Uzun yıllardır Kahramanmaraş’ta ev hanımlarının yaptığı kurutmalık sebzeler, hem sokak aralarında müstakil evlerin balkonlarını, hem de baharatçılardaki tezgahları renklendirse de fiyatlarıyla alıcılarını düşündürüyor. Yaz aylarında ilk olarak tohumlarından arındırılan kurutmalıklar, tek tek ipe dizilerek kurutuluyor. Sebzelerin kuruması ise 3 gün ile bir hafta arasında değişiyor. Eskiden neredeyse her evde yapılan kurutmalıklar, son yıllarda ise yerini hazıra bıraktı. Kahramanmaraş’a gelen kurumuş sebzeler ise genellikle Gaziantep’ten. Kurutmalık sebzelerin satış noktası ise kent merkezindeki Kapalı Çarşı olurken, son aylarda yüksek enflasyonla birlikte taze sebzede yaşanan fiyat artışları, kurutmalık ve salça gibi ürünlerin fiyatlarına da yansıdı. Kapalı Çarşı esnafları taze sebze ürünlerinde yaşanan fiyat artışının kurutmalık ürünleri de etkilediğini belirti. Esnaflar özellikle patlıcan kurusunun fiyatının çok yükseldiğini belirtirken, önceden insanların kiloyla aldığını şuan ise sayıyla sattıklarını söyledi. Kapalı Çarşı’da kurutmalık patlıcanın 50 tanesi 35 TL’den satılıyor. Fiyat artışlarının iş yoğunluğunu etkilediğini ifade eden Kahramanmaraşlı esnaflar, yetkililerin turizmin canlandırılması için çalışmalar yapması gerektiğini de vurguladı.
“FİYAT ARTIŞLARI SALÇA VE KURUTMALIKLARI DA ETKİLEDİ”
Yüksek enflasyonla birlikte taze ürünlerdeki fiyat artışının salça ve kurutmalıkları da etkilediğini dile getiren Kapalı Çarşı esnaflarından Abdullah Aydoğan, “Son zamanlarda yüksek enflasyon sebebiyle taze ürünlerin üstüne baya zam geldi. Biberde olsun, domateste olsun taze fiyatları pahalı olduğunda salçada pahalı oluyor, patlıcan pahalıysa patlıcanın kurutmalığı da pahalı oluyor. Ama biz onu elimizden geldiği kadar müşteriye yansıtmamaya çalışıyoruz. Müşteriyi kaçırmamaya yani az bir kar metrajıyla kendi kazancımızdan fedakarlık ederek müşteriyi kaçırmamaya çalışıyoruz. Biber salçası bizim evlerde yaptığımız, güneşlerde kuruttuğumuz biber salçası 22 liraydı, şuan 32-35 lira arasında değişiyor. Domates salçası 10 liraydı, kalitesine göre 25 ile 30 lira oldu. Yani tazesi pahalı oldu mu mecburen salçası da biraz pahalı oluyor. Bu şekilde kalitesine göre değişiyor. İçindeki o yağ oranı, tohum oranı, tuz oranına göre kalitesi belirleniyor. Kahramanmaraş’ın zaten çoğunlukla eski halkı kendi salçasını kendisi yapıyor, kuru sebzelerini dolmalıklarını kendisi yapıyor” dedi.
“ARTIŞIN SEBEBİ STOK YAPILMASI”
Kurumuş patlıcanın fiyatlarının son zamanlarda çok fazla arttığını kaydeden Aydoğan, “Özellikle son günlerde patlıcandaki fiyat artışları patlıcanını kuruluğunu da etkiledi. Üretim yok, üretim olmadığından dolayı da özellikle patlıcan aldı başını gidiyor. Kurutmalık patlıcan ya da biber dolma yapımında kullanılıyor. Bizim Kahramanmaraş’ın yemek kültüründe ise dolmanın önemli bir yeri vardır. Sonbaharda kurutmalık patlıcan 25 TL’ydi, şuan da 35 TL. Artışın en büyük sebebi bana göre stokçular. Yazın tazesini satmıyorlar, kışın pahalı satalım diye. Yazın patlıcan 4 ya da 4,5 TL’ydi yaş olarak, yazın ucuz fiyata alıyorlar kışın daha pahalıya satıyorlar. Kurutmalık patlıcanın 50 tanesi 35 TL. Biz daha çok il dışından gelen misafirlerimize hitap ediyoruz. Bu konuda turizmin biraz daha canlandırılmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
“KURUTMALIK SATIŞLARI DEVAM EDİYOR”
Bir diğer esnaflardan Fatih İşbilir ise kurutmalıkların Türk yemek kültürünün eski ögelerinden biri olduğunu fakat insanların halen önem verdiğini söyledi. İşbilir, “Kış aylarına artık girmiş olsak da kurutmalık satışlarımız hala devam ediyor. Biz Türk milletinin en önemli yemek kültürlerinden birisidir kurutmalıklar. Özellikle kış aylarında olmayan meyveleri yiyebilmek için eskiden vatandaşlarımız yazın bol bol alırlardı, daha sonra bunları kuruturlardı. Kış ayında da afiyetle dolma yaparlardı. Şuan kurutmalıkların tam zamanı. Eskiden insanlarla genellikle evlerinde yaparlardı, kuruturlardı ama şuan bu durum biraz daha değişti. Artık çok fazla kişi evinde kurutmalık yapmıyor, her şeyde olduğu gibi bunda da bazı değişiklikler oldu. İnsanlar artık bu ihtiyaçlarını bizim gibi baharatçılardan görüyorlar. Bizlerde satılanlar ise genellikle Gaziantep’ten geliyor. Bu kurutmalıkların zaten adresi Gaziantep. Fiyatlarımızda oldukça uygun, vatandaşlarımızı bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
“KURUTMALIKLAR GAZİANTEP’TEN GELİYOR”
Kurutmalık sebzelerin Gaziantep’ten geldiğini anlatan Hakan Baharat sahibi Hakan Akçakale ise, “Kahramanmaraş’ımızın havası kuru ve sıcak. Nem, rutubet olmadığı için sebzeler çok iyi kalıyor ve uzun süre dayanıyor. Kentte bu sektörden ekmek yiyen binlerce insan var. Bizler toplu olarak aldığımız için kurutmalık sebzeleri genellikle Gaziantep’ten getiriyoruz. Zaten bu olanda oranın tescil belgesi de var. Haziran sonu gibi sebzelerin kurutulmasına başlanır. Kuruttuğumuz sebzeler Gaziantep’ten, işte biz Kahramanmaraş’a ve Türkiye'nin dört bir yanına gönderilir. Özellikle kentimize gelen turistler mutlaka alıyorlar, yurt dışına götürüyorlar. Eskiden vatandaşlar evlerinde yaparlardı ama artık durum değişti. Evde yapan kalmadı diyebiliriz ama maalesef ürünün az olmasından dolayı hem taze patlıcan fiyatları yükseldi hem de kurutmalıkların fiyatında çok büyük artışlar oldu. ” dedi.
(Haber: Aziz Çevlik)
