Memleketi Kahramanmaraş’a gelen MAK Danışmanlık Araştırma Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Kulat, Gazeteci Mehmet Fiskeci, Mahmut Beyaz, Mehmet Taş, Erdal Kır, Mustafa Alyaz, Erkan Kiraz ve Mesut Tuğrul ile bir araya gelerek yaptıkları araştırmalara değindi. 2023 Genel Seçimlerine ilk kez oy kullanacak olan gençlerin büyük etki edeceğini vurgulayan Kulat, 2023 Genel Seçimlerinde partilerin birbirlerine yakın oy oranlarına sahip olabileceğini ifade etti. Gençlerin yurtdışına gitmek istediğinin altını çizen Kulat, buna sebep olarak ise ‘adalet’ olgusu olduğunu belirtti.
ARAŞTIRMALARIMIZI 5 BİN 750 KİŞİYLE YAPIYORUZ
Kulat, kentteki basın mensuplarıyla gerçekleştirdiği toplantıda şunları kaydetti: “20 yıla yakın süredir bu işlerin içerisindeyim. Abone sistemi ile çalışan bir firmayız. Partilerin genel merkezleri bizim abonemiz olabiliyorlar. Farklı belediyeler bizim abonemiz olabiliyorlar. Belediyelerle işbirliğimizde yıllık 12 tane yüz yüze yapılmış araştırmayı onlara sunuyoruz. Pandemi sürecinde 1-2 istisna hariç bunu hiç aksatmadık. Araştırmamızı 5 bin 750 kişi üzerinden yapıyoruz. Bu rakam ve bu rakamın artısı eksisi ve türevlerini önemsiyoruz. Çünkü gelişme trendini görmemiz gerekiyor. Bunun yarısıyla ya da 2 katıyla araştırma yaparak mukayese doğru olur. Fakat bir ay 3 bin kişiyle, bir ay 5 bin kişiyle anket yapıldığı zaman mukayese etmek mümkün olmuyor.
GENÇLER BU SEÇİMDE OLDUKÇA ETKİLİ OLACAK
Bütün raporlarımızda yaş, bölge, eğitim, cinsiyet gibi repertuarlar var. Bazen yaptığımız araştırmaların raporu 500 sayfayı bulabiliyor. Her zaman TÜİK verilerine birebir uymuyoruz. Örneğin, şimdilerde gençliği daha çok önemsiyoruz. Gençlere daha çok anket yapıyoruz, diğer yaş gruplarına daha az anket yapıyoruz. Çünkü Türkiye’de ilk defa bu kadar çok genç seçmen, seçime katılacak. Seçmenlerin yaklaşık yüzde 12’sine karşılık gelmesini bekliyoruz. 6 milyon civarında bir seçmenden bahsediliyor. Bu da seçimin kaderini son derece etkileyeceğini gösteriyor.
GENÇLER SİYASETE MERAKLI
Gençlik kesinlikle siyasete çok meraklı. Hiçbir dönemde olmadığı kadar siyasete çok meraklı. Ancak, gençler amcalarının, babalarının, dayılarının siyasetine meraklı değiller. Onların yaptığı siyasi usulle siyasete meraklı değiller. Onlar farklı bir siyaset diline meraklılar. Örneğin, bizim kuşak araç giydirmek, hoparlörlü bir araçta şehrin içinde dolaşmak, binaları süslemek, her tarafa bayrak süslemek gibi siyasi bir argümanı çok önemserken; gençler sosyal medyadaki bir paylaşım üzerinden siyaset yapmayı daha etkili buluyorlar. Gençler Dünya’daki siyasetle de mukayeseli siyaseti okuyorlar.
