Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nda (2019-2023) yer alan bilgilere göre, dünyada yüzde 80’i düşük ve orta gelirli ülkelerde olmak üzere 1 milyardan, Türkiye’de ise 15 milyondan fazla kişi tütün ürünü kullanıyor. Küresel bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilen tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle dünyada her yıl 7 milyonun, Türkiye’de de 100 binin üstünde kişi yaşamını yitiriyor. Dünyada her yıl yaklaşık 1 milyon kişi de tütün ürünü dumanına maruz kaldığı için hayatını kaybediyor. Tütün kullanımı ve tütün dumanının etkisini önemli bir halk sağlığı olarak gören Türkiye, bu alandaki mücadeleyi bir devlet politikasına dönüştürerek önemli çalışmalara imza attı. Türkiye, tütün kullanımı ile mücadele kapsamında, “Havanı Koru” ve “Dumansız Hava Sahası” sloganı ile yapılan projeler, ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı gibi uygulamalar nedeniyle, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “tütün kontrolü alanında lider ülke” ilan edilmişti. Bununla birlikte tütün ürünlerinin kullanımı noktasında çalışmalarını artıran Sağlık Bakanlığı, tütün ürünleri ile ilgili acil eylem planı hazırlamıştı ama sigara kullanımı her geçen gün üzücü bir şekilde artmaya devam ediyor.
“KİŞİ BAŞI BİN 400 SİGARA DÜŞÜYOR”
Tütün ürünlerinin tüketimiyle mücadele konusunda geçtiğimiz günlerde açıklamalarda bulunan Türk Toraks Derneği Çevre ve Akciğer Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Elif Dağlı, “Cumhuriyet tarihin en yüksek tütün tüketimini yaşadık” diyerek, tütün tüketimi ile ilgili çarpıcı veriler paylaştı. Dağlı, Türkiye’de sigara tüketiminin arttığını ve sigara karşıtı çalışmaların ihmal edildiğini şu sözlerle aktardı: “Çok ciddi bir sorunumuz var; Cumhuriyet tarihinin en yüksek tütün tüketimini yaşadık bu yıl. 118,5 milyar sigara tükettik; kişi başına 1400 sigara düşüyor. Tütün kontrolünde bu kadar başarımız varken bu hale geldik? Türkiye'de yaşanan siyasi ve ekonomik durumlar tütün kontrolünü ihmal etmemize neden oldu gibi görünüyor. Tütün kontrolü çok nankördür. Biraz kafanızı yan tarafa çevirseniz her şey olduğu gibi geri düşer.”
Dağlı’nın açıklamaları sonrası Kahramanmaraş’taki sigara kullanımını direkt olarak vatandaşlara sorduk.
İşte Kahramanmaraş halkının sigaraya bakışı;
“BU SAYI ÇOK KORKUCUTU, HERKES SİGARAYI BIRAKMALI”
Sait Şirin
Ben uzun süre sigara kullandım ama sonrasında azalttım. Şimdi ise çok aralıklı bir şekilde aşırıya kaçmadan kullanıyorum. Son zamanlarda da baya bir azalttım. Tabi ki sigaranın sağlığa zararlı olduğunu herkes biliyor, bir şekilde kalp ve damar hastalıkları olsun, kanser olsun çeşitli hastalıklara sebep oluyor. Ama sigara gerçekten sağlığa çok zararlı, kimsenin de içmesini istemem. Herkes sigarayı bırakmalı. Yılda kişi başına bin 400 sigaranın düşmesi çok kötü bir durum, ilk defa duydum böyle bir sayıyı ve çok korkutucu. Elbette bundan sonra tamamen bırakmak isterim.
“BİN 400 SİGARA ÇOK VAHİM BİR DURUM”
Ömer Biricik
Türkiye’de kişi başına bin 400 sigaranın düşmesi gerçekten çok vahim bir durum. Ben pek fazla sigara kullanmıyorum insanlarımıza da içmemelerini tavsiye ederim. Ben kardeşlerime içiremedim ama oğullarıma söz geçiremiyorum. Ben de içmiyorum, arada bir dertlendiğimizde efkarlandığımızda bir tane içiyorum. Hiçbir yararı yok, bir sürü zararı var. Hiç kimse sigara içmesin, hiç tavsiye etmiyorum. Şuan da kötü bir durum daha var, bayanlar daha fazla içmeye başlamış. Bayanlar erkekleri solladılar. Gırtlak kanseri olabilirler, akciğer kanseri olabilirler, sürekli bir nefes darlığı var, spor yapamıyorlar, yürüyemiyorlar. Şimdiki gençlerle savaşa gidemezsiniz, koşamıyor adam hırlayıp kalıyor. Sigara iyi bir şey değildir, içmeseler daha iyi olur.
“GÜNDE İKİ PAKET SİGARA İÇENLER VAR”
Hidayet Tekiş
Yaklaşık 30-40 sene sigara içtim ben ama pişmanım. Yılda kişi başı bin 400 sigara düşüyorsa yine iyiymiş çünkü günde bir buçuk iki paket sigara içen insanlar var. Biz o kadar abartmıyorduk tabi, az az kullanıyorduk. Ben nakliyatçıyım, kamyoncuyum, arkadaşlarımızdan ne gördüysek onu yaparız ya millet olarak onun için kamyoncular içer. İşimize geldiği gibi kötü arkadaştan iyidir sigara diye diye içtik. Kendimize zarar verdik ama yollarda yalnız kaldık içtik ne yapalım.
