2019 yılı sonunda ortaya çıkarak, dünyaya yayılan ve 21. yüzyılın ilk pandemisine sebep olan yeni tip coronavirüsün (SARS-CoV-2) neden olduğu Covid-19 salgını, Nisan 2021 tarihi itibarıyla dünyada 3 milyondan fazla insanın yaşamını yitirmesine sebep olurken, kuşkusuz bu süreçte en çok fedakârlık gösterenler sağlık çalışanları oldu. Hastalığın teşhis ve tedavisinde önemli bir yük üstlenen sağlık çalışanları, pandeminin yarattığı olumsuz etkileri insanların üzerinden alabilmek adına yoğun çaba sarf ediyor. Özellikle ülkemizde 1. basamak sağlık sunucusu statüsünde olan eczacılar, halkın en kolay ulaşabildiği sağlık çalışanları olarak pandemi sürecine büyük ve önemli bir katkı sağlıyor. Konuyla ilgili gazetemize değerlendirmelerde bulunan Doğa Eczanesi İşletme Sahibi Eczacı Ayben Tekerek, eczacıların sağlık sisteminde ve pandemi sürecindeki rolüyle ilgili oldukça önemli bilgilere yer verdi.
Eczacı Ayben Tekerek’in pandemi sürecinde eczacıların önemine ilişkin değerlendirmelerinden satır başları şu şekilde;
PANDEMİ, 1. BASAMAK SAĞLIK KURULUŞLARININ ÖNEMİNİ HATIRLATTI
Sağlık sisteminde ve pandemi sürecinde eczacıların rolünden bahsedebilir misiniz?
Eczaneler ilaçların temini ve ilaçlar hakkında bilgilendirmenin eğitimli kişiler tarafından yapıldığı tek ve yetkili sağlık kuruluşlarıdır. Eczaneler aynı zamanda 1. basamak sağlık kuruluşudur. Bu nedenle hastaların doğrudan ulaşabildikleri ve ilk müracaat ettikleri sağlık profesyonelleridir eczacılar. Yaklaşık 1.5 yıldır yaşadığımız bu pandemi süreci bize 1. basamak sağlık hizmetlerinin önemini bir kez daha hatırlattı. Pandemide eczacılar ve eczane teknisyenleri halkın bilinçlendirilmesi, alınan tedbirlerin anlatılması ve uygulanmasına destek vererek bu sürece en ön safta ve kesintisiz olarak katkıda bulunuyorlar. Bu süreçte sağlanan kolaylıklardan biride kronik hastalığı olan kişilerin hastaneler ve aile hekimliklerine gitmeden kullandıkları raporlu ilaçlara ulaşmasıdır.
İLAÇLAR, TARİF EDİLEN KULLANIM ŞEKLİNE GÖRE KULLANILIYOR
Covid-19 tedavisinde kullanılan ilaçlar hakkında bilgi verir misiniz?
Teşhisten sonra 10 günlük izolasyon süreci başlıyor. Sağlık Bakanlığı’nın hastaya ulaştırdığı favipravir tablet tarif edilen kullanım şekline göre kullanılıyor. Buna ilave olarak hastadan hastaya farklılık göstermekle beraber; kan sulandırıcılar, ateş düşürücüler, antibiyotikler ve vitamin takviyeleriyle hastalar tedavi ediliyor.
KORUNMADA İLK VE EN ÖNEMLİ ADIM AŞI
Covid-19’dan korunmak için neler yapmalıyız? Bağışıklık sistemini nasıl güçlendirmeliyiz?
Korunmada ilk ve en önemli adım aşıdır. Ardından mutlaka maske, hijyen ve mesafe kurallarına uyulmalıdır. Kalabalık ortamlara girilmek zorunda ise mutlaka çift maske kullanılmalı ve bu ortamda kalma süresi kısa tutulmalıdır. Bağışıklık sistemimizi güçlü tutmakta bu süreçte çok önemli. Bunun için yaşam tarzımıza dikkat etmeliyiz, dengeli beslenme (özellikle antioksidan içeriği yüksek besinler )sağlıklı işleyen bir sindirim sistemi ve bağırsak mikrobiyota dengesi, hareketli bir yaşam, egzersiz, uyku düzeni, etkin bir stres yönetimi, vitamin ve mineral eksikliğinin giderilmesi önemli. D vitamini seviyesi iyi olan Covid-19 hastalarının, hastalığı hafif atlatma şansı olduğu bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış. D vitamini, çinko, selenyum, b12 folat, iyot eksikliklerini tamamlamak güçlü bir bağışıklık sistemi için gerekli. Hem bağışıklık sistemini koruyan hem de antiviral etkinliği olan takviyeyi de gözden geçirmeliyiz.