GENÇLERİN TALEBİNİ İYİ OKUYAN İYİ POLİTİKA İNŞA EDECEKTİR
Yeditepe Üniversitesi ile ortaklaşa çok kapsamlı bir gençlik araştırması yaptım. O araştırma, MAK araştırma en çok ilgi gören araştırmalardan birisi oldu. Yabancı dillere tercüme edildi. Önemli araştırmacılar tarafından referans kabul edildi. Biz o araştırmayı bütün partilere sunduk. Devleti yöneten bütün yetkililere o çalışmayı ilettik. O araştırmada çıkan bir sonuç o güne kadar çok yüksek sesle dile getirilmeyen ama bugün çok dillendirilen bir sonucu ortaya çıkardı. Gençler yurtdışına gitmek istiyor. Bunun gerçekliğine inanamamıştım. Gençlere, “Niçin yurtdışına gitmek istiyorsunuz” sorusunu da soruyoruz. En fazla ‘adalet’ için gitmek istediklerini söylüyorlar. Adliyedeki adalet değil tabi ki. Daha çok torpilsiz iş yapamama, bir dayısı olmadan bir yerlere gelememe gibi serzenişleri var. Bu noktada gençlerin ülke siyasetiyle çok yakından ilgili olduklarını gözlüyoruz. O ankette “Hangi partiye oy vereceksiniz” sorusunu sormamıştık. Gençler en çok babalarının veya babaları ile akran siyasetçilerin “Bizim zamanımızda şöyleydi” diyerek kurulan cümlelere sinir oluyorlar. Onlara “Siz ülkeyi yönetseniz, nasıl yönetirdiniz” diye soruyu da sorduk. Özgürlüğün daha ön plana çıkarıldığı, insan hayatına çok az müdahalenin yapıldığı, daha soft bir hayatı önemsediklerini gördük. Gençliğin talebini iyi okuyan siyasetçi ona göre politika inşa edecektir. Biz bu tür araştırmaları yaparken siyasetçilere nasıl davranmaları gerektiğini anlatıyoruz. Ondan sonraki dönede Sayın Cumhurbaşkanı gençlerle toplantılar yapmaya başladı. Önceden kullanılan dillerden daha farklı dil kullanmaya başladı. Diğer partiler gençlikle ilgili araştırmalar yapmaya başladı. Sayın Akşener benzeri toplantılar yapıyor. Gençler siyasete ilgili ama dünün siyasetiyle değil, yarının siyasetiyle ilgili.
GENÇLERİN DEVLET VE MİLLET KAYGISI VAR
Gençliğin kesinlikle devlet ve millet kaygısı var. Devlet ve millet kaygısı dayılarının ve amcalarının kaygısı gibi değil. Devlet yıkılır, ülke bölünür gibi meselelere bizim gibi yaklaşmıyorlar. “Bu kadar kolay bölünmez” diyorlar. Çünkü Dünya’daki örneklerine bakıyorlar. Gençler derken, Boğaziçi Üniversitesi’nde doktora yapan gençte var, ev kızı denilen ilkokul sonrası okul okumamış gençlerde var. İnsanlık tarihinde ilk defa gençler bilgiye yaşlılardan daha hızlı ulaşıyorlar. Gençler evin içerisinde artık kanaat önderi olmaya başladılar. İyi okul bitirmiş genç evde bomboş oturuyor. Annesi bir ihtiyacı olduğunda ona soruyor. Artık evlerde çok farklı elektronik eşyalar var. Bunların hepsini annesinden ve babasından iyi biliyor. Bu şekilde ona danışıldığı gibi yavaş yavaş siyasi tercihlerde de ona danışılacak. Anneler çocuklarından çok etkileniyorlar. Bu gençlik çalışmasını 8 partinin MKYK ve GİK’lerine sunmamın yanı sıra İHH’nın ve Anadolu Gençlik Vakfı’nın Ankara’daki toplantılarında sundum. Araştırmamız anketle sınırlı kalmıyor.
