Milletlerin tarihinde önemli yer tutan ve izler bırakan birçok olaylar vardır. Tarih, bu anlamda milletlerin ve devletlerin hafızasıdır. Bu hafızayı diri ve canlı tutmak, dünyada, millet ve devlet olarak var olabilmenin ve kalıcı olabilmenin ilk şartlarındandır. Tarihi belleğe sahip olamayan milletlerin mazi-hal ve istikbal sürecini değerlendirebilmeleri ve daha güçlü ve güvenli geleceğe yönelmeleri mümkün değildir. İşte Türk milletinin istikbal sürecinde dimdik ayağa kalkarak düzenli bir birliği olmamasına rağmen kendini kurtarmayı başaran Kahramanmaraş, 98 yıl önce 12 Şubat’da tüm dünyaya adeta Türk’ün gücünü dünyaya haykırdı. 12 Şubat… Sıradan bir gün gibi görünse de bizim belleğimizdeki karşılığının neyi ifade ettiği önemli elbette; Maraşlı için “12 Şubat Ruhu”, var olabilmenin ilk ve son günüdür. Bütün benliğiyle, tâ iliklerine kadar o ruhu taşıyan Maraşlı, “12 Şubat günü” dimdik, tek bir yürek olarak; vatan için, namus için, bayrak için işgalci-emperyalist güçlere karşı koymuştur. O günden bugüne her 12 Şubat’ta kutlanan Kahramanmaraş’ın Kurtuluş Bayramı içinde barındırdığı büyük coşkuyla Türkiye’de dikkatleri üzerine çekiyordu. Tam bu noktada özellikle yaşı 50’den yüksek olanlara 12 Şubat Kurtuluş Bayramlarını nasıl kutladıklarını sorduk. Vatandaşlarımızdan aldığımız açıklamalara göre çıkan genel sonuç ise eskiden bayramların daha coşkulu kutlandığı, en az bir ay önceden mahalle ve sokakların halay çeken çetelerle dolu olduğu çıktı.
İşte vatandaşlarımızın dilinden 12 Şubat Kurtuluş Bayramı:
“ŞİMDİ KURTULUŞ’DA YOK BAYRAMDA YOK”
İsmail Kabaağaç
Eskiden 12 Şubat Kurtuluş Bayramları çok güzeldi, bir ay önceden başlanırdı. Her şeyi yapardık biz, çete olurduk, halaylar çekerdik. Şimdi ise hiç Kurtuluş’da yok kutlamada yok. Bir ay önceden hamamlara gidilir, yemekler yapılır güzel bir bayram geçirilirdi. Artık bayramda görmüyoruz, bizim kutlamamız doğal değil mi, bizim büyüklerimiz bu mücadeleyi vermişler.
“BİZİM ÇOCUKLUĞUMUZDA ÇOK GÜZELDİ”
Mehmet Güreşçi
Önceden 12 Şubat bayramları dört dörtlüktü, şimdi bayram bayram değil. Eskiden burada çete geçerdi, davulla zurnalarla gezerler halay çekerlerdi şimdi o yok. Şimdi hiç iyi değil çete bayramları. Eskiye göre gerçekten bayram değil, çünkü bizim çocukluğumuzda çok güzeldi. Her yerde çeteler gezerdi. Ben hiç çete olmadım ama onları izlemeyi çok severdim. Bayramların hepsi artık eskisi gibi değil. Çocuktu şuydu buydu derken telaşlar çok, ama kutlanmıyor. Bayram oluyor mu oluyor ama.
“KARLARI TEPELEYE TEPELEYE GELİRDİK”
Osman Bekçi
Eskiden tadına doyamazdık Kurtuluş Bayramları’nın 12 Şubat’ta. Eski günlerdeki bayramlar bundan çok çok iyiydi, dağdan gelirdik sırf kutlamalar için. Ama şimdi bayramın varlığı ha var ha yok. Biz küçükken oyunlar oynardık, pabuç kapardık, çete olurduk çarşıda her yerde halaylar çekerdik. Karları tepeleye tepeleye Ahır Dağı’ndan gelirdik. Şimdi de gene kutlama yapılıyor ama yine eskiler çok daha güzeldi.
“ŞİMDİKİ KUTLAMALAR ESKİNİN YERİNİ TUTMAZ”
Mustafa Akdere
Bizler vallahi kar yağırdı tam 12 Şubat’larda, dizde kar olurdu ama köylerden buraya gelirdik, halaylar çeker, yemekler yerdik, buralarda şehrin zenginleri yemek verirlerdi. Düğün gibi bayram kutlanır, insanlar birbirine karışırdı. Çok neşeli geçerdi. Şimdilerde o heyecan yok, on gün evvel yemek vermeye başlarlardı. Köyler, kentler her taraftan gelirlerdi, Adana, Kahramanmaraş, Gaziantep’ten Bertiz’den bütün köylerden herkes gelirdi. Kutlamalar şimdi iyi ama yine de eskinin yerini tutmaz.
