“Türk milleti için gündüz oturmadım, gece uyumadım”

Bilge Kağan, Türk tarihinin önemli kahramanlarından biridir..

Göktürk lideri Bilge Kağan Göktürk Yazıtları'nda Göktürklere şöyle diyor:

"Ey türk budun! (milleti), aklını başına topla, düşmanlarına kanma, birlik ve beraberlikten ayrılma, devletine sahip ol, sonra ölürsün ve bir daha dirilemezsin."

Bilge Kağan, Göktürkleri yeniden bir bayrak altında toplayarak II. Göktürk Kağanlığını kuran İlteriş Kağan’ın oğludur. 683 ya da 684 yılında doğan Bilge Kağan sekiz yaşında babasını kaybetmiştir. Bilge Kağan, 24 yıl boyunca Göktürk Devleti kağanlığı yapan amcası Kapağan Kağan'ın elinde büyümüştür.

716 yılında Kapagan Kağan Dokuz Oğuz boylarından Bayirku (Bayïrqu) tarafından öldürüldüğünde, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığının başına geçmiştir.

Bu dönemde Kül Tigin ordu komutanı olmuş, vezir Tonyukuk ise görevinde devam etmiştir. Bilge Kağan’ın kardeşi Kül Tigin ile birbirilerine bağlılıkları ve taht kavgasına tutuşmamaları devleti hızla güçlendiren nedenlerin başındadır.

Bilge Kağan ile Doğu Göktürk devleti yeniden yükselerek tarihe damgasını vurmuştur.

Kağan olduğunda Bilge’nin ülke içinde birlik ve dirliği sağlamaya çalıştığı ve düşmanlarla mücadeleye devam ettiği yolunda kendi ağzından Orhun yazıtlarında yazılanlar ise dikkate değerdir.

Bilge Kağan’ın vermiş olduğu mücadele ve millet için yaptıkları Çinliler tarafından da takdir edilmiştir. “Bilge Kağan milletini sever, Türkler de ondan memnundur” denilmektedir. Bu sözler Bilge Kağan’ın “Türk milleti için gündüz oturmadım, gece uyumadım” sözlerini desteklemektedir.

Bilge Kağan içte ve dışta başarılı çalışmalarını sürdürürken, 731 yılı onun için sonun bir başlangıcı olmuştur. Çünkü kendisine tahtı bağışlayan ve her zaman ağabeyine destek olan Kül Tigin ölmüştür..

Kardeşinin ölümüyle büyük ölçüde güç kaybeden Bilge Kağan beklenmedik bir şekilde Buyruk Çor tarafından zehirlenmiştir. Buyruk Çor’un Bilge Kağan’ı zehirleyiş sebebi anlaşılamamıştır. Ancak, Buyruk Çor’un birkaç defa Çin’e elçi olarak gittiği ve orada Çinlilerden etkilenmiş olabileceği de tahmin edilmektedir.

Tarihimizden ders almak zorundayız.Türkler,tarih boyunca büyük devletler-imparatorluklar kurdular.Türk devletleri birlik ve beraberlik içinde oldukları zamanlarda, en kötü şartlarda bile olsa, daima toparlanmasını bilmişler; ancak birlik ve beraberliklerinin bozulduğu, birbirlerine düştükleri zamanlarda da çok çabuk yıkılmışlardır

Bir elinde tarih ışığı diğerinde gelecek sevdası bulunan uluslar daima yükselir.