Sera üreticiliği tüm Türkiye’de olduğu gibi Kahramanmaraş’ta da hızla yaygınlaşmaya devam ediyor. Hedef ise bölgede gittikçe yaygınlaşan seracılığı daha da geliştirmek. Son yıllarda kentte büyük bir artış gösteren sera alanları dikkatleri üzerine çekerken, domates, biber ve çeşitli sebzeler, iyi tarım uygulamaları ve modern üretim yöntemleriyle sağlıklı bir şekilde yetiştiriliyor. Seracılığın Kahramanmaraş’ta ki merkezi ise Türkoğlu İlçesi olurken, Kadıoğlu Çiftliği Mahallesi’nde ki seralar tüm çiftçilere de örnek oluyor. 8 dönümlük bir alanda kurulu olan sera üretimi yapılan Kadıoğlu Çiftliği Mahallesi'nde, şimdilerde 600 dönümlük alanda sera üretimi yapılırken, her geçen yıl domates üretimi artarak devam ediyor. Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü teknik elemanları tarafından gerek kurulum aşaması gerekse üretim ve pazarlama aşamasında yakından takip edilen seralarda, yetiştiricilik, zirai mücadele yöntem ve teknikleri, gübreleme hakkında üreticilere düzenli olarak teknik destek sağlanıyor. Tüm bunların yanı sıra seracılığın gittikçe artması nedeniyle Türkoğlu’ndaki üreticiler kurdukları kooperatifle seracılığın tarihini yazıyor. Kadıoğlu Çiftliği Tarımsal Kalkınma ve Seracılık Kooperatifi Başkanı Necip Duran, seracılıktaki son durumu gazetemize anlattı. Seranın verimli olması ve devlet destekleri sebebiyle daha çok tercih edildiğini kaydeden Duran, geçen yıla oranla çiftçilerin zor günler geçirdiğini söyledi. Domates fiyatlarındaki piyasanın kötü olduğunu anlatan Duran, girdilerin azaltılması noktasında destek istedi.
“ÇİFTÇİ YAZLIK BORCUNU GÜZE AKTARMIŞ DURUMDA”
Piyasanın kötü olması sebebiyle çiftçilerin borçlarını gelecek döneme aktardığını belirten Necip Duran, “Benim Türkoğlu’ndaki Kadıoğlu Çiftliği’nde beş dönüm yerim var, ayrıca burada 100’ün üzerinde seracı çiftçi var. Toplamda 600 dönümünde üzerinde Kadıoğlu Çiftliği’nde sera alanımız mevcut. Bu sene domates fiyatlarında piyasa çok düşük gittiği için kurulum alanı bu yıl çok fazla genişlemedi, şuan da durum biraz durgun. Çiftçi borcunu zor kapatıyor, verimlilik açısından sıkıntı yok ama piyasada kötü. Yazlık ve kışlık olarak iki sezon ürün yapıyoruz, 13-15 ton arasında yazlık alıyoruz, 8-10 ton arasında da kışlık çeşitten alıyoruz. Toplamda 22 ton yıllık verim alıyoruz. Para ederse çiftçiyi rahatlatıyor ama bu yıl ki gibi 90 kuruş, 1 TL’ye domates satarsa çiftçi işin içinden çıkamıyor. Şuan da yazlık borcunu güze aktarmış durumda, güzlük de şuan da 1 TL’nin üstüne çıktı ama yine de sıkıntı var” dedi.
“DIŞ PAZARA AÇILMAMIZ LAZIM, İHRACAK ZAYIF”
Geçen yıl seralardan çiftçilerin iyi bir kazanç sağladığını fakat bu yıl işlerin kötü olduğunu kaydeden Duran, “Geçen sene seracılık para kazandırdı, çok iyiydi. Devletimiz de buna yönelik çalışmalar yaptı, 50’şer dönümlük Tarım Kredi Kooperatifleri eliyle sera kuranlara desteklemeler verdi. Böylelikle sera alanları genişlemeye başladı para etmesinden dolayı ama bu yıl da tamamen durdu. Ne kadar böyle gider bilmiyorum ama seracılık şuanda iyi değil. Her yıl tabi ki böyle olmaz ama devletimizin biraz dış pazarı açması lazım. İhracatımız zayıf. Geçtiğimiz günlerde Rusya’dan bir tır domates geri döndü denildi, Türkiye 40 kuruş birden aşağı çekti. Antalya ve MErsin piyasası bir günde 40 kuruş aşağı çekti. Devlet geniş bir şekilde pazar bulmazsa uzun süre böyle kötü gider gibi görünüyor. Pazarı devletin bulması lazım çiftçiyi rahatlatmak için. Seracılıkta girdiler çok yüksek, 1,5 TL’nin üstü çiftçiye yarıyor ama bunun altına gittiğinde zarar etmiş oluyor” ifadelerini kullandı.
