Mevsimsel geçişler kişileri hem pozitif hem de negatif etkileyebiliyor. Günler uzayıp, güneş daha çok yüzünü gösterdikçe daha pozitif ve keyifli olma, tam tarif edilemeyen bir moral artışı görülebiliyor. Bahar yorgunluğu ise tıbben tam bir sınıfa dahil edilemeyen, hastalık olarak isimlendirilemeyen bir durum olmakla beraber hepimizi az ya da çok etkiliyor. Halsizlik, kolay yorulma, sabırsızlık, kolay öfkelenme, isteksizlik, dikkat dağınıklığı veya konsantre olmakta zorlanma gibi yakınmalar görülebiliyor. Sağlık Bakanlığı’nın her yıl 7 Nisan’da bir konu belirlediğini bu yılki konunun ise depresyon hastalığı olduğunu dile getiren Psikolog Çağrı Seyfi Moroğlu, mevsimsel geçişlerin depresyonu tetiklediğini söyledi. Moroğlu, “7 Nisan Dünya Sağlık Günüdür. Bu kapsamda bakanlık her yıl bir hastalığı konu belirliyor. Bu yıl belirlemiş olduğu konu depresyon. Normalde bizim 10 Ekim Dünya Ruh Sağlı Günüdür. Dünya Ruh Sağlığı Gününde depresyonu belirlemesi çok büyük bir olay değil, normal karşılanır. Ama dünya da bu kadar hastalık varken bu yıl Dünya Sağlık Gününde depresyonu belirlenmesi bizim için önemli bir olay. Çünkü depresyon genel anlamda kıldığı zaman şuan dünyada en yaygın ikinci hastalıktır” diye konuştu.
BAHAR DEPRESYONUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bahar depresyonun belirtilerinin iki hafta içerisinde geçmez ise mutlaka bir uzmana başvurulması gerektiğini dile getiren Moroğlu, “Bahar depresyonu genellikle bahar aylarında ortaya çıkan ve her yıl aynı zamanlarda görülen depresyon türüdür. Normal depresyondan biraz daha farklıdır. Daha hafif atlatılabiliyor. Ama yine de bahardandır geçer dememek lazım. Eğer ki belirtileri iki hafta içerisinde geçmiyorsa mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına gidip profesyonel olarak destek almak lazım. Bahar depresyonun belirtileri genel anlamda insanlar sabah kalkmakta zorlanırlar. Kendilerini yorgun, bitkin ve asabi hissederler. Uyku düzenlerinde sıkıntılar olmaya başlar. Uykuya dalmakta sorun çekerler. Eğer ki uykuya dalıyorsa uykuyu sürdürmekte problem yaşarlar ve uyandıklarında bir daha uyuyamazlar. İştah problemleri de görülür. Eğer vücut ağırlığının son 1 ay içerisinde yüzde 5’ini veya daha fazla bir kayıp varsa bu bir alarmdır. Bazısı diyet yapmadığı halde kilo kaybeder, bazısı ise tam tersi sıkıntıdan, depresyondan yemeğe başlar. Çevrenizde bu tür insanları duyarsınız. Dikkat dağınıklığı, konsantrasyon sorunu görülebilir belli problem ortaya çıkar, bir şeyi hatırlamakta güçlük çeker. Genel olarak bakıldığı zaman bunlar ortaya çıkar. Daha önce yapmaktan hoşlandığı aktivitelerden artık keyif almamaya başlar, yapmak istemez. Kendinde o gücü, o enerjiyi bulamaz. Zaten depresyonun kelime anlamına baktığımız zaman çökkünlük, bitkinlik ve bunalmışlıktır” şeklinde konuştu.
BAHAR DEPRESYONUNA NE SEBEP OLUR?
Normalde bahar depresyonu denildiğinde insanın aklına ilkbaharın gelmediğini söyleyerek şunları kaydetti: “Depresyon denildiğinde akla ilk olarak sonbahar gelir. Çünkü sonbahar hüzün ayıdır, insanlar genellikle melankoli ruh haline girer. Ama normalde böyle değil. İlkbaharda da bir depresyon var. Bunun sebebi aslında bizim vücudumuzda ki kimyasalların, hormonların değişmesidir. Kış aylarında vücudun salgıladığı hormon melatonin hormonudur. Melatonin hormonu vücuda biraz daha sakinlik, dinginlik veren hormondur. Mesela gece uykuya dalmamız da bu hormon salgılanıyor. Birden kış ayından ilkbahara ayına geçildiği zaman vücut buna hemen adapte olamayabiliyor. Melatonin hormonunda ki kimyasalların değişmesi insanda duygusal, fiziksel olarak bazı belirtilerle değişikliklere sebep oluyor. Aynı şekilde serotonin hormonunun azalması buna sebep oluyor.
BAHAR DEPRESYONU İÇİN NE YAPILABİLİR?
Bahar depresyonunun atlatmak için yapılması gerekenleri ifade eden Moroğlu, son olarak şunları söyledi: “Bahar depresyonunda genellikle bizim önerdiğimiz şey sabah erken kalkıp güneş ışığından faydalanmasıdır. Aynı saatlerde yatıp aynı saatlerde kalkmak birey için faydalı olacaktır. Depresyonu azaltan besinler tercih edilmelidir. Yapılan araştırmalar sebze, meyve, balık, ceviz ve omega 3 içeren besinlerin depresyon azaltıcı etkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca ilkbahar depresyonunun belirtilerinden birisi olan “sabah uyanırken zorluk çekme” ile başa çıkmak istiyorsanız günlük su miktarınızı yeterli ölçüde almanız gerekiyor. Egzersiz yapmak yine aynı şekilde depresyona iyi geliyor. Temponuz hafif dahi olsa her gün düzenli yürüyüş yaparak ilkbahar depresyonunun belirtilerinden olan uyuşukluk hissini yenebilirsiniz. Kafein, sigara ve alkol tüketimini sınırlandırmak gerekiyor. bu tür kötü alışkanlıklar depresyonu azaltmak yerine depresyonun şiddetini arttırarak depresif bir ruh haline sebep olabilir. Sosyal yaşamını düzenlemek insanın sevdiği ile beraber zaman geçirmesi, arkadaş ortamına girmesi depresyon ortamını azaltan sebeplerdendir. Çünkü insan tek başına kaldığı zaman genellikle düşünmeye başlar. Bu düşüncelerde genel olarak olumsuzdur. Çarpıtılmış düşüncelerdir ve mantıklı olarak düşünüldüğü zaman gerçekliğin temeli olmayan düşüncelerdir. Bu düşüncelerde insanın durumunu olumsuz etkiler. Bahar ayında genelde ortalık cıvıl cıvıldır, kışın melankoli hali gitmeye başlar, bu şekilde deklare edilir. Herkes bu şekilde bilir. Bu şekilde değildir aslında. Bireyin hayatında bir olumsuzluk olduğu zaman der ki herkes bahar ayında mutlu ama benim başıma bu geldi, mutsuzum diye düşünür. Buda depresyona girmek için bilimsel çarpıtmalardan birisidir.”
Haber: Meliha Şeyda Akçakale
