliyeti 20 milyar dolar olurdu. Merkez bankasından buharlaştığı iddia edilen rakam ise 128 milyar dolar!
Birkaç gün önce yeni Merkez bankası başkanımız gururla açıklama yaptı. Hali hazırda rezervimizin 90 milyar dolar olduğu ve binlerce kilo altınımız olduğunu beyan etti.
İyi güzel de bu halkın zenginliği neden bu halka yansıtılmaz? O iktidar gelir, bu iktidar gider, merkez bankamızın rezervleri azalır, çoğalır. Yok, bir türü sıra bu halka gelmez. Bu halkın makus talihi bir türlü değişmez.
Yazıyı kaleme aldığımız şu saatler itibari ile hükümet üç haftalık tam kapatma kararını açıkladı. Madde madde tam kapanmanın nasıl uygulanacağı açıklandı. Küçük bir iki husus unutulmuş. Esnaf, küçük işletmeler ne yiyip içecek, çalışanına maaşını nasıl ödeyecek, kirasını nasıl ödeyecek!
Yahu farz edin ki 128 milyar değil de 10 milyar dolar buharlaştı. Dağıtın kişi başı bin TL. Halk bir nefes alsın. Olur mu? Olmaz mı?
Olmaz…
