Özelikle sokak ve caddelerde açıkta satılan gıda neden tehlikelidir? Açık gıdaların satışı gıda güvenliği açısından çok hassasiyet gerektiren bir konu. Açık gıdalar için en büyük tehlike mikrobik bulaşmadır. Bu tip bulaşmalar özellikle orta veya yüksek risk seviyesindeki açıkta satılan gıdalar için çok önemli.
Dışarıda satılan hazır yiyecekler oldukça lezzetli ve güzel görünebilir fakat alıp yerken bir kere daha düşünmekte yarar var. Kaldırım üstü tezgahlarda üstü açık vaziyette satışa sunulan tatlı, börek, çörek, simit, dondurma kuruyemiş gibi yiyecekler, rüzgarın getirdiği toz, egzoz dumanı ve görünmeyen birçok mikrop insan metabolizmasını etkileyerek bir çok hastalığa davetiye çıkarıyor. İnsanlar bunun sonucunu hiç düşünmeyip, gelebilecek hastalıkları küçük boyutlu sanabiliyor. Oysa ki her küçük hastalık bir büyük hastalığa yol açıyor.
ZEHİRLENMELERE YOL AÇABİLİR
Mevsim sıcaklıklarının değişmesiyle dışarıda güneşe, rüzgara, yağmura maruz kalan kuru ya da yaş yiyecekler üzerinde birçok mikrop barındırıyor. Uzmanlar, mikropların içerdiği sarmonella denilen bakteriler buharlaşma ve rüzgar etkisiyle açıkta satılan besinleri kirlettiğini belirterek, bunların ağız yoluyla alındığı zaman belli bir süre sonra bir bulantı kusma ve ardında da bir zehirlenmeye yol açabileceğini ifade ediyor. İnsanların bu tür tehlikeli sonuçlar doğurabilecek olan açıkta satılan besin maddelerini almaktan kendilerini menetmeleri gerektiğini, sokakta açıkta güneşe toza kısacası bakteriye maruz kalan tüm yiyeceklerden uzak kalınması gerektiğini belirtiyor.
ANNE BABALAR DİKKAT ETMELİ
Uzmanlar, özellikle çocukların bu yönde uyarılarak bilinçsiz gıda tüketiminin önlenmesini ve tüketime uygun olmayan yiyeceklerin sağlık yetkilileri tarafından kontrol edilip, gerekirse satışların durdurulması gerektiğini belirtiyor. Kahramanmaraş caddelerinde korumasız şekilde açıkta satışa sunulan yiyeceklere birçok vatandaş hem kendisi tüketiyor hem de çocuklarına yediriyor. Oysa çocukların metabolizması yetişkinlere göre daha zayıf olduğu için daha çabuk hastalanabiliyor.
Kirli kaplar, temizlik bezleri, eller, ekipmanlar ile teması ile açık bir şekilde gıdanın sergilenmiş olması bu gıdalarda çok kolay şekilde bulaşmaya neden olmaktadır.
İnsanlar konuşma, öksürme ile çevreye mikroorganizma saçarlar. Çevreye yayılan bu mikroorganizmalar da açıkta satılan gıdalara bulaşmaktadır.
Toprak ve bitkilerde bulunan mikroorganizmalar rüzgârın etkisi ile havaya karışmaktadır. Havadan da gıdaya bulaşmaktadır.
Böcekler, sinekler, kuşlar, haşereler ve toz, toprak da açıkta satılan gıdayı kirletmektedir.
Özelikle sokak ve caddelerde açıkta satılan yiyecekler araç egzozlarından çıkan kurşun ile temas halindedir. Bu yüzden kanser gibi ciddi sağlık sorunları doğurmaktadır.
Bu tehlikeler sağlık sorunlarına neden olabileceği gibi kalitesiz ürünlerin mevcudiyetine de neden olmaktadır.
NASIL ENGELLENİR?
Gıda zehirlenmesi riskinin en aza indirilmesinde ve mikroorganizmaların çoğalmasının önlenmesinde sıcaklık kontrolü oldukça önemlidir. Özellikle yüksek riskli gıdaların soğuk veya sıcak olarak muhafazası gıda güvenliğinin garanti altına alınmasında en önemli faktördür. Gıdalar uygun ortam ve sıcaklıkta satışa sunulmalıdır. Gıdanın uygun sıcaklıkta muhafaza edilmesi için yeterli imkânlar ve ekipmanlar bulundurulmalıdır.
Personel hijyeninin sağlanması, ellerin hijyenik bir şekilde yıkanması, kurulanması ve gerekli hallerde giysi değiştirme yerleri de dâhil olmak üzere uygun mekânlar sağlanmalıdır. Açık gıdaların satıldığı yerlerde de mutlaka personel hijyeninin sağlandığı el yıkama ve temizlik alanları bulunmalıdır.
Gıda ile temasta bulunan yüzeyler, sağlam, temizlenebilir ve gerekli hallerde kolayca dezenfekte edilebilir olmalıdır. Kullanılan diğer malzemeler, uygun, yıkanabilir, korozyona dayanıklı ve toksik olmayan maddelerden yapılmış olmalıdır.
Özellikle süt, yoğurt, tereyağı, salam, sosis vb. ürünlerin açıkta toz ve toprağın içinde, sıcakta ve direk güneş ışınlarına maruz kalarak soğuk zincir kurallarına uymadan satışa sunulması çok büyük tehlike arz etmektedir. Özellikle bu ürünler mutlaka soğuk zincir içerisinde ve bu konuda eğitilmiş kişiler tarafından satışa sunulmalıdır.
Gıda maddeleri çapraz bulaşmaya yol açmayacak şekilde hazırlanmalı, depolanmalı ve satışa sunulmalıdır.
Gıdalar direkt hava ile temas etmemeli, açıkta satışı yapılmamalı ve açık gıdaların tüketici ile teması cam veya diğer bariyerler ile engellenmelidir.
Haber: Şenol Güneş