“SERACILIK, AZ ARAZİDEN ÇOK GELİR SAĞLAMAKTIR”
Seracılığın, az araziden çok gelir sağlamak olduğunu belirten Duran, “Kadıoğlu Çiftliği Tarımsal Kalkınma ve Seracılık Kooperatifimizi kurmamızın en önemli amacı, ürettiğimiz ürünlerimizi yerinde pazarlayabilmektir. Tek elden pazarlama yapalım, ikilik olmasın, ürünlerimizi daha kolay ve zarar etmeden pazarlayım dedik ve böyle bir kooperatif kurduk. Ayrı ayrı sipariş verdiğin zaman olmuyor, daha fazla para gidiyor. Tek elden pazarlama yapalım, herkes ayrı ayrı sipariş verse daha pahalıya mal oluyor ama bir kooperatif olduğumuz zaman, bir fiyat belirliyoruz, birlik olunca da daha ucuza mal ediyoruz. Devletimiz yüzde 8 KDV’den de bizi muaf tutuyor, KDV indiriminden yararlanıyoruz. Sera olduğu için değil, tarım ve hayvancılıkla uğraşan çiftçilere devletimiz KDV indirimi yapıyor. 17 üye ile başlamıştık, çok kısa bir sürede 25 üyeye çıktık” dedi.
“100 DÖNÜM AÇIK TARLANIN KAZANCI, 2 DÖNÜM SERA ETMİYOR”
Son yıllarda tüm Türkiye’de olduğu gibi Kahramanmaraş’ta da sera alanlarının arttığını dile getiren Duran, 100 dönüm açık tarladan elde edilen gelirin 2 dönüm seradan elde edildiğini söyledi. Duran, “Tüm Türkiye’de olduğu Kahramanmaraş’ta da son yıllarda çiftçilerimiz bahçelerini söküp, sera yapmaya başladı. Seracılık günden güne artıyor, bunun en önemli sebebi ise ekonomi. İnsanlar kendilerine gelir sağlamak zorunda, adam 100 dönüm açık tarla alalına hizmet ederken, 2 dönüm seraya hizmet ettiği zaman aynı parayı kazanıyor. 100 dönüm buğday yada mısır ektiği zaman, 2 dönüm seranın kazancını zor elde ediyor. 2 dönüm sera daha avantajlı, böyle olunca da vatandaşlar buna yöneliyor doğal olarak. Az araziden çok gelir elde ediliyor. Gerçekten Türkiye’de de yoğun bir sera kurulumu var, bu durum Kahramanmaraş’ta da kendini gösteriyor. Günden güne seraların sayısı artıyor. Zaten bu seraların artması nedeniyle böyle bir kooperatif kurmak zorunluluğu doğdu. İllaki birlik olmak gerekli, tarıma, hayvancılığa sahip çıkmak gerekli” ifadelerini kullandı.
“BİR ZAMANLAR TEK SERACI BENDİM”
Seracılığa 2000 yılında Antalya’nın Kumluca ilçesinde başladığını dile getiren Duran, “Daha önce 2000 yılında Antalya’nın Kumluca ilçesinde seracılığa başlamıştım, 18 yıldır seracılıkla uğraşıyorum 2007 yılında, Türkoğlu İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün destekleri ile Kadıoğlu çiftliğine kendi seramı kurdum o zamanlar tek başıma seracıydım. Bütün köylüleri, akrabaları seracılığa teşvik etmek için elimden gelen gayreti gösterdim. 2007 yılında ilk defa sera kurduğumda, biraz zorlandık, bize tepki gösteriyorlardı bundan zarar edersin diyorlardı, bunun faydası olmaz dediler. Ben de Antalya’da seracılık yapıp geldim buraya, biz mevsime uyarsak her şeyi yapabiliriz dedim. Mevsimi kendine uyduramazsın ama kendini mevsime uydurabilirsin. Meyve olmaz diye bir şey yok yani. O zamanlar 20 dönüm, 40 dönümdü ama şimdi her yerde var. Sadece kışın bir boşluğumuz oluyor, kışın boşlukta da 100-150 dönüm artarak devam ediyor” açıklamalarında bulundu.