“MAALESEF SIKINTI SİGARA İÇİRİYOR”
Mustafa Ceyhan
Bu kadar sıkıntı olursa insan ne yapsın teselli arıyor maalesef. Sıkıntı sigara içiriyor, sıkıntıyı geçirmiyor ama az da olsa unutturuyor. O da ayrı bir sıkıntı veriyor tabi, hem sağlığı bozuyor hem de cep sağlığı bozuyor. Biz Türkler çok sigara içiyoruz ama Araplar da bizden daha çok içiyorlar. Suriyelilere bakın bizim iki katımız sigara içiyorlar. Onlara neden içtiklerini sorun, onlarda da aynı sıkıntılar var.
“ARAŞTIRMA SONUÇLARI ÇOK VAHİM”
Hacı Çanak
Ben hayatımda bir kere sigara aldım ama içerken nefes alamadım, az daha ölüyordum ondan sonra da bir daha almadım. Diğer insanların fazla içmesinden dolayı ben bile yılda bin 400 sigara içiyormuşum yani araştırmalar bunu gösteriyorsa durumumuz çok vahim. Tehlikeyi bütün insanlarımız biliyor ama sigaraya karşı bir inatlaşma var galiba, ben öleceğim deyip içiyorlar yine de. Benim dedem Kurtuluş Savaşı’na gitmiş, 13 sene sonra dönmüş, defalarca kurşun yemesine rağmen kurşunlar öldürmemiş ama sigara ayağından başladı damar tıkanıklığı sebebiyle kesildi, sonrasında da rahmetli oldu. Sigaranın zararını daha nasıl anlatabilirim ki.
“KOŞAMIYORUM, İSTEDİĞİM GİBİ HAREKET EDEMİYORUM”
Ahmet Polat
20 yıldır sigara içiyorum. Sigarayı bırakmayı çok denedim ama bir türlü bırakamadım. Sigaranın hiçbir işe yaradığı yok. Ancak yanımızda taşıyoruz ve bize hiçbir faydası olmuyor. Hem maddi hem de manevi olarak birçok zararları oluyor. Sokakta, caddede yürürken zorlanıyorum. Koşamıyorum, istediğim gibi hareket edemiyorum. Sigaranın kötü yanları bunlar. Buradan özellikle gençlere seslenmek istiyorum; kesinlik ve kesinlikle sigara içmeyin. Eğer sigara içerseniz hayatınızdaki birçok şeyden ödün verirsiniz.
“GENÇLERE TAVSİYEM SİGARA İÇMESİNLER”
Mehmet Bozdere
Yaklaşık 55 yıldır sigara içiyorum. Sigarayı bunca yıldır bırakmak istedim. Ancak bir türlü irademe hâkim olup ta bırakamadım. Koşamıyorum. Koşarsam nefesim tıkanıyor. Gece yatağımda uyurken rahat bir şekilde uyuyamıyorum. Sürekli öksürüyorum. Ama inşallah bırakmaya çalışacağım. Sigara içmeyenler hiçbir zaman başlamasın. Bir taneden bir şey olmaz demesinler çünkü inanın bir tane den bir şeyler oluyor. Bu nedenle sigara içmeyenlere özellikle de gençlere tavsiyem sigara içmesinler.
“4 TANE DAMARIM TIKANDI”
Ahmet Doğan
50 yıldır sigara kullanıyorum ve bugüne kadar çok zararlarını gördüm. Sigara içmem nedeniyle by-pass ameliyatı oldum. 4 tane damarım tıkandı. 3 kez de anjiyo oldum. Ama tüm bunlara rağmen de halen içiyorum. Hala neden içiyorum derseniz de irademe sahip olamıyorum. Bırakmayı çok denedim. Ama bir türlü bırakamadım. Eğer sigara içmeyip te yeni başlayanlar sigara içerek en büyük düşmanlarını kazanmış olurlar.
“NEFES DARLIĞI ÇEKİYORDUM”
Mehmet Korkmaz
Sigarayı bir ara kullandım ama şu an içmiyorum ve gerçekten içmediğim için çok da memnunum. Sigarayı kullandığımız zamanlarda nefes darlığı çekiyordum. Günlük yürüyüşlerimi yapamıyordum. Yani tüm sağlığım sigara yüzüne adeta bozulmuştu. Fakat 20 yıl önce bıraktım. Şu an ise çok iyiyim. Sporumu yapıyorum, yürüyüşümü yapıyorum, rahat nefes alabiliyorum. Gençlere tavsiyem sigarayı kesinlikle ve kesinlikle bıraksınlar. Alkollü içeceklerden uzak dursunlar. Hep doğal ürünlere yönelsinler. Sigara hem maddi hem de manevi açıdan faydalı bir şey değil.
(Haber: Ahmet Güneçıkan-Emre Akkış)