AK PARTİ’NİN 27 İLDE İL BAŞKANINI DEĞİŞTİRECEĞİ KONUŞULUYOR
AK Parti’nin 27 ilde il başkanını değiştireceği Ankara kulislerinde konuşulan şeyler. Resmi anlamda partilerde görevli olan kişiler bazı bilgileri kendileri paylaşamazlar. Örneğin, AK Parti milletvekili bu bilgiyi bilse dahi bunu paylaşamayabilir. Biz şöyle bir avantaja sahibiz, hem milletvekilleriyle hem de partilerin içerisindeki önemli kişilerle iç içeyiz. Kamuoyu araştırmalarında genellikle şu soruyu sorarız; “Son seçimlerde kime oy verdiniz?” Onu bileceğiz ki ona göre yükseliş ve düşüş trendi olacak. 24 Haziran’da Türkiye’de iktidar olan AK Parti’ye oy veren seçmene; “Önümüzdeki seçimde AK Parti’ye oy verecek misiniz” diye soruyoruz. Bu insanların bir kısmı oy vereceğim diyor, bir kısmı da oy vermeyeceğim diyor. AK Parti dışındaki başka partilere oy vermiş kişilere aynı soruyu soruyoruz. “Önümüzdeki seçimde AK Parti’ye oy verir misiniz?” diyoruz. Çok az kişi bize; “AK Parti’ye oy vermemiştim ama şimdi oy vereceğim” diyor. Bu, AK Parti’de bir oy düşüşü olacağı anlamına geliyor. Sayın Cumhurbaşkanı, son seçimi yüzde 52,5 ile kazandı. AK Parti’de yüzde 42,5 oy almıştı. O seçimde AK Parti yüzde 42,5, MHP yüzde 11,5, BBP yüzde 1’in üzerinde oy almıştı. Yani toplamda yüzde 55 bandında olan oyun bir kısmını Sayın Cumhurbaşkanı alamamıştı. Yani Cumhurbaşkanı, Cumhur İttifakı’nın oyundan daha fazla bir oya sahip değil. AK Parti’nin oyu düştüğünde Cumhurbaşkanı’nın da oyu düşecek. AK Parti bu açığı nereden kapatabilir? 2 şekilde kazanabilir. MHP’nin oyunun artması bir seçenek olabilir. MHP’nin oyunda bir artış var mı? Son seçimle mukayese edildiğinde bir oy artışı yok. Bir düşüş var. Ciddi araştırma yapan firmaların yaptığı anketlerde 24 Haziran’da aldığı oy oranında olmadığı görülüyor. AK Parti bu açığı genç seçmenle kapatabilir. Genç seçmende de anket yapmadan etrafımıza baktığımızda AK Parti birinci parti değil. 7 coğrafi bölge ve İstanbul olmak üzere 8 bölgede araştırma yapıyoruz. Hiçbir bölgede gençler arasında AK Parti birinci parti olmuyor. Örneğin, gençler arasında Güneydoğu’da HDP birinci parti çıkıyor. İç Anadolu’da Milliyetçi oylar daha fazla. Neden vatandaş dün oy verdiği iktidardan soğuyor? Türkiye’de ilk defa oy kullanana seçmen dışındaki seçmenlerde çok detaylı bir araştırma yaptık. Neredeyse 5 seçmenden 4’ü, yani yüzde 79,6’sı bir veya birden fazla kez AK Parti’ye oy vermiş. Biz bu seçmenlere farklı zamanlarda bir soru sorduk, önceden AK Parti’ye oy vermiş olup sonradan vermeyen seçmene “Niçin AK Parti’ye oy vermeyeceksiniz” dediğimizde bize farklı gerekçeler sunuyorlar. Bazıları “beni kızdırdılar” diyor. Eskiden insanlar belediyeleri suçluyordu. Şu anda bazı büyükşehirlerdeki belediyeler AK Parti’de olmadığı için suçlamalarda belediyeler 2. plana düştü. Gittikçe genel merkezi ve partinin politikalarını eleştiriyorlar. Eskiden partinin lideri ve genel merkezi eleştirilmezdi. Önemli nedenlerden bir tanesi ekonomi. Ekonomi meselesi olmasa kimse Suriyeliyi konuşmaz. Parası azalan vatandaş, benim bu paramı kim azalttı ya bakıyor. Aradığı suçlulardan bir tanesi Suriyeli oluyor.
AK PARTİ’DEN KAYBOLAN OYLARIN BÜYÜK BÖLÜMÜ İYİ PARTİ’YE GİDİYOR
AK Parti 30’un altına yerleşti, şu an ekibimiz çalışmalara devam ediyor. Bana gelen bilgiler, Asgari ücret zammıyla AK Partide 1-2 puanlık bir yükseliş olduğu yönünde. Seçmen 1 puanlık 2 puanlık artış çok az olur, genelde büyük partilerin yükseliş veya azalışı 0.4 ile 08 arasında olur. AK Partideki bu iniş aslında bir şeyin de habercisi 1 Kasım seçimlerinde yüzde 49 buçuktan 24 Haziran seçimlerine kadar 7 puan kaybetti bu da bizim tezimizi doğruluyor. 1 Kasım’dan 24 Haziran’a kadar ki süreçte AK Partinin kaybettiği oylar, 15 Temmuz olayının etkisiyle MHP’ye kaydı. O tarihlerde kurulan İYİ Parti MHP’nin önemli ölçüde içini boşalttı. MHP tekrardan yüzde 11’in üzerine çıkarken eski AK Partililerle doldurdu boşluğunu. 24 Haziran 2018 seçimlerinde tezimizi doğrulayan bir sonuç daha oldu. İYİ Parti MHP’den 7 puanını almış oldu, diğer kalan 3 puanını da AK Partiden aldı. AK Partideki bu iniş, sistematik olarak devam etti ve halen devam ediyor. Bazı zamanlar toparlanma oluyor, 1 puan 2 puan oluyor bu yükselişler, dış konular ile ilgiliyse 1 ay sonra geri iniyor, ekonomi ile ilgili olursa biraz daha devam ediyor. AK Parti şu anda kan grupları içerisinde 0 RH Pozitif gibi her kesimden AK Partiye oy gidiyor. Yüzde 42’den yüzde 30 inen oyda kaybolan yüzde 12’lik oy her partiye gidiyor. En fazla İYİ Partiye, batıda ve Trakya’da biraz CHP’ye, biraz DEVA Partisine birazda Gelecek Partisine gidiyor.
