Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyanın gündemine oturan koronavirüs ile mücadele devam ediyor. Yetkililer aldıkları tedbirlerin yanında vatandaşlara evlerinizde kalın zorunlu olmadıkça dışarı çıkmayın tavsiyelerine bulunuyor. Birçok vatandaş da bu tavsiyeler uyarken işletme sahipleri müşteri azlığından dolayı işçi masrafı, kira, kredi kartı, faturalar gibi birçok giderleri nasıl karşılayacaklarını kara kara düşünüyor. Kapalı Çarşı esnaflarından Serkan Aydoğan “Virüsten dolayı ortalığın çok sessiz ve sakin olmasından kaynaklı ekonomik olaraktan bütün esnaflar genel manada sıkıntı içerisinde” dedi.
“NE KADAR DAYANAMIYORUM BİLMİYORUM”
Koronavirüsün küçük esnaflara çok fazla etkisinin olduğunu ve bu durumdan endişe duyduğunu belirten Kadir Ciğer, “İlkokul, ortaokul, lise; öğrencileri, öğretmenleri, çalışanları, okul idaresi hepsi tatil. Emzirme hakkı olan memurlar tatil, 60 yaş üstü çalışanlar tatil ve devlet ne diyor evinizden dışarı çıkmayın mümkün olduğu kadar evde durun diyor. Bu da ne demek nüfusun yüzde 40’ı evinde oturursa yüzde 20’si de tedbir amaçlı evde oturursa işte buyurun ne iş var ne de çarşı da adam var. Alışveriş yok, otobüsler boş, mağazalar boş bir sürü mağazada zaten kapanıyor bizlere çok olumsuz etkisi var. Ben esnaf olarak müthiş olumsuz etkisi var ne kadar sürer, ne kadar dayanamıyorum bilmiyorum ama bu millet için benim zarar etmem hiç önemli değil” şeklinde konuştu.
“YERİ GELİYOR DÜKKANLARIMIZI SİFTAHSIZ KAPATIYORUZ”
İnsanların dışarı çıkmamalarından dolayı kendilerinin bazı günler dükkanlarını siftahsız kapattıklarını belirten Hakan Çıkarcı, “Yaklaşık 15 gündür bu koronavirüsten dolayı işlerimiz baya bir geriye vurdu. Bu duruma tabi ki insanlar zevk eğlence konusunda herhangi dışarı çıkmamaları gayet normaldir. Yani millet olarak bunu dikkate almamız gerekiyor genel olarak baktığımız zaman ödemelerimiz var masraflarımız var bundan dolayı da zarar görüyoruz. Yeri geliyor dükkânlarımızı siftahsız kapatıyoruz. Bu durumun daha ne kadar süreceğini bilemeyiz. Allah hepimizin yardımcısı olsun. İnşallah daha fazla insanlar ölmeden bu durumu tertemiz bir şekilde atlatırız” ifadelerini kullandı.
“60 YAŞ ÜSTÜ İNSANLAR HALA DIŞARILARDA”
Çıkarcı, konuşmasının devamında 60 yaş üstü insanların fazla ciddiye almadıklarını belirterek, “Devletimiz güzel tedbirler uyguladı Sağlık Bakanımız olsun, Cumhurbaşkanımız olsun. Yetkililerimizin aldığı tedbirler doğru ama insanlarımızda bitiyor iş. Bu konuya daha da baskı kurmalı. 60 yaş üstü insanlar hala dışarılarda ben sabahları otobüsle geliyorum üç tane beş tane genç var geri kalının hepsi 60 yaş ve üzeri insanlar otobüs kartları bedava diye elleri arkalarında dolaşıyorlar. Böyle yapıyorlar herkese daha çok zararları dokunuyor. Çoğunda herhangi bir önlem yok. Devletin bu kadar uyarılarına rağmen hala çoğunun umurunda değil insanlara bunu söylediğimiz zaman yanlış anlaşılıyor. Ne kadar tehlikeli bir hastalık, salgın olduğunu, küresel bir hastalık olduğunu tüm dünya farkına vardı ama özellikle bizim yaşlı kesimimiz pek ciddiye almıyor. İlla başımıza gelince mi bazı şeyleri idrak etmek zorundayız. Açık ve net bir şekilde söylüyorum ben de dâhilim buna fazla ciddiye almıyoruz. Devletimizin 60 yaş konusunda düzelecekse eğer bazı şeyler eczane, hastane ve marketler dışındaki yerleri kapatalım. Gerçekten bunu atlatacaksak ben razıyım” dedi.
