Özellikle son dönemde un fiyatlarının yükselmesiyle beraber tartışılır hale gelen ekmekteki zam muamması çözüldü. Vatandaşlar tarafından, “Zam olacak mı yoksa olmayacak mı?” sorularının sık sık sorulduğun şu günlerde bakanlık son noktayı koydu; Ekmekte zam olmayacak. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Kahramanmaraş Fırıncılar Odası Başkanı Erol Güneş, Ağustos ayından bu yana una, mayaya, akaryakıta, doğalgaza ve elektrik fiyatlarına zam geldiğini ancak bunlara rağmen ekmek fiyatlarında herhangi bir değişikliğin olmadığını söyledi. Fırıncı esnafının çok zor durumda olduğunu anlatan Güneş, son 2 ayın içerisinde 4 ekmek fabrikasının kapandığını kaydetti.
“BİZ İSTİYORUZ Kİ HİÇ ZAM YAPMAYALIM”
“Biz istiyoruz ki işin başından beri hiç fiyatlara zam yapmayalım” diyen Güneş, konuşmasının devamında şunları söyledi: “Ağustostan bu yana un, maya, akaryakıt, doğalgaz, elektrik fiyatlarında bunların tutarında bizim 25 kalem maliyetlerimiz var. Bunların hepsine yüzde 50’nin üzerinde bir zam geldi. Mesela unun torbası 65 TL iken şuan 105-110 TL, mayanın kolisi 40 TL den şuanda 65 TL. Bugün hiç beğenmediğimiz bir poşetin fiyatı kilogramı 5 TL den 15 TL ye çıktı. Bizim maliyetlerimiz burada gayet fazla. Şuanda da ekmeğin olması gereken fiyatı 200 gram 1.25 TL olması gerekiyor. Türkiye genelinde maliyetten dolayı bu fiyatı uygulayan birkaç tane ilimiz oldu. Ama her ne hikmetse bakanlık bu fiyatlara el koydu. Yine eski fiyatlara çektiler. 200 gram ekmek 1.25 TL olurken, kilogramı 6.25 TL’ye gelirken ekmeğin kilogramı bakanlık açıklama yaparaktan 5 TL’nin üzerine çıkmamasını istedi. Bizde her hâlükârda bakanlığımızın sözüne tabi olup ekmeğimizi kilogramı 5 TL’den 200 gramı 1 TL’den satmaya devam ediyoruz.”
“UN FİRMALARI UN FİYATLARINI HİÇ DÜŞÜRMÜYOR”
Un firmalarının un fiyatlarını hiç düşürmediğini dile getiren Güneş, “Zaten bizim ekmeğimizin normalde fiyatı 1 TL’ydi ama uygulamamız 90 kuruştu. Cuma gününden itibaren bakanlığın belirlemiş olduğu fiyattan devam edeceğiz. Ekmeğe zam yapamıyoruz. Bu da fırıncıları çok büyük külfet altında bırakıyor. Kiralar 2’ye katlandı, dolar böyle yükseldi. Dolar yükselmesini bahane ederek un ve maya üreticileri zam yaptılar. Dolar düştü ama hala bizim zararlarımız düşmedi. Zaten devlet hiç durmuyor doğalgaza, elektriğe, akaryakıta zam yapıyor. Bu 2 ay içerisinde yüzde 38 doğalgaz ve elektriğe zam geldi. Un firmaları un fiyatlarını hiç düşürmüyor. Şuanda hala 95 TL’nin üzerinde. Burada bir söz var, kalite yalnızca tek başına olmaz. Fiyatına göre de kalite olur. Burada fırıncılar gerçekten zor durumda. Kaliteli ekmek çıkartamaz duruma geldi” şeklinde konuştu.