“HİÇBİR BAYRAMIN TADI YOK”
Arif Çöplü
Eskiden köyden gelirdik karları tepeleyerek, eski bayramların tadı şimdi hiç yok. Çetelere yemekler verilirdi, mahallelerde sofralar kurulurdu topluca. Çay ocaklarında çaylar dağıtılırdı, güzeldi. Çocukken sabah namazından sonra gelirdik yer bulmak için, şimdi kardeşim 10-11 Şubat oluyor bayram öyle başlıyor. Eskiden sabah ezanı okunurken nenemiz cebimize şireyi doldururdu bastık, pestil, üzüm gelirdik erkenden yer bulmak için. Mesela eskiden avcı grupları vardı, silahlar sıkılırdı, şimdi o grup kalktı. 11-12 Şubat olunca birkaç merasim geçiyor sonra bitiyor bayram. Eskiden çarşıda atlar koşardı şimdi hiçbiri kalmadı.
“GENÇLERE DAHA İYİ ANLATILABİLİR”
Abdullah Kuşçu
Kahramanmaraş merkezde Mustafa Doğan Camii imam-hatibiyim. Aslen Andırınlıyım fakat Kahramanmaraş’ın Kurtuluş Bayramlarına sık sık katılıyorum tabii ki. Bizim çocukluk yıllarımızdaki heyecanımız bundan daha farklıydı neden dersen belki çocukluğumuzun da vermiş olduğu heyecanın da etkisi olabilir, belki o günlerdeki insanların bu 12 Şubat Kahramanmaraş’ın Kurtuluş’una olan ilgi ve alakalı bugünkünden çok farklı değilse de belki buna benzer coşkularımız çocukluğumuzun verdiği heyecanı bugün de aynen yaşıyorum aslında. Fakat Kahramanmaraş’ın kurtuluşunu biraz daha halka yaymanın önemli olduğunu düşünüyorum. Bu 12 Şubat Kurtuluş Bayramı’mızın nasıl olduğunu ve nelerden kaynaklandığını, neler yapılması hususunda bir takım gençlerimizin ve çocuklarımızın daha geniş bir bilgi edinmesi hususunda biraz daha gayret edilebilir diye düşünüyorum işin açığı. Son zamanlarda belki belediyemizin veya belli kişilerin yapmış olduğu organizasyon güzel, öncesinde belli etkinlikler yapılıyor. Ama ben bunu pek yeterli bulmuyorum, çünkü Fransızların Kahramanmaraş’ı işgal etmesinin ardındaki ana sebebin ne olduğunu Kahramanmaraş’ın Sütçü İmam’ın, Rıdvan Hoca’nın, Abdal Halil Ağa’nın veya Ali Sezai Efendi gibi belli kişilerin artık isimlerinin yaşatılması gerekli. Bugün mesela Abdal Halil Ağa’nın adına bir cami yapılması düşünülüyor, onun anısına. Kahraman insanlarımızın bugünde aslında hani 15 Temmuz’da gördük ya kısa zamanda gençlerimizin bu konudaki duyarlılığını ben bu canlılığın daha iyi şekilde anlatılması gerektiğine inanıyorum. Fransızların ve benzeri şer güçlerinin ülkemiz üzerinde oynanan oyunlarının daha farkına varılması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü gençlerimizin yıkıp dökerek kırarak bazı şeyleri maalesef sanki kolay bulmuş gibi görmesi çok acı. Geçmişteki bu mücadelenin ruhunu unutan gençlerimiz var, çok kolay bulduğu için maalesef bugün kolay bir şekilde yakıp yıkabiliyor. Kurtuluş Bayramımızın etkinlikleri güzel, insanlarımızın duyarlılığını eskisinden daha canlı buluyorum.
