Sayın okurlarım bugünkü yazımda ilimizde bağcılık imkânları ve potansiyelini değerlendireceğim.
Türkiye üzüm üretiminin %6-7’si Kahramanmaraş’ta gerçekleştiriliyor. Kahramanmaraş’ta yılda ortalama 250 bin ton üzüm üretimi var.
Kahramanmaraş bağ alanları Merkez ve Pazarcık’ta yoğunlaşmış durumda. Pazarcık ilçesinde 15.600 ha bağ alanı ile Kahramanmaraş bağ alanının yaklaşık % 50’i bulunmaktadır.
Kahramanmaraş’ta modern bağcılık hızla gelişmektedir. Bunun sonucunda verimlilik de artmıştır. Nitekim 2002’de, dekardan 650-700 kg üzüm elde edilirken, 2015’de dekardan 850-900 kg üzüm elde edilmiştir.
Peki, “bağcılıkta potansiyelimizi geliştirme imkânı var mı” diye sorarsanız bunu ilimizde “bilimsel” olarak bağcılık yapılabilme imkânını ortaya koyduğumuzda daha iyi anlayabiliriz.
Bu amaçla bu yazımda bağcılık acısından ilimizi (a) vejatasyon süresi, (b) etkili sıcaklık toplamı, (c) güneşlenme süresi ve (d) yağış özelliklerini özet olarak inceleyeceğim.
Bilimsel bağcılık…
Vejetasyon süresi: İlkbaharın son ve sonbaharın ilk donlar arasında kalan süreye vejetasyon süresi denilmektedir. İlimizde kuzey ilçelerinde bu süre daha kısa güney ilçelerinde ise daha uzundur. Kahramanmaraş merkezde ilkbaharın son donları 01-10 Mart ve Sonbaharın ilk donları ise 11-22 Aralık gerçekleşmektedir. Buna göre ilimizde 280 gün civarında bir vejetasyon süresi vardır. Bir yerde bağcılık yapılması için asgari vejetasyon süresi 160 gün sınır bir değerdir. İlimizin vejetasyon süresi bağcılık için yeterlidir…
Etkili Sıcaklık toplamı: Bağcılık yapılması düşünülen bir bölgede yıllık ortalama sıcaklık +9ºC’den aşağı düşmemelidir. Etkili sıcaklık toplamı (ETS) tomurcukların kabarmaya başladığı tarih ile üzümlerin olgunlaşma tarihi arasındaki dönemde 10 oC’nin üzerindeki günlük ortalama sıcaklıkların toplanması ile elde edilen değerdir. Kahramanmaraş için ETS değeri Tablo 1’deki aylık sıcaklık ortalamalarından yararlanarak hesapladığımızda 2.895 olarak elde ederiz. Bir yerde bağcılık yapılabilmesi için gerekli olan asgari ETS değeri 900 saat-derece olduğunda ilimizin iklimi birçok üzüm çeşidinin yetiştiriciliğine uygundur.
Güneşlenme Süresi: Bağcılık için güneşlenme süresinin (GS) vejetasyon süresinde 1.300 saat olması istenir. En az 160 gün vejetasyon süresi gerektiği dikkate alındığında Kahramanmaraş’ın vejetasyon süresince GS değeri 2.144 saat olarak hesaplanacaktır. İlimizde güneşlenme iyi bir bağcılık için yeterlidir…
Tablo 1. Kahramanmaraş’ta Aylık ortalama Sıcaklık (°C) Değerleri.
|
Aylar |
||||||||||||||
|
O |
Ş |
M |
N |
M |
H |
T |
A |
E |
E |
K |
A |
Yıllık |
||
|
4.9 |
6.5 |
10.7 |
15.5 |
20.3 |
25.2 |
28.4 |
28.5 |
25.2 |
19.1 |
11.7 |
6.7 |
16.9 |
||
|
- |
- |
0.7 |
5.5 |
10.3 |
15.2 |
18.4 |
18.5 |
15.2 |
9.1 |
1.7 |
- |
|||
|
22 |
165 |
319 |
456 |
570 |
574 |
456 |
282 |
51 |
||||||
|
ETS=2.895 |
||||||||||||||
Not: www.mgm.gov.tr veri tabanından yararlanarak hesaplanmıştır.
Yağış: Kahramanmaraş’ta yıllık ortalama yağış 724.7 mm’dir. Ancak vejetasyon döneminde 359,6 mm kadar yağış düşmektedir. Yaz ayları oldukça kuraktır. Yağışı 300-600 mm arasında olan yerlerde başarı bir bağcılık yapmak için sulama gerekir. Kanaatimce ilimizde bağ alanlarında kurak mevsimlerde sulama yapılmalıdır. Ancak ilimizde sonbaharda aylarının bazı yıllarda yağışlı geçmesi geç hasat edilen kurutmalık çeşitlerde hasat sonrası işlemlerde sorun oluşturabilir…
Anavatan…
İklim bakımında ilimiz asmanın anavatanıdır. Bu topraklarda kaliteli üzümler elde etmek mümkündür. İklimin uygun olmadığı yerlerde üzümlerin olgunlaşamadığı; kalitenin azaldığı; tad, aroma ve renk maddelerinin istenilen düzeyde oluşamadığı bilimsel bir gerçektir…
Kahramanmaraş’ın iklimi sofralık, şıralık ve kurutmalık üzüm çeşitlerin yetiştiriciliğine uygundur. Yörede yaz aylarında gündüzler sıcak geçmesine rağmen geceler nispeten serindir. İklim şartları asit ve renk oluşumuna olumlu yönde etki ederek üzüm kalitesini arttırmaktadır.
Üzüm ürünlerinde marka…
Yetiştiriciliği en yaygın kurutmalık üzüm çeşitleri arasında Peygamber Üzümü ve Horoz (Kilis-İslahiye) Karası yer almaktadır. Pazarcık Türkiye’nin en kaliteli kurutmalık “Peygamber Üzümünün” yetiştirildiği yerlerden birisidir. İlimizde Kabarcık, Mahrabaşı, Yıldız, Ağ üzüm, Yalova İncisi, Trakya İlkeren, Alfons vb. birçok çeşittin yetiştiriciliğine rastlamak da mümkündür.
Kahramanmaraş’ta üzümden kara pekmez, gün pekmezi, kuru üzüm, beyaz ve kara sucuk, samsa, pestil, kırma, çullama, ravanda gibi üzümden elde edilen ürünler yapılmaktadır. Bunların her birinden yeni bir marka çıkarmak mümkündür. Kahramanmaraş dondurmada bunu başarmıştır. Pekala, bunu üzüm ürünlerinde de başarabilir…
