Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasından sonra 1927'da düzenlenen askerlik modeli, 92 yıl sonra Cumhuriyet döneminin en kapsamlı değişikliğine uğradı. Milyonlarca gencin dört gözle beklediği kalıcı bedelli ve tek tip askerlik düzenlemelerini kapsayan yeni askerlik sistemi yasa teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda 17 ret, iki çekimser oya karşılık 335 oyla kabul edilerek yasalaştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da yeni askerlik sistemine dair yasayı Meclis'te kabul edildikten yaklaşık 2 saat sonra onayladı. Yeni askerlik yasası Başkan Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yeni yasaya göre erbaş ve erler için hizmet süresi 12 aydan 6 aya indi. Asteğmen rütbesindeki yedek subaylar ile 'astçavuş' rütbesiyle Türk Silahlı Kuvvetleri'ne (TSK) yeni giren yedek astsubaylar 12 ay maaşlı hizmet yapacak. Üniversite mezunları için 'kısa dönem' askerlik kaldırıldı. Bunun yerine 'bedelli' kalıcı oldu. Saklı, yoklama kaçağı ve bakaya olmamaları şartıyla, 31 bin lira karşılığında bir aylık temel eğitim alan herkes askerliklerini yapmış sayılacak. Manşet Gazetesi olarak özellikle gençlerin detaylarını öğrenmek istediği yeni askerlik sisteminin bütün detaylarını araştırırken, mikrofonlarımızı da gençlere yönelterek düşüncelerini sorduk.
İŞTE YENİ SİSTEMDEKİ DEĞİŞİKLİKLER;
ASKERLİK ÇAĞI VE ÖZEL DURUMLAR
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı her erkek için askerlik çağı, nüfus kayıtlarına göre, 20 yaşına girilen yılın 1 Ocak'ından başlayıp, 41 yaşına girilen yılın 1 Ocak gününde sona erecek.
- Yeni askerlik sisteminde "yedek astsubay" olacak. Yedek astsubay adaylarından öğreniminin ardından "astsubay astçavuş" nasbedilenler, yedek astsubay olarak görev yapacak.
- Yedek astsubay aday adayları, 2 veya 3 yıl süreli yükseköğretim kurumlarından, dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumlarından, 4 yıl ve daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından ve dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumlarından mezun olmaları gerekecek.
- Savaş veya savaşı gerektirecek bir durumda, bu kanuna tabi yükümlülerin askerlik hizmetini yerine getirmek üzere silah altına alınmalarının esaslarını, Cumhurbaşkanı belirleyecek.
- Askerlik hizmet sürelerini, ihtiyaca göre bir katına kadar artırmaya veya yarısına kadar azaltmaya Cumhurbaşkanınca karar verilebilecek. Bu şekilde belirlenen hizmet süresi 6 aydan az olamayacak.
- Yeni yasaya göre erbaş ve erler için hizmet süresi 12 aydan 6 aya indi.
- Asteğmen rütbesindeki yedek subaylar ile 'astçavuş' rütbesiyle Türk Silahlı Kuvvetleri'ne (TSK) yeni giren yedek astsubaylar 12 ay maaşlı hizmet yapacak.
- Üniversite mezunları için 'kısa dönem' askerlik kaldırıldı. Bunun yerine 'bedelli' kalıcı oldu.
- Saklı, yoklama kaçağı ve bakaya olmamaları şartıyla, 31 bin lira karşılığında bir aylık temel eğitim alan herkes askerliklerini yapmış sayılacak.
- Dövize veya enflasyona bağlı olmayan bu bedel, her yıl memur aylık katsayısına göre artacak.
- Bedelli askerlikten yararlanacak yükümlü sayısı ise Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) ihtiyacı dikkate alınarak Milli Savunma Bakanlığı'nca belirlenecek.
- Cumhurbaşkanı, hizmet sürelerini ihtiyaca göre bir katına kadar attırmaya veya yarısına kadar azaltmaya karar verebilecek.