“ESKİ GELENEKLERDEN ESER KALMADI”
Tevfik Büyükceylan
Eski gelenek ve göreneklerimizden şimdi çok bir eser kalmadı. Bizim zamanımızda 35-40 yıl önce çok güzel bayramlar olurdu. 12 Şubat Kurtuluş Bayramımız var dediklerinde millet hep sokakta olurdu, çetelerimiz bir ay önceden sokaklara çıkıp halaylar çekerdi, kurtuluşumuzu kutlardık. Büyük iş adamlarımız, zenginlerimiz kazanlarla yemek yaparlardı, müzikler çalardı, şarkılar söylenirdi ama şimdi öyle değil. Şimdi bayrama 1 hafta kalmış sokakta ne çete var ne kurtuluş bayramı olduğu var. Bu Maraş’ın kurtuluşu değil mi? Maraş’ın kurtuluşu. Peki, neden böyle o zaman? Böyle olmamalı. Bayrama 6 gün kalmış hiçbir ses seda yok. Biz bu toprakları boş beleş kurtarmadık, canımız pahasına vatan uğruna kurtardık. O yüzden bunu her bir Kahramanmaraş vatandaşı kutlamalı, kutlamalı ki kurtuluşumuzun olduğunu bilsinler. Biz bir Kahramanmaraşlı olarak eski gelenek ve göreneklerimizi istiyoruz. Şanlı bir Kahramanmaraş’ız biz. Ben de zamanında çete oldum hatta çete elbisem yerinde duruyor bile. Bizim zamanımızda çetelerimize sahip çıkılırdı ama şimdi öyle bir durum yok. Eski gelenek ve göreneklerimizi kaybediyoruz. Büyüklerimizden olsun, yetkililerimizden olsun, belediyelerimizden olsun, ben bu geleneklerin ve göreneklerin tekrar hayata geçirilmesini bekliyorum. Yoksa zamanla bu kültürümüz kaybolup gidecek. Umarım bu böyle devam etmez ve eski bayram havalarını yaşarız.
“MİLLETTE MİLLİ HEYECAN KALMADI”
Ali Bayram
Bizim eski Onikişubat Bayramıyla alakalı bir şeyimiz kalmadı. Önceden belediye çetelere ve muhtarlara ruhsatlı mavzer verirdi. Çetelerimizde onları alıp kuşanıp öyle çıkarlardı ama şuan öyle değil. Şimdiki zamanda kılıç bile kuşandırmıyorlar, bu böyle olmaz, olmamalı. Bize eski bayramları yaptırmıyorlar ki. Aman şöyle şu yasak aman böyle bu yasak diye diye bayramlardan eser koymadılar, bitirdiler yani bayramı. Millette milli heyecan kalmadı. Eskiden Onikişubat bayramı vardı dediklerinde bir ay önceden çıkarlardı vatandaşlar sokaklara, ama şimdi silah bile taşıtmıyorlar. Her şeyi yasakladılar. Umarım bu zamana kadar ki gelen bayramlarımız şimdiki zamana göre gitmez. Eğer kurtuluş bayramımız böyle devam ederse gelenek ve göreneklerimizi kaybetmiş olacağız. Temennimiz tekrar eski günlere gidip, o bayramları tekrar yaşamamızdan yana.
“BAYRAMA KAÇ GÜN KALDI HİÇ BİŞEY YOK”
Mehmet Acı
Önceden geçmiş zamanlarda bundan 30 yıl öncesine kadar bayramlar çok iyi gidiyordu. Kurtuluş bayramımız var dediklerinde vatandaşlarda bir heyecan olurdu ama şimdi öyle değil. Eskiden bir ay önceden öteler çıkardı ama şimdi kimse çıkmıyor. Bizim zamanımızda çeteler çıktığın da oyun oynarlardı ama şimdi kimse ne oyun oynuyor ne de bir şey yapıyor. Atatürk Meydanında önceden halay çekerlerdi millet oyun oynardı ama şimdi oraya gidin bakın, bayrama kaç gün kalmış hiçbir şey yok.
“ESKİ İLE YENİ ARASINDA ÇOK YARIM KALAN ŞEY VAR”
Ahmet Zarifoğlu
Benim gençliğim zamanında Onikişubat Kurtuluş Bayramlarında çeteler sokaklara çıkardı, davullar çalardı, silahlar sıkılırdı, yani buralardan geçemezdin. Sokaklar dolup taşardı. Şimdi memlekette hiçbir şey kalmamış. Her yer bomboş, ne halay çeken var, ne de çete olan var. Eski bayramlar nerde şimdi ki bayramlar nerede. Eskiyle yeni arasında çok yarım kalan şeyler var. Biz sokağa çıkardık önceden sokaklardan geçemezdik, o kadar çok çete olur ki adım atacak yer bulamazdık. Mesela Kayabaşı mahallesinde o kadar çok çete olurdu ki kalabalığın içinde kaybolup giderdik. Ayrıca o zamanlarda her evde yemekler pişerdi, kazanlarla her ev yemek yapardı ama şimdi yemeği geçtim çete bile yok. Şimdi millet bayramdan mı soğudu, belediyemizde mi bir şey yok anlamadım. Köylerden gelirlerdi hamamlar sabaha kadar açık olurdu hamamlarda yatardı çeteler. Otellerde bile boş yer bulamazdık. Yani bu saatten sonra eski günleri bulacağımızı düşünmüyorum ama temennimiz eski günlerin tekrar yaşatılmasından yana.
(Haber: Ahmet Güneçıkan-Hakan Aydın)