“BENDEN SONRA TÜRKOĞLU’NA GÖÇ BAŞLADI”
Antalya’da sera kuracak fazla alanın olmaması nedeniyle memleketi Kahramanmaraş’a döndüğünü anlatan Duran, sözlerine şu şekilde devam etti; “Daha soğuk daha yayla yerlerde yaz seracılığı vardır, Antalya Kumluca’da yapıyorduk. Burada niye yapmayalım dedik, iki-üç sene vatandaş geri durdu ama ondan sonra baktılar, bizden gördüler oluyor, kendiler de yapmaya başladılar. Kumluca'da sera kuracak çok fazla boş tarla yoktu, olanlar da pahalıydı. Kahramanmaraş'ta hem tarla ucuzdu hem kendi köyümüzdü hem de kendi işimizin sahibi olacaktık. Bir kişiden serasının demirlerini satın alıp köye döndüm ve 3 dönümlük sera kurdum. Ben köye döndükten 3-4 yıl sonra tersine göç başladı. Son 6 yıldır hızlı bir şekilde göç alıyoruz. Köyde 500 dönümlük sera kuruldu. Bundan sonra daha da çok artacak. Tersine göç başladığı için seviniyoruz. Her taraftan büyükşehirlere göç varken, köyümüzden göç edenler tekrar dönüyor. Kendi işlerinin patronu oluyor.”
“AĞIRLIKLI OLARAK DOMATES YETİŞTİRİLİYOR”
Kahramanmaraş’taki seralarda ağırlıklı olarak domatesin yetiştirildiğini dile getiren Duran, “Kahramanmaraş’ta ağırlıklı olarak seralarda domates yetiştiriliyor. Hangi meyve ve sebzeyi diksen o olur ama ağırlıklı olarak domates vardır. Çünkü domates mutfağımızın temel gıdasıdır, salatalık, biber gibi ürünler çok rahat yetişiyor. Sonbahardan sonra ağırlıklı olarak kışlık dikimlerimizde biz en çok kornişon turşuluk vardır, dikenli olan turşuluk, yarı yarıya biz onu dikeriz. Ama yine de domates ağırlıklı oluyor. Seracılık verimi daha da artırıyor ve şuan da seracılıkta yeni bir dönem başlıyor. Domateslerimiz yavaş yavaş kızarmaya başladı, İnşallah yakın zamanda toplayacağız” dedi.
“KAHRAMANMARAŞ’TA SERA İÇİN YETERLİ ALAN VAR”
Kahramanmaraş’ta seracılık yapmak için yeterli alanın olduğunu da sözlerine ekleyen Duran, “Kahramanmaraş’ın tarım alanlarını gerçekten de çok fazla, seracılık yapmak için fazlasıyla yeterli alan var. Çok şükür Kahramanmaraş’ın her tarafında olur. Kılılı-Türkoğlu tarafları rüzgarı çok aldığı için Ahır Dağı ile arasında rüzgar erozyon yapar. Bizim buralarda en çok rüzgarı hissettiğiniz zaman, Ahır Dağı’nda erozyon olur ama biz Kadıoğlu’nda pek rüzgarı hissetmeyiz. Kahramanmaraş’ın aşağı bölgeleri tabi ki buralara göre daha farklı” açıklamalarında bulundu.
“EN BÜYÜK SORUN İŞÇİ BULAMAMAK”
En büyük sorunlarının işçi bulamamak olduğunu da sözlerine ekleyen Duran, “Bir köy için bu büyük gelir. Artık işçi bulamaz olduk. Eskiden hep buradan işçi giderdi. Şimdi biz işçi bulamıyoruz. İnşallah ileride işçi transferi yapacağız. Almanya'nın bir zamanlar Türkiye'den işçi götürdüğü gibi biz de bu gidişle Afrika'dan falan işçi geçireceğiz. Suriye vatandaşları gittiği an burada işler biter. Çünkü başka işçi bulamıyoruz” ifadelerini kullandı.
(Haber: Ahmet Güneçıkan)