TAKVİYE İÇERİKLİ GIDALAR MUTLAKA ECZANELERDEN ALINMALI
C vitamini, Beta-glukan, kara mürver, propolis gibi takviyelerde doktor ve eczacılara danışarak eczanelerden temin edilerek kullanılabilir. Burada eczanelerden temin edilmesinin altını özellikle çiziyorum. Çünkü pandemi süreci ile insanlar internetten alışverişe yöneldi. Bu durum gıda takviyeleri ve dermokozmetik ürünler için de geçerli. Fakat son dönemde daha iyi anlaşıldığı gibi internetten alınan ürünlerin sahte olduğu, son kullanma tarihi geçmiş ürünler olduğu, gerek firmaların ve gerekse eczacı odalarının yaptırmış olduğu klinik testlerle kanıtlanmıştır.
RAMAZANDA BAĞIŞIKLIĞIMIZI GÜÇLÜ TUTMALIYIZ
Ramazan ayı geldi, hastaların size bu ayda danıştığı konular nelerdir?
Geçen yıl olduğu gibi bu yıl ramazan ayında da bağışıklık sistemini güçlü tutmak, özellikle pandemi sürecinden dolayı öne çıkıyor. Söylediklerime ek olarak probiyotiklerden bahsetmek istiyorum; çünkü bu ayda en çok sindirim sistemi problemleri, gaz, şişkinlik, karında gerginlik ağız kokusu gibi problemler yaşanıyor. Bağırsak mikrobiyotasındaki dengesizlik, sindirim sistemi rahatsızlıklarına yol açar. O yüzden bağırsaklardaki mikroorganizma çeşitliliği ve oranı çok önemlidir. Bağırsaklar bu sayede besinlerin emilimini ve vitamin sentezi gerçekleştirir. Bağışıklık yanıtının uyarılmasını sağlar. Covid-19 hastalığının şiddetini ve seyrini bağırsak florasının belirlediğine dair çalışmalar mevcut.
COVİD-19’DA ERKEN TEŞHİS VE TEDAVİ ÇOK ÖNEMLİ
Ayrıca bir konuya özellikle dikkat çekmek istiyorum; insanlar ramazan ayında doktora gitmek, ilaç kullanmak istemiyorlar. Bu durum pandemi süreciyle de iyice arttı. Özellikle kronik hastalığı olan insanlar kontrol ve tahlillerini ertelediler. Bu da bazı farklı sıkıntılara neden oldu. Tüm hastalıklarda olduğu gibi Covid-19 da da erken teşhis ve tedavi çok önemli. İnsanlar önlemlerini alarak hatta önlemlerini arttırarak, ihmal etmeden kontrollerine gitmeliler. Şüphelendikleri anda Covid-19 testlerini yaptırmaları, hem bireysel, hem de toplum sağlığı için önemlidir.
DERMOKOZMETİK ÜRÜNLER DOĞA ECZANESİ İÇİN ÖNEMLİ BİR YERE SAHİP
Eczanenize baktığımızda dermokozmetik ürünlere de ilaçlar kadar yer ayırmışsınız. Bunun sebebini öğrenebilir miyiz?
Dermokozmetik ürünler doğa eczanesinde önemli bir yere sahiptir. Ben ve uzmanlarım bu ürünler konusunda devamlı eğitim almaktayız, bilgilerimizi hep güncel tutuyoruz ve bundan ayrı bir keyif alıyoruz. Dermokozmetik ürünler eczacılıkta çok önemli bir yere sahip. Bu ürünler sadece eczanelerde bulunan cilt, saç, vücut sağlığı için kullanılan üretim teknikleri ve içerikleri açısından kozmetik ürünlerden ayrılan cilt bakım ürünleridir. Dermatolojik testlerden geçmiş ürünlerdir. Doktorlar tarafından tedaviye destek olarak yâda ilaçların yan etkilerini azaltmak amacıyla reçete edilebilen ürünlerdir. Koku, renk ve koruyucu maddeler açısından daha hafif ve temiz içeriklidirler. Cilt ile ilgili ihtiyaçlara çözüm bulan güvenilir ürünlerdir. Bu ürünlerde tabii ki ilaç ve takviye edici gıdalar gibi güvenilir sağlık kuruluşu olan eczanelerden eczacı ve doktor tavsiyesiyle alınmalıdır.
Haber: Emre Akkış/Abdulsamet İspir
