Kahramanmaraş’ta son yıllarda gelişmekte olan bir tarım sektörü de seracılıktır. Birçok tarım ürünü üretiminde başarılı olan Kahramanmaraş insanının (çiftçisinin) seracılıkta da başarılı olması dileğimizdir…
Örtüaltı yetiştiriciliği dış şartların üretime elverişli olmadığı dönemlerde kapalı yapılarda iklimin kısmen/tamamen kontrol altına alınarak “mevsim dışında” pazara ürün çıkartılmasıdır. Turfanda üretimle sera üretimi karıştırılmamalıdır. Turfandacılık, pazara önce/sonra ürün çıkartılmasıdır. Seracılık; mevsim dışında bir üretim şeklidir. Örtüaltı tarımının ilk geliştiği yıllarda seralar daha yaygın kullanıldığında bu ürünlere “sera ürünleri”, yetiştiricilikte kullanılan yapılara da “sera” denilmektedir. 2017 verilerine göre Türkiye örtüaltı üretimimizin %75’i seralarda, kalanı ise alçak ve yüksek tünellerde yapılmaktadır…
SERA İŞLETMECİLİĞİ KARLIDIR
Örtüaltı sebzeciliği açıkta yapılan sebzeciliğe veya diğer bitkisel üretim programlarına göre daha kârlı olan bir yetiştiricilik şeklidir. Bu durumda önemli olan iki husus vardır:
-Açıkta üretime göre nispeten yüksek verimlilik
- Mevsim dışında üretimde yüksek pazar fiyatlarıdır.
Örtüaltı sebze üretiminde birim alandan elde edilen ürün miktarı açıkta yapılan üretimde daha fazladır. Turfanda/sera ürünlerinde mevsim dışında elde edilenlerin birim fiyatları mevsiminde ve açıkta yapılan üretime göre daha yüksektir.
Bu nedenlerle birçok çiftçi sera yetiştiriciliğini tercih etmektedir… Kahramanmaraş’ın ekonomisi açısından sera üretiminin gelişmesi çiftçilerin yüksek kar fırsatı nedeniyle önemsenmeli ve desteklenmelidir…
KAHRAMANMARAŞ’TA İKLİM UYGUN MU?
Bir yerde seracılık yapılmasına karar verirken ekolojik (çevresel) ve ekonomik faktörlerin dikkate alınması gerekir. Seracılığa başlama kararında en önemli faktör sıcaklıktır.
Kahramanmaraş’ta uzun yılların ortalaması olarak (1929 - 2016) aralık, ocak ve şubat aylarında aylık ortalama sıcaklık sırasıyla 6.7, 4.9 ve 6.5 °C olarak belirlenmiştir. Bu aylarda ortalama en düşük sıcaklılar ise 3.2, 1.3 ve 2.3 °C’dir. İlde mart ve kasım aylarında da düşük sıcaklıklar etkili olmaktadır. Sera üretimi açısından Haziran-Eylül ayları arasında ortalama sıcaklık 27 °C olmakla birlikte 45-47 °C ulaşan yüksek yaz sıcaklıkları gözlenebilmektedir. Bu düşük ve yüksek sıcaklıklar domates gibi ürünlerin tozlanması, döllenmesi veya bitki gelişmesi üzerine olumsuz etki yapacaktır. Diğer yandan bu iklim verileri merkez ile ilgili olup ilde daha yüksek rakımlı yerlerde düşük sıcaklıklar daha etkili olmaktadır…
Seracılık için birçok özellikler bakımından ilimiz uygundur. Üreticilerin bazı sorunlarla karşılaşması kaçınılmazdır. Ülkemiz şartlarında sıcak iklim sebzelerinin mevsimsel yetiştirme periyodunun mayıs-kasım olduğu dikkate alındığında ilimizde sera üretiminde “pazarlama” ve soğuk mevsimlerde “ısıtma” önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır… Bu nedenle çift üretim veya turfanda üretim sistemin temelinde bir seracılık planlaması önerilebilir…
MEVCUT SERA ÜRETİMİ…
İlimizde örtüaltı yapısı olarak yüksek tünel ve plastik seraların kullanımı yaygındır. Alçak tünelleri kullanan çiftçiler de vardır…
İlimizde kurulan seralarda domates, biber, patlıcan ve hıyar yetiştiriciliği yapılmaktadır. Domates üretimi; 2002’de 1 dekar (da) alanda 10 ton kadar iken 2016 yılında 141 da alanda 502 tona ulaşmıştır. Hıyar üretimi; 2002’de 13 da alanda 67 ton kadar iken 2016 yılında 100 da alanda 960 ton olarak gerçekleşmiştir. Biber üretimi 2016 yılında 18 ton ve patlıcan üretimi ise 22 ton kadardır. Bu sebzeler yanında seralarda bazı serin iklim sebzelerinden yetiştiriciliğine de rastlanılmaktadır...
İlimizde iklim şartları dikkate alındığında örtü altı üretimi çift üretim sistemi olarak planlanmaktadır. Yani çift üründe ekim/dikim işlemleri iki kez yapılmaktadır. İlimiz için isabetli bir uygulamadır. Bu üretim şeklinde yılın soğuk periyodunda üretime birinci ürünün son hasadı ile ikinci ürünün başlangıcı arasında boşluk bulunması önerilir. Farklılıklar olmakla birlikte, çift ürün sisteminde ise sonbahar üretimi Ağustos–Ocak; ilkbaharda ise Ocak–Haziran periyodunda yapılmaktadır. Ekim/dikim zamanlarında 2-3 haftalık farklılıkla olması mümkündür.
Sebzelerin yanında örtüaltında bir örtü tipi olan malçlar kullanılarak çilek üretimine de yer verilmektedir.
İlimizde yeni gelişmeye başlayan seracılık sektörünün sağlıklı bir büyüme/gelişme göstermesi için bilinçli hareket edilmesi önemlidir…
Sonsöz: Ekonomik ve sağlıklı sera üretimi için bilimsel veriler dikkate alınmalıdır…
