Cep telefonları başta olmak üzere teknolojiye, internete ve sosyal medyaya erişimin kolaylaşması işçi-işveren ilişkilerinde yeni ihtilafların yaşanmasına sebep oluyor. Yargıtay, işle bağdaşmayan davranışlar ve internet ve sosyal medyada geçirilen süreyi de karar verirken dikkate alıyor. Bu durumda İş sözleşmeleri, çalışanı mesai saatlerinde iş tanımının gerektirdiği işi yapmakla yükümlü kılıyor. İşte bu noktada mesai saatlerinde işçinin motivasyonu ve davranışları konusunda işverenin tasarrufta bulunma hakkı doğuyor. Bu nedenle çalışanın mesai saatleri içerisindeki davranışlarının iş sözleşmesi hükümlerine uygun olması gerekiyor.
Bu bağlamda Atılım Hukuk Bürosu Avukatlarından Av. Cengizhan Çanakçı, son günlerde gündeme gelen telefonla konuşan işçinin işten tazminatsız olarak çıkartılması hususunda gazetemize bilgilendirmelerde bulundu. Çalışan kişinin telefon görüşmeleri iş ile alakalı olması durumunda herhangi bir problemin olmadığını ifade eden Çanakçı, “Ancak iş saati içerisinde yapılan telefon görüşmeleri eğer özel hayatı ilgilendiren kişisel konular ise bu gibi durumlarda işveren işçilerin telefon kullanımını yasaklayabilir. İşvereninin bu yasağı koyabilmesi için işçilerin telefon görüşmelerinin sürekli olması, yapmış olduğu işi aksatması ve görevini tam ve gereği gibi yerine getirememesi gerekir. Ancak bütün bunların yanında işveren işçileri yazılı ve sözlü olarak iş saatleri içerisinde telefonla özel görüşmeler yapmaması konusunda uyarmalıdır. Eğer işveren bütün bu uyarıları yapmış olmasına rağmen işçi mesai saatleri içerisinde sürekli olarak işi aksatacak şekilde telefon görüşmesi yapmaya devam ediyorsa bunu yapan işçi işveren tarafından herhangi bir tazminat ödemeksizin işten çıkartılabilir. İşçinin bu durumda yapabileceği pek fazla bir şey yoktur” ifadelerini kullandı.
“KANUN KOYUCU İŞVERENLERE BİR TAKIM HAK VE YETKİLER TANIMIŞTIR”
Kanun koyucunun işverenlere bir takım hak ve yetkiler tanıdığını söyleyen Çanakçı, sözlerinin devamında şunları kaydetti: “İş ilişkisi işverene bir takım edim ve yükümlülükler yüklediği gibi işçiye de bir takım edim ve yükümlülükler yüklemiştir. Eğer işveren kendisine düşen edim ve yükümlülükleri yerine getirmez ise işçinin başvurabileceği yasal yollar vardır. Aynı şekilde işçide kendisine düşen edim ve yükümlülükleri yerine getirmezse kanun koyucu işverenlere bir takım hak ve yetkiler tanımıştır.”
“TELEFON KULLANMAK YASAKLANABİLİR Mİ?”
İşyerinde işveren tarafından telefon kullanmak yasaklanabilir mi? Sorusuna cevap veren Çanakçı, işverenin işçinin işini aksattığını düşündüğü zaman telefonla konuşmasını yasaklayabileceğini dile getirdi. Çanakçı, “Bizim burada değineceğimiz konu ise işyerinde işveren tarafından telefon kullanmak yasaklanabilir mi? Cep telefonları hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Hatta günümüzde telefonların bir bilgisayar haline geldiğini söylemek yanlış olmasa gerek. İşçilerin özel yaşamlarını ilgilendiren aramalarının olması, bu görüşmelerin mesai saatleri içerisinde yapılması da olağan hale geldi. Peki, ama işveren, işçilerin mesai saatleri içerisinde telefon görüşmesi yapmasını yasaklayabilir mi? İşin niteliği bazı işler vardır ki herhangi bir talimata gerek duymaksızın işçinin mesai saatleri içerisinde cep telefonu görüşmesi yapmaması gerektiği açık bir şekilde ortadadır. Örneğin otobüs şoförlüğü yapan bir işçinin araç kullanırken ve seyir halindeyken yapacağı cep telefonu görüşmeleri kanuni bir yasaktır. Bu gibi durumlarda işçinin cep telefonu kullanmasının işveren tarafından ayrıca yasaklanmasına lüzum yoktur. Çünkü zaten kanun koyucu bu yasağa koymuştur. Ancak bir giyim mağazasında çalışan bir satış elemanının fabrikada çalışan bir depo görevlisinin otelde çalışan bir resepsiyon görevlisi çalışma saatleri içerisinde telefonla görüşebilir mi? Yada işveren bu gibi çalışanların mesai saatleri içerisinde telefonla görüşmesini yasaklayabilir mi?” şeklinde konuştu.
“TAZMİNATSIZ ÇIKARTILABİLMESİ İÇİN…”
Kanuna göre işçinin işveren tarafından işten çıkartılabilmesi için telefon görüşmelerinin sürekli olması, işçinin işini aksatması ve işveren tarafından uyarılmasının gerektiğini anlatan Çanakçı, “Yargıtay’ın genel uygulamalarına bakacak olursak yukarıda da değindiğimiz gibi eğer işçi işini aksatacak şekilde sürekli olarak şahsi telefon görüşmeleri yapıyorsa işverene haklı sebeple iş akdini fesih hakkı vermiştir. Ancak Yargıtay’ın bazı kararlarında da şu hususa vurgu yapılmaktadır; işçinin yapmış olduğu işi aksatmayan çok kısa süreli acil telefon görüşmelerini yapmış olması işverene işçiyi tazminatsız olarak haklı fesihle işten çıkarma hakkını vermez. Sonuç olarak işçinin telefonla görüştüğü için işten çıkarılması durumunun oluşabilmesi için telefon görüşmelerinin sürekli olması, işçinin işini aksatması ve işveren tarafından uyarılması gerekmektedir. Aksi halde işçi işveren tarafından tazminatsız olarak işten çıkartılamaz” diye konuştu.
YARGITAY NE DİYOR?
Konu hakkındaki Yargıtay’ın kararlarını aktaran Çanakçı, son olarak sözlerine şunları ekledi:” Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’de 2007/27583 Esas, 2008/5294 Karar 17 Mart 2008 tarihinde verdiği kararla yukarıda belirtilen yaklaşımı şu ifadelerle kabul etmiştir; Acil durumlarda ve işini ilişkin sebepler gibi meşru bir neden yoksa işçinin mesai saatleri içinde telefon görüşmesi yapması geçerli fesih nedeni kabul edilebilir. Özel telefon görüşmesi nedeni ile iş sözleşmesinin feshi için bu konudaki yasağın daha önce işçiye bildirilmiş olması veya önceden ihtar verilmesi şarttır.”
Haber: Emre AKKIŞ
