Kahramanmaraşlı müzik adamı, araştırmacı ve Bağlama Üstadı Mehmet Bağlar, hiç kimsede olmayan özel ve çok önemli arşivinden derlediği bilgilerle, Kahramanmaraş Belediye Bandosu’nun kuruluş öyküsünün devamını kaleme alarak gazetemizle paylaştı.
Mehmet Bağlar, Kahramanmaraş’ın tarihini, kültürünü, değerlerini, insanlarını ve bugüne kadar gelmiş geçmiş sanatçılarını anlatan arşivini sadece Manşet Gazetesi ile paylaştı. Bağlar, Arşivinde 7’den 70’e Maraş ile ilgili bilgiler olduğunu söyleyerek, bu özel arşivini sadece bizimle paylaştı. Kahramanmaraş’ın tarihi dokusunu ve kültürünü ele aldığımız bu özel arşivde, şehrin geçmişten bu güne gelen ozanlarını, bestekârlarını ve sanatçılarını ele alıp bu özel kişilikleri tek tek sayfa sütunlarımıza taşımaya devam ediyoruz. Her hafta Pazartesi günü gazetemizde siz değerli okuyucularımız için yazılar yazan ve arşivinde ki tarih kokan notları bizimle paylaşan Bağlar, bu hafta ise Osmanlı döneminde padişah Sultan Abdülmecid tarafından kurulan Müsika-i Hümayün’ün sonra Türkiye’de kurulan en eski 2’nci bando olan Kahramanmaraş Belediye Bandosu’nun kuruluş öyküsünün devamını anlattı.
Volkan Müzik Galerisi Yöneticisi, araştırmacı ve bağlama üstadı Mehmet Bağlar ’ın kaleminden Kahramanmaraş Belediye Bandosu’nun kuruluş öyküsünün devamı;
Klarnet ustası Agop İstanbul'da büyük adaya yerleşir. Klarnet ustası Agop'un aynı zaman da Müsika-i Hümayün'ün bando çalışmalarının dışında kendisi gibi Ermeni vatandaşı olan yakın arkadaşı kuyumcu olan Artur'un yanında zaman zaman ona yardım ederek ve kuyumculuk Mesleğini de öğrenir ve İstanbul'da yaşamını sürdürür. Ermenilerin o zamanlar TRASANTA Rahiplerinin bandosu olarak bilinen aslında bu (Çigan) müziğidir. Çiğan müziği Ermenilerin müziğidir. Çiğan müziğinde kullanılan enstiromanlar, Akardiyon topluluğudur. Sonradan aralarına Keman, Çello ve Kontrabas olarak zenginleştirildi. Daha sonra da Ruslar bu müziğe sahip çıkıp adını 'Çiğan' müziği koydular.
Daha sonra sulu tarlanın yanındaki Amerikan Koleji (şimdi ki Ticaret lisesi yanında ki halk eğitim merkezi) zaman zaman yine Müslüman olan Hazeri ve Ruhan Ermeni olan Nubaryan, Selefkiyan ve yanlarında üç dört, tane de Maraşlı Türk Amerikan kolejinde de fırsat buldukça çalışma yaparlardı.
12 Şubat 1920 şehir tamamen düşmandan temizlenmiş ve aslanlar zafere ulaşmıştır. O gün şehirde Bayram yapılır. 1918-1922 Yılına kadar kırık dökük aralıklı kendi aralarında çalışan bando ekibi dönemin belediye başkanı Lütfi KÖKER tarafından Bando yeniden toparlanıp kurulur.
HAZERİ VE RUHAN’IN MARAŞ’A TEKRAR DÖNÜŞÜ
Bando ekibinin kurulmasıyla Hazeri ve Ruhan İstanbul Müsika-i Hümayün bandosunda bulunan arkadaşı Agop'un yanına giderler ve ondan enstrüman ve nota konusunda yardım isterler. Belli bir zaman Agop, Ruhan ve Hazeriyi hem misafir eder hem isteklerini yerine getirir. Aynı zamanda Hazeri ve Ruhan'ı Müsika-i Hümayün bandosunu gezdirir. Zaman zaman bandonun çalışmalarına katılırlardı. Hazeri ve Ruhan İstanbul'da Agop'un yanında birkaç ay kaldıktan sonra tekrar Maraş'a dönerler.
Hazeri ve Ruhan'ın İstanbul'dan getirdikleri nota ve enstrümanlarla bando ekibini geliştirirler. 1928 yılın da amansız bir hastalığa (verem) yakalanan bando ekibinin şefi Hazeri belli bir zaman hasta yattıktan sonra gün geçtikçe daha da kötüleşir ve vefat eder. Bando ekibinde huzursuz olan iki Ermeni Nubaryan ve Selefkiyan Maraş'tan gitmeye karar verirler ve kendileri gibi Maraş'tan göç eden diğer Ermeniler gibi Amerika’nın Şili eyaletine giderler. Bando ekibinin başına Aşıklık geleneğini de sürdüren sonra dan Müslüman olan Ruhan geçer. Bandoyu tekrardan toparlamaya çalışan Ruhan yedi kişilik bando ekibiyle bir süre çalıştıktan sonra Ruhan da amansız bir hastalığa yakalanıp çok sürmeden vefat eder.
BİLALIMSIN BİLALIM
Bilalımsın Bilalım (Oğlan sana yandım)
Bilalımsın Bilalım (Oğlan sana yandım)
İp atalım tutalım Bilalım Bir yastıkta yatalım Bilalım Masa üstünde pekmez oğlan sana yandım Masa üstünde pekmez oğlan sana yandım Bu pekmez bana yetmez Bilalım Bu pekmez sana yetmez Bilalım
Şu Maraş'ın kızları (Oğlan sana yandım) Şu Maraş'ın kızları (Oğlan sana yandım) Bandosuz gelin gitmez Bilalım Bandosuz gelin gitmez Bilalım Sütlü kahve biştimi (Oğlan sana yandım) Sütlü kahve biştimi (Oğlan sana yandım) Soğdu yârim içtimi Bilalım Soğdu yârim içtimi Bilalım
Sorması ayıp değil (Oğlan sana yandım) Yârim burdan geçtimi Bilalım Yârim burdan geçtimi Bilalım Şu Maraş'ın kızları (Oğlan sana yandım) Şu Maraş'ın kızları (Oğlan sana yandım) Bandosuz gelin gitmez Bilalım Bandosuz gelin gitmez Bilalım
Haber: Emre Akkış