“CAHİLLİK TOPLUMUMUZUN BİR PARÇASI HALİNE GELMİŞ”
Konu ile ilgili yaşadığı olayı anlatan Hakan Çıkarcı, “Az önce yaşadığım olayı anlatayım yaşlı bir tanıdığımız bir adamın söylediği kelime şu ‘çarşı ne kadar kibar olmuş adım atamıyorduk’ dediği kelime bu. Şimdi bu zihniyetteki insanlar ile karşılaşıyoruz ve adama bunun ciddi bir durum olduğunu anlattığım zaman da devlete suç buluyor. Küresel bir salgın olduğu için devletin bu konuda bir suçu olduğunu düşünmüyorum. Cahiller muhatap olduğun zaman bu tarz durumlarla karşılaşıyorsun. Bu tip insanlar ülkemizde var hala da bu şekilde olmaya devam ediyor. Cahillik toplumumuzun bir parçası haline gelmiş” ifadelerini kullandı.
“HER ZAMAN GÜLLÜK GÜLİSTANLIK OLACAK DİYE BİR ŞEY YOK”
Hakan Çırakçı konuşmasının devamında, “Devletimiz zor günlerde gerekeni yaptığını düşünüyorum. Ben çalışan bir insanım iş yeri sahibi değilim ama şunu da düşünüyorum çalışan da olsak her şekilde işverenimizin de devletimizin de yanında olmak zorundayız. Her zaman güllük gülistanlık olacak diye bir şey yok. Dost düşman zor günde belli olur. Biz bu zamanda devletimizin ve milletimizin yanında olmak zorundayız. Bunu en hafif bir şekilde atlatmamız gerekiyor” şeklinde konuştu.
“GEÇEN GÜNKİ AÇILAN PAKET YETERLİ DEĞİL”
Kapalı Çarşı esnafı Serkan Aydoğar, geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ekonomiği rahatlatmak için açıkladığı paketin yeterli olmadığına değinerek, “Virüsten dolayı ortalığın çok sessiz ve sakin olmasından kaynaklı ekonomik olaraktan bütün esnaflar genel manada sıkıntı içerisinde. Geçen günkü açılan paket yeterli değil. Sadece esnaf ve zanaatkârın belli bir yere borcu yok onun haricinde farklı yerlere borçları mevcut. Bundan dolayı da farklı çözümler üretilmesi lazım. Örneğin diğer bankalara kredi kartı borçları vardır. Ben kendi ürünümü aldığım zaman belli bir kart üzerinde işlem yapıyorum. Haliyle bu kredi kartlarının en azında asgarisini yatırır gibisinden bir paket bekliyordum ama öyle bir pakette gelmedi. Bunun gibi farklı bir ekonomik sıkıntı var. İş oranı yüzde 95 düşmüş durumda yüzde 80 falan da değil. Bunun da yansıması çok ağır olacak ilerleyen günlerde de daha da ağırlaşacak bu ekonomik şartlar. Çünkü ödeme yapmadığın zaman elden ödemen gereken kişiler ödemeye yaptığın zaman onlar da diğer elde ödemesi olanlara ödeme yapamıyor. Zincir halkası karılmış oluyor. Bankada faiz yer cücüklenir öyle bir kaybı olur ama elde ödeme yaptığımız için bu şekilde olmuyor. Alınan para kredi limitlerini düşürmüş oluyor. Bu koronadan daha kötü bir durum. Koronada belki tedavi olursun da kredin biterse veya işin dönmezse buhrana yol açar. En gerekli olan şey piyasaya likitte sürmek. Problem bence bu” dedi. Koronadan daha tehlikeli olan şey ekonomik kriz şu anda dünya çapında bir kriz var bu krizi en çokta bizim gibi küçük esnaf yaşıyor” dedi.
