Bugüne kadar yaptığı birbirinden farklı çalışmalarla dikkat çeken KSÜ Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Güvenç, yine önemli bir çalışmaya imza attı. Güvenç bu kez de Türkiye’deki organik tarımı gündemine aldı.

İşte Prof. Dr. İsmail Güvenç’in organik tarım ile ilgili verdiği bilgilerin detayları şu şekilde;

ÖNCE ORGANİK KELİMESİNİN NE OLDUĞUNA BAKALIM”

Soru: Sayın Hocam! Son yıllarda organik tarım kavramı yaygın kullanılır oldu. Bu kadar yaygın kullanılmasına rağmen organik tarımın ne olduğu tam biliniyor mu?
-Maalesef bu konuda bir bilgi kirliliği var. Konunun uzmanı olmayanlar bazı istismarcılar konuşup yazıyorlar. Organik tarımın ne olup ne olmadığını anlamak için önce organik kelimesinin ne olduğuna bakalım: Kimyada organik; karbon ve hidrojen içermekte olan bileşiklerdir. Tarımda bu kelimeyi kullananlar sanırım bu anlamı kast etmiyordur. Neyin kast edildiğini anlamak için incelemelerimi paylaşayım:

“‘ORGANİK TARIM FAALİYETLERİNİN’ NE OLDUĞUNU ANLAMAK GEREKİR”

Soru: Buyurun Sayın hocam…
-Ülkemizde 1/12/2004 tarihinde kabul edilen bir “Organik Tarım Kanunu” (Kanun No: 5262) var. Bu kanunda organik ürün “Organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham, yarı mamul veya mamul haldeki sertifikalı ürün” olarak tanımlanmış. Bu tanımdaki organik ürün anlamak için “Organik tarım faaliyetlerinin” ne olduğunu anlamak gerekir. Kanunda organik tarım faaliyeti “Organik tarım faaliyetleri: Toprak, su, bitki, hayvan ve doğal kaynaklar kullanılarak organik ürün veya girdi üretilmesi ya da yetiştirilmesi, doğal alan ve kaynaklardan ürün toplanması, hasat, kesim, işleme, tasnif, ambalajlama, etiketleme, muhafaza, depolama, taşıma, pazarlama, ithalat, ihracat ile ürün veya girdinin tüketiciye ulaşıncaya kadar olan diğer işlemler” şeklinde de tanımlamış: Bu tanımda “yetiştirilmesi, toplanması diğer işlemler” organik tarım faaliyeti olarak düşünülmektedir. Asıl sorun bu yetiştirilmenin nasıl yapılacağı ile ilgilidir. Kanunda (v) organik ile ilgili şu açıklama var: “Bu Kanunda geçen organik kelimesi ekolojik ve biyolojik kelimeleriyle eşdeğer anlamı ifade eder.” Bu sefer ekolojik ve biyolojik nedir diye sorabilirsiniz. Bunu bir başka yazıya değerli okurlarımla paylaşacağım.

TARIMDA HASTALIK KONUSU BİLİNMEDEN KONU TAM ANLAŞILAMAZ”

Soru: Organik nedir?
Organik, Fransız kökenli “doğal yolla yapılan; organlarla ilgili; mecazi canlı, güçlü anlamında bir sıfattır. Ayrıca kökeni bitkisel ve hayvansal olan anlamındadır (TDK Bilim ve Sanat Terimleri Sözlüğüne bakılabilir). Bu tanımlardan organik kavramının, doğal, bitki/hayvan kökenli, veya karbon içeren anlamında kullanıldığı anlaşılmaktadır. Kanun hazırlayanlar veya kullananlar organik sözcüğü ile bunlardan birini kastetmektedir. Aslında organik tarım ile ilgili en net tanımlamayı TDK yapmakta: “İlaç vb. kimyasal maddeler kullanmadan yapılan üretim biçimi, (ekolojik tarım). Çoğu tüketicide organik ürünleri böyle algılamaktadır. Ancak bu tanımın eksik olması yanında organik tarımı daha da zorlaştırmaktadır. İlaç/kimyasal kullanmadan bitki ve hayvan yetiştirmek mümkün mü? Bunun mümkün olup/olmadığını daha önceki “Modern Tarım/Tıp” başlıklı bir yazımda dikkat çekmiştim. Tarımda hastalık konusu bilinmeden konu tam anlaşılamaz.