İYİ PARTİ YÜZDE 20 BANDINI BULMAYI HEDEFLİYOR
24 Haziran seçimlerinde CHP’nin oyu yüzde 22’ydi, CHP’de şuan bir artış oldu yüzde 25’e çıktı oy oranı. Bazı araştırmalarda yüzde 29 yüzde 30 olduğunu gösteriyor ama bizde hiç öyle bir sonuç çıkmadı. Son bir iki ayda CHP’nin oyu yüzde 26 yüzde 27 gözüküyor bunun sebebi de HDP’ye destek veren ama HDP’li olmayan HDP barajı aşsın diye destek veren sol seçmen CHP’ye kayıyor.
İYİ Partinin bugünkü durumu yüzde 17-18 bandında. MHP’den oy aldı bu seferde AK Partiden almaya devam etti. Bunun farkına varan İYİ Parti MHP’nin böleni olmaktan çıktı, Demirel vari siyaset yapmaya başladı Sayın Akşener, Demirel vari siyasetinin her zaman bir müşterisi vardır Türkiye’de o müşteriler üzerinden çalışıyorlar. Şu anki yükselişinin arka planında bu sistem var. İYİ Parti, yaz sonuna kadar yüzde 20 bandını bulmayı hedefliyor. Bu hedefe doğruda ben istikrarlı bir yürüyüş görüyorum.
AK PARTİ SEÇMENİ SADECE EKONOMİ ÜZERİNDEN OLAYLARI OKUMUYOR
MHP’den ciddi bir boşalma var ama AK Parti’den hala kenarda seyreden seçmen kitlesi var. AK Partili seçmen zannedildiği gibi sadece ekonomi üzerinden okumaz olayları. Bizler bir yıl önce ‘AK Partinin çekirdek oyu yüzde 35’dir’ demişizdir, geçen yıl ise ‘yüzde 30’dur’ dedik, bu yılda ‘yüzde 25’ diyoruz. Kendimizle çelişmiyoruz şartların değişimi çekirdek oyları da etkiliyor. Yarın yüzde 20 olabilir, bir gün sonra daha da aşağı inebilir. Bunu inişlerin tek sebebi de ekonomi değildir.
İYİ PARTİ’DEN CİDDİ BİR YÜKSELİŞ VAR
İyi Parti’de ciddi bir yükseliş var. Sadece AK Parti’den oy almıyor, CHP’den de oy almaya başladı. Meral Akşener’in son dönemlerdeki söylemleri CHP’yi hedef alıyor. Akşener ve ekibi gittikçe Türkiye’nin merkez partisi olma çalışması yürütüyorlar. Muhtemelen milletvekili listesinde de bunu göreceğiz. Hedefleri yüzde 20’nin üzerine çıkmak. Hele ki oy oranları yüzde 25’leri bulursa AK Parti 3. parti konumuna gelebilir. Önümüzdeki süreçte bir partinin oyu yüzde 40, diğerinin oyu yüzde 20 şeklinde olmayacak. Daha birbirine yakın partiler olacak. Sayın Cumhurbaşkanımızın ilk belediye başkanı olduğunda aldığı oy yüzde 27’lerdeydi. Çünkü o seçimde 4 tane çok önemli isim vardı. Milliyetçi Hareket Partisi’nde bir oy düşüşü görülüyor. Kahramanmaraş’ta çok hissedilmeyebilir. Buradaki oy düşüşünün Milliyetçi Hareket Partisi de farkında. Bilinenin aksine yoğun bir çalışma yürütüyorlar. Son dönemlerde Doğu ve Güneydoğu olmak üzere, Devlet Bahçeli’nin talimatıyla MHP heyetleri gidiyor.”
Haber: Burak Alkaya