- Ancak askerlik süresi 6 aydan az olamayacak.
32 YAŞA KADAR MÜMKÜN
- Bedelli için yaş sınırları öngörüldü. Lise öğrencileri 22 yaşına, fakülte ve yüksekokul öğrencileri 28 yaşına kadar askerlikten muaf olabilecek.Lise mezunlarının askerlikleri 3 yıl, mesleki ve teknik lise mezunlarınınki 6 yıl, fakülte ve yüksekokul mezunları ile buralardan ilişiği kesilenlerin ise 2 yıl ertelenecek. Bu erteleme sürelerinde son tarih, üst yaş sınırı olacak.
- Dört yıldan daha uzun üniversite eğitimi alanlara 2 yıl, yüksek lisansı tamamlayanlar ile yurtdışındaki kurumlardan mezun olanlara bir yıl ek erteleme hakkı tanınacak. Bunlar için de üst sınır 32 yaş olacak.
- Yasa çıktığında kışlada olanlar bedelli başvurusu yapamayacak.
- Bedelliye başvurup vazgeçenlere yeni hak tanınmayacak.
- Yurtdışında bulunup dövizle askerlik yapma hakkı olanlar da 31 bin lira karşılığı Euro yatırarak askerliğini yapmış sayılacak.
YENİ HAKLAR
- 6 ay zorunlu askerlik yapan erbaş ve erler, isterlerse terhislerinden sonra 6 ay daha harçlıkla hizmete devam edebilecekler.
- 6 aydan sonra devam edenlere net asgari ücret (bugün için 2 bin 20 lira) ödenecek.
- Zorunlu askerlik yapanlara, hizmet süreleri ve sonrasında mali, sosyal haklar sağlanacak. Kışladaki Mehmetçik'in ailesi muhtaç durumdaysa asgari ücretin yarısı kadar yardım yapılacak.
- 6 ay veya 12 aydan sonra terhis olanlara, askeri öğrenci alımı ve sözleşmeli erbaş/er alım sınavlarında yüzde 20 ek puan verilecek.Bunlardan meslek yüksekokulu veya meslek lisesi mezunlarının ek sınav puanı yüzde 25 olacak.
TOKİ ALIMINDA ÖNCELİK
- Mehmetçik'ten kendi üzerine kayıtlı konutu olmayanlara, TOKİ'nin sosyal konutlarının alımında öncelik tanınacak.
- Bedelli olmayanlar, hizmet sürelerince kamuya ait toplu taşıma hizmetleri ile müzelerden ücretsiz yararlanacaklar.
- Şu anda kışlada 12'nci ayında olan er/erbaş, isterse ve kabul edilirse 6 ay da harçlıkla askerliğe devam edebilecek.
- Ancak altı ay ek vatani hizmet, bazı şartlara bağlandı.
- Devletin güvenliğine karşı suçlar, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, cinsel saldırı gibi suçlara bulaşmış olanlar 6 ay ek askerlikten yararlanamayacak.
ÜNİVERSİTEDEN ASTÇAVUŞ
- Astçavuşlar, 2 veya 3 yıl süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar arasından daha çok teknik personel açığına yönelik alınacak. Ancak 4 yıllık üniversite mezunları da yedek astsubaylığa başvurabilecek.
- Astçavuş kadrosunda TSK'nın ihtiyacı öncelikli olmasına karşın yükümlülerin istekleri de dikkate alınacak.
HER KAÇAN GÜNE CEZA
- Genelkurmay Başkanlığı, her dönem ihtiyaç duyduğu asker sayısını bakanlığa bildirecek.
- Buna göre her yıl kaç gencin bedelliden yararlanacağı açıklanacak ve talep fazla olursa kura çekilecek.
- Barışta, kabul edilebilir bir özrü olmaksızın yoklamadan kaçan, saklı duruma düşen veya bakaya olanlar için kaçak kaldıkları gün kadar para cezası uygulanacak.