“CEZAEVİNDE BULUNANLAR ORADAN ÇIKTIĞI ZAMAN İŞ DAHA DA BÜYÜYECEK”
Serkan Aydoğan konuşmasının devamında, “Bundan sonrası için konuşacak olursak bu durumun daha da ağırlaşacağını düşünüyorum. Koronodan ölenlerin sayısı atıyorum 100 tane ise intihar edenlerin sayısı 500 olacak. İşyerlerindeki sıkıntılar çoğalacak herkes resmi olarak çalışmıyor. İşveren işten çıkarmasın, sigortasını devlet karşılasın bu resmi olanlar. Resmi olmayan işten çıkarılacak. Cezaevinde bulunanlar oradan çıktığı zaman iş daha da büyüyecek. Çünkü adam dışarı çıktığı zaman intikam almak istediği insanlar olacak. Bunları serbest bıraktığın zaman geri yerine iki katı adam hapishaneye geri dönüş yapacak bu da ayrı bir sıkıntı oluşturacak ki ben öyle olacağını düşünüyorum. En önemli nokta ekonomi ekonomi olmaz ise hiç kimse bir şey yapamaz. Şeklinde konuştu.
“DEVLETE GERÇEKTEN DE KIRGINIM”
Saatçi esnafı Fetih Gül açıklan ekonomik pakete beklediğini bulamadığını belirterek devlete kırgın olduğunu ifade etti. Gül, “Böyle bir durum olunca ülkemizde de muhakkak toplum olarak da devlet olarakta bunun herkes kendince bir önlemini aldı tabi. İnsanlar önlemini alınca ticari olarak alışverişe çok büyük yansıdı. Bunun ticari olarak ülkemize vatandaşımıza baya bir zararı olacak esnaflar olarak bunun bir maddi kaybı olacak. İnşallah bunlarda atlatılır Allah daha büyük bir dert, hastalık vermesin. Kendimizi bu şekil avutmuş olalım. Beterin beteri vardır. İnşallah kısa bir sürece içerisinde geçerde eski günlerimize tekrar döneriz. Devletimiz almış olduğu tedbirler gerçekten de diğer Avrupa ülkelerine bakarsak biz bu konuda şu an bir haftada virüse rastlanmış kişi 190 kişi oldu. Diğer Avrupa ülkelerinde bir haftada binlerce kişi olmuştu. Ölü sayısı daha fazlaydı. Biz bu konuda biraz daha başarılı gidiyoruz diye düşünüyorum. Devletimiz bu konuda tedbiri güzel sağladı. Ekonomiksel olarak konuşacak olursak bir şeyler yaptı ama gerçek anlamda bir şeyler yapmadı. Ben o konuda biraz kırgınım devlete aslında ekonomik pakette küçük Kobilere çok bir şey yok. Her zaman devletin bu stratejisi var ben de bu konuda devlete gerçekten de kırgınım. Her zaman büyük işletmelerin yanında oluyor. Küçük işletmelerin çok yanında olmuyor. Umarım devletimiz küçük işletmeler için de önlemini alır” şeklinde konuştu.
“BUNLARIN BİR ÇÖZÜMÜ OLMASI LAZIM”
Bir diğer çarşı esnafı Mehmet Çokparlamış ise “Biz küçük esnaflar olarak virüsten direk etkilendik dolaylı yoldan değil tamamen durdu şu an. Halkımız artık çarşıya çıkmaktan artık tedirgin. Bu nedenle biz ekonomik olarak direk etkilendik. Açılan paket bizi çok fazla ilgilendirmiyor büyük işletmeleri kapsıyor küçük işletmeler için sadece vergiler falan etkiliyor. İş yap yapma bizim masraflarımız, kiralarımız, elektrik giderler, işçi masrafı hepsi devam ediyor. Bunların bir çözümü olması lazım. Bizim kazançlar günü birlik olduğu için ailevi olarak da gıda vesaire çok zorlanacağız böyle giderse” dedi.
(Haber: Abdulsamet İspir)