GÜVENLİ BESLEYİCİ ÜRÜNLERİN HASTALIKLARDAN KORUNMAK İÇİN KULLANILMASI GEREKİR”

Soru: Sayın hocam hastalık nedir?
-İnsanlar gibi bitkiler ve hayvanlarda hastalanmaktadır. İnsan, bitki ve hayvanlarda çeşitli iç/dış faktörlerin etkisi sonucu vücudun bir bölümü veya tamamında normal fonksiyonun bozulması durumu hastalık (maraz/disease) olarak tanımlanmaktadır. Hastalığın türüne/yoğunluğuna göre %90-100’e ulaşan ürün kayıplarına rastlamak mümkündür. Modern tıbbın elindeki ilaçlar olmasa basit bir hastalıktan milyonlarca insanın ölmesi mümkündür. Örneğin veba salgınında dünya nüfusunun % 40 kadarı ölmüştür. Aynı şekilde tarımsal kimyasallar (ilaçlar ve gübreler) kullanılmadığında 7-8 milyarlık dünya (82 milyon Türkiye) nüfusunun gıda ihtiyacını karşılamak mümkün değildir. Bu yönüyle insan, bitki ve hayvanların beslenmesinde güvenli besleyici ürünlerin gerek hastalıklardan korunmak gerekse mevcut hastalıklarla mücadele için kullanılması gerekir.

GERÇEKLERİ OLMAYANIN ÜTOPYASI OLUR”

Soru: Kimyasal sız üretim mümkün mü?
Ütopya gerçekleştirilmesi imkânsız tasarı veya düşünce olarak tanımlanmaktadır. Organik tarımı ilaç/gübre vb. kimyasal maddeler kullanmadan yapılan üretim biçimi olarak düşünüyorsanız bu bir ütopyadır. Şunu söylerim: Gerçekleri olmayanın ütopyası olur.

BİLİNÇLİ BİR TÜKETİCİ OLUNMALI”

Soru: O zaman konunun can alıcı noktası piyasada satılan veya halka anlatılan nedir?
-Tüketicilere biraz düşünün derim. Bilinçli bir tüketici olunmalı.

İYİ TARIMDA ÖNEMLİ GELİŞMELER OLDU”

Soru: Çok önemli şeylere temas etmektesiniz Organik üretimiz ne kadar?
-TUİK verilerine göre 2018 yılı organik tarımsal üretim şu şekildedir: Organik ürünlerin toplamı 1.7 milyon ton olup; geçiş dönemindeki ürün toplamı ise 656 bin ton kadardır. Dış ticarette ise organik ürün ithalat 175 bin ton, ihracat ise 11 bin tondur. Ülkemizde 120 milyon ton bitkisel üretim vardır. Organik bitkisel üretim bu üretimin % 1.43’ü kadar olup; geçiş dönemindeki ürünlerde dâhil dildiğinde bu oran % 2’nin altındadır. Bu ülkede 82 milyonu besleyip giydirmesi gerekir. O yüzden ütopya diye söyledim. Ancak iyi tarım uygulamalarını öneriyoruz… İyi tarımda önemli gelişmeler oldu. 8 milyon tona yaklaşan ürerim var.

İNSANIMIZDA FARKINDALIĞI ARTIRMAK İÇİN ÇALIŞMAMIZ GEREKTİĞİ KANISINDAYIM”

Soru: Sayın Hocam iyi tarım konusunda bir değerlendirme yapmanızı başka bir konuşmamız kapsamında sizden isteyeceğim.
-Memnuniyetle… İnsanımızda farkındalığı artırmak için çalışmamız gerektiği kanısındayım. İnşallah bu konuyu değerlendirelim. Bu vesile ile okuyucularımıza sağlık ve huzur dilerim.

Haber: Emre Akkış

Editör: Mahmut Beyaz