Tüketicinin Korunması Hakkında yapılan değişiklik ve buna bağlı olarak çıkarılan yönetmelik hükümleri 1 Ekim 2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. İşte son değişiklikler:
1-Tüketici kredilerinde bağlı sigorta yaptırılması mümkün hale geldi, daha önce sigorta için ayrı bir sözleşme düzenlenmesi gerekirken yeni düzenlemeye göre kredi sözleşmesinin içine sigorta sözleşmesi de konabilecek. Yani tek bir sözleşme ile hem kredi hem de sigorta yaptırılmasına imkân tanınmış oldu. Bu düzenleme daha çok bankaların, bankacılık işlemleriyle uğraşanların işini kolaylaştırdı. Buna karşın, bankalara tüketiciye yalın (yani sigortasız) kredi alma hakkının tanıdığına ve önerildiğine ilişkin ispat yükümlülüğü getirildi. Bankalar bağlı sigorta yaptırabilmek için tüketiciye sigortasız bir seçeneği sunmak ve bir uyuşmazlık olduğunda diğer seçeneği sunduklarını ispat etmekle yükümlü olacaklardır.
2-Ön ödemeli konut satışlarında konut teslim süresi bir yıl daha uzatıldı, daha önce 36 ay olan maksimum teslim süresi 48 aya, diğer bir ifade ile dört yıla çıkarıldı.
3-Mesafeli sözleşmelerde malın teslim süresi 30 gün ile sınırlandırıldı, buna uymayanlar idari para cezası ile cezalandırılacak.
4-Mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcılar bu mecralar aracılığı ile kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan Hak ve yükümlülükleri kullanımı süresi boyunca tüketicilerin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerini elverişli bir sistemi kurmak ve kesintisiz açık tutmakla yükümlü kılındılar.
Diğer taraftan bu platformlar;
-Tüketicileri ön bilgilendirilmesinin yapılmasından ve ispatından aynen satıcı ve sağlayıcılar gibi,
-Yukarıda belirtilen hususlardan dolayı tüketicilerle yapılan bütün işlemlerin kayıtlarının tutulmasından, istenmesi halinde de bu bilgilerin hem ilgili kurum ve kuruluşlara hem de tüketicilere verilmesinden,
-Satıcılardan bağımsız olarak düzenledikleri kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlarda sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesinden, ayrıca ön bilgilendirmede yer alan hususlar ile reklamlarında yer alan bilgilerin uyumlu olmasından ve ispatından, sorumlu olacaklar.
5-Devremülk ve devre tatil ile ilgili de ciddi düzenlemeler yapıldı.
Ön ödemeli devre mülk ve devlet tatil sözleşmesi kurulması yasaklandı.
Devre tatil sözleşme süreleri 10 yıl ile sınırlandırıldı, böylelikle en fazla 10 yıl için devlet tatil sözleşmesi kurulabilecek.
Bir de tüketici devre tatil sözleşmesinden kaynaklanan tatil hakkını belli bir dönem için kullanmayacağını tatilin başlayacağı tarihten en az 3 (üç) ay önce sağlayıcıya bildirirse o dönem için tüketiciden herhangi bir isim altında bedel talep edilemeyecektir.
Yasaya aykırı bir şekilde tüketicilere ön ödemeli devre tatil sözleşmesi kuran veya kurulmasına aracılık edenler hakkında 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası öngörüldü. Ayrıca eğer bu suçlar bir tüzel kişiliğin faaliyeti çerçevesinde işlenmişse, bunlara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilecektir.
6-Yasaya yenilenmiş ürünlerle ilgili bir madde eklendi. İkinci el piyasasını önemli derecede etkileyecek ve düzenleyecek olan düzenleme sayesinde hem ikinci el ürünlerinin ekonomiye kazandırılması sağlanmış olacak hem de bu ürünleri satanlar sattıkları ürünlerden sorumlu olabilecektir.
Herkes bu ürünleri yenileyip satamayacak, yenileme yapacak olan merkezler bakanlıkça belirlenecek, bakanlıktan yetki belgesi alanlar ancak bu ürünleri satabilecek.
Yenilenmiş ürünler için en az bir yıl garanti verilmesi zorunlu hale getirildi.
7-Yetkili Servislerle ilgili bir düzenleme yapıldı. Buna göre başvuracak olan imalatçı ya da ithalatçılara servis istasyonlarını bakanlığına bildirme ve bu yetkili servisleri bakanlığın açtığı servis.gov.tr adresine yükleme görevi verildi. Böylelikle hem bu adresteki servisler güncelliğini koruyacak hem de tüketiciler yetkili servislere güvenle ulaşabilme imkânına kavuşmuş olacaklar.
Yetkili servis istasyonlarla karışmaların engellenmesi amacıyla özel servislerin faaliyetlerinde ‘özel servis’ ibaresini kullanmaları zorunlu hale getirildi. Özel servisler her türlü mecrada ya da faaliyetlerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir bir şekilde ‘özel servis’ yazarak tüketicinin aldatılmasının önüne geçilmiş olacaktır. Bu yükümlülüğe uymayanlara idari para cezası uygulanabilecektir.
8-Hakem heyetleri yeniden dizayn edildi
Daha önce yasa ile belirlenen heyetlerin yetki sınırlarını Bakanlık belirleyebilecek.
Hakem heyetlerinde il ve ilçe hakem heyeti ayrımı kaldırıldı, bütün hakem heyetleri ‘Tüketici Hakem Heyeti’ adı ile görev yapacak.
Tüketici Hakem Heyetine başvuru parasal sınırı 30 bin liraya yükseltildi: 30 bin liranın altındaki uyuşmazlıklarda hakem heyetine başvurmak zorunlu olacak
Her yıl TÜFE oranında 10 liranın katları dikkate alınarak arttırılan miktarlar bin liranın katları halinde arttırılacak. Yani her yıl yapılacak artışlardan sonra belirlenecek miktarlar kafa karışıklığına neden olabilecek miktarlar yerine bin liranın katları olarak uygulanacak. Dolayısıyla bundan sonra tüketicilerin karşısına örneğin 35 bin 262 lira gibi bir rakam yerine 36 bin lira şeklinde kolay ezberlenebilir/hatırlanabilir rakamlar çıkmış olacak.
İlçelerde tüketici hakem heyeti bulundurma zorunluluğu kaldırıldı, ancak tüketiciler yine kaymakamlıklara başvurabilecekler. Kaymakamlıklar gelen başvuruları ilgili yere kendileri göndermekle yükümlü olacaklardır.
Hakem heyetinin çalışmalarına da bir kolaylık getirildi. Hakem heyeti tarafından tebliğ edilmesi gereken evrakın taraflara tebliği elektrik ortamda tebliği yapılabilecek, ancak elektronik ortamda yapılamayan tebligatlar yine eski tebligat kanunu hükümlerine tabi olacak.
9-Yasaya ayrıca kötü niyetli avukatların vekâlet ücreti almak için oynadıkları oyuna son veren bir hüküm eklendi. Mevcut olduğu halde tüketici hakem heyetine sunulmayan bir bilgi veya belge Tüketici Mahkemesine sunulmuşsa ve eğer tüketici bu yüzden davayı kaybetmişse tüketici aleyhine yargılama giderine ve vekâlet ücretine hükmedilemeyecektir.
Haber: Abdulsamet İspir