“İŞÇİLİK MALİYETİMİZ VE ZARARLARIMIZ YÜKSEK”
İşçilik maliyetlerinin ve zararlarının yüksek olduğuna dikkat çeken Güneş, “Yani ne olacak? Bugün maliyetini kurtarmazsa unun daha düşük ayarında ucuz un kullanacaktır. Neticede bu kaliteye yansıyacak. Bir çıkmaz durumun içerisindeyiz. Kahramanmaraş’ımızda geçtiğimiz 2 ayın içerisinde bizim 30 tane büyük somun ekmek fabrikamız vardı. Şuanda 4 tanesi kapattı. Pide fırınlarımızda ise 35 tane pide fırınımız kapandı. Bu bizler için utanç verici bir durum. Yani kendi işini çeviremez duruma geldiler. İşçilik maliyetimiz ve zararlarımız yüksek. Eskiden zammı biz talep ediyorduk, esnaf odaları birliği kendi bünyesinde komisyon kurup maliyetlere ve girdilere göre bize fiyat veriyorlardı. Ama şuanda bu bizden çıktı direk bakanlığa tabi oldu. Bizim fiyatımızı il komisyonu, tarım il müdürlüğü, sanayi il müdürlüğü, belediye, sanayi ticaret odası ve esnaf odası belirliyor. Bu 5 kişilik komisyondan burada çıkarsa Ankara’ya federasyona gönderiyoruz ve onay alıyoruz. Arkasından bakanlığa gönderiyoruz. Bakanlık fiyatımızı onaylayıp verecek. Şuanda da bizim istediğimiz fiyatları bakanlık onaylamadı. Her ne hikmetse ne gerekçe gösteriyorsa biz yine aynı eski fiyatlarımızdan devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“1 AYIN İÇERİSİNDE 4 FIRIN KAPANDI”
Bir ayın içerisinde 4 ekmek fırınının kapandığını aktaran Güneş, her şeyin maliyetinin yükseldiğini vurguladı. Güneş, “Ama ne unun ne mayanın ne işçiliğin ne de akaryakıtın ve elektriğin ucuzladığı var. Şuanda fırıncılar gerçekten zor durumda kendi karını bırak ne kadar az zarar ederim derdine düştü. Kaliteli ekmek çıkamayacak ve piyasaya da yansıyacaktır. Neticede ekmek üretimi düşecek vatandaş mağdur olacak. Ama burada şuana kadar fırıncı dayanma çabasında. Yani vatandaşını da memleketini de mağdur etmeden bir şekilde dayanıyorlar ama nereye kadar dayanacaklar bizde bilmiyoruz. Bugün 1 ayın içerisinde 4 fırın kapandı. Yani bu ileriki günlerde biraz daha dayanan dayanacaktır. Daha sonra yine kapanmalar olacaktır. Ama devlet çiftçiye ve hayvancılığa verdiği gibi mesela unda da bize fon ayarlayabilir. Bize kalksa dese ki girdilerinizde yüzde 50 zam geldi. Akaryakıt da, doğalgazda, unda, yani bizim fırındaki temel girdimiz undur. Un girdilerimizin yüzde 30’una tekabül ediyor. Geri kalan yüzde 70 bunlar hiç görünmüyor. Her şeyin maliyetleri yükseldi. Bizim maliyetlerimizde yüzde 50’nin üzerinde zam geldi” diye konuştu.
“DEVLET BÜYÜKLERİMİZDEN BİZİ KOLLAMALARINI İSTİYORUZ”
İçerisinde bulundukları durumla ilgili devlet büyüklerinden yardım isteyen Güneş, son olarak sözlerine şunları ekledi: “Bakanlık yılbaşına kadar ekmeğe zam yok diyor. Bunu derken bizim maliyetlerimizi görmüyorlar. Yani bakanlığı da birileri yanlış yönlendiriyor. Uncular federasyonu geçenlerde tarım bakanıyla birlikte bir basın açıklaması yaptı. Bende un 95 TL isteyen herkes gelip alabilir diyor. Zamlı fiyatını söylüyor ama bakanı yanlış yönlendiriyorlar. Burada bakanda demiyor ki Ya kardeşim senin bu 95 TL eskimi, normal mi, yeni fiyatı mı demiyor. Yeni fiyatı söylüyorlar. Biz aynı uncuya telefon açıyoruz. Bize şu kadar araba un gönder bu 95 TL’lik fiyattan diyoruz. O 95 TL nakliye ile birlikte 110 TL’ye tekabül ediyor. Yani bakanımızı bu şekilde yanlış yönlendiriyorlar. Adam 95 TL’ye un var bende diyorsa, zamlı fiyatı söylüyor. Fırıncılar gerçekten çok cefakar insanlar. Yani herkes evinde sıcak yatağında yatarken, gece sabahlara kadar çalışıp herkesin kapısına ekmek götüren fırıncıdır. Allah bir daha göstermesin 15 Temmuz gibi lanet bir şey başımıza geldi. Burada ilk sokağa çıkan yine esnaflardı. Fırıncının gecesi, gündüzü, bayramı, seyranı yok. Cenazesi bile olsa o fırın çalışmak mecburiyetinde. Yani bir fırıncının babası ölse Allah korusun fırıncının fırınını kapatma gibi bir lüksü yok. O ekmek o vatandaşın bu vatandaşın eline geçecek. Burada biz devlet büyüklerimizden bizi kollamalarını istiyoruz.”
Haber: Emre Akkış