- Bunlardan kendiliğinden gelenlere her gün için 5 lira, yakalananlara ise her gün için 10 lira ceza kesilecek.
İşte Kahramanmaraş halkının yeni askerlik sistemi değerlendirmesi;
“EN KISA SÜREDE ASKERE GİTMEYİ DÜŞÜNÜYORUM”
Veysel Caymaz
Yeni askerlik sistemiyle birlikte normal erler için askerliğin 6 aya indiğini biliyorum. Ben de askerlik çağında bir gencim, bence bu sürenin 6 aya düşmesi çok iyi oldu. Çünkü askerlik insanların önünde bazen engel olabiliyor, gerek yeni bir hayat kurmada gerekse de iş hayatına atılmada. Zaten çoğu insan boşuna bir yıl askere gidip geliyordu. Bu durum ekonomik olarak da zarar veriyordu bence. Öğrenciler ya da gençler için 6 ay olması çok iyi olur. 12 ay boşu boşuna beklemeyiz, en azından 12 ay diye korkup gitmemezlik yapmayız bir an önce gider askerliğimizi yaparız. Aynı zamanda yeni sistemle askerde kalanlar ücret de alabilecek. Ben askere gidip orada kalmayı düşünüyorum, başka yapacak bir işimiz yok maalesef.
“KİMSE ASKER OLMAKTAN KORKMAYACAK”
Cebrail Fıstık
Ben de bir genç olarak askerlik sisteminin nasıl olacağını tabi ki hem takip ediyordum hem de merak ediyordum. Yeni sistemin çok güzel olduğunu düşünüyorum, meclisten geçip kabul olması da çok güzel oldu. Bende askere gideceğim, er ve erbaşların generalliğe kadar yükselebileceğini öğrendim. Bu çok iyi bir şey, eskiden komutanlığa kadardı. Askere gidecek olanlar için yeni sistem çok iyi oldu, kimse askerden kaçmayacak. Ben uzman olmak istiyorum askere gittiğimde, orada kademe kademe yükselme istiyorum.
“HEM OLUMLU HEM DE OLUMSUZ YÖNLERİ VAR”
Arif Sünbül
Yeni askerlik sistemini ben de takip ediyorum, bana göre hem olumlu hem de olumsuz yönleri var. Olumlu olarak üniversite mezunu olan gençlerimiz iş bulmakta zorlanıyordu, artık bir nevi iş kapısı açıldı ve işsiz sayısı azalacak. Aynı zamanda askerliğin 6 aya indirilmesi de bence güzel olmuş, gençler bir an önce askerliğini yapıp hayata atılabilecek. Ben bunu olumlu olarak değerlendiriyorum ama diğer taraftan da paralı askerlik geldiği için ileride ülkemiz bir savaşa girdiğinde, herhangi bir sorun olduğunda ordumuz direk paralı askerlerle yönetilecek. Bence bu çok vahim bir durum bana göre.
“ASKERLİK SİSTEMİ BANA GÖRE BOZULDU”
Mehmet Çakıroğlu
Dünyayı titreten bir ordu sistemimiz vardı, dünyanın birinci ya da ikinci ordusuna sahiptik. Askerlik diye bir şey kalmadı artık bence, ben sistemi olumsuz olarak görüyorum. Ben askerliğimizi Kars’ta yaptım, tam 20 ay asker oldum. Şimdiki erler 6 ay yapacak, bu indirimi normal olarak görebilirim de yanlış olan şeyler var. Askerlik bizde Peygamber Ocağı’dır derlerdi, bu sistem bence kalktı, Peygamber Ocağı diye bir şey yok artık.
“YENİ ASKERLİK SİSTEMİ BENCE DOĞRU DEĞİL”
Burhan Kabalcı
Yeni askerlik sistemi bence doğru değil. Herkesin vatani görevini yerine getirmesi lazım. Zaten şimdilerde eskisi gibi askerlik zor değil. Şimdi askerlerin cep telefonu var. Bizim zamanımızda bunlar yoktu ve hasretlik çekerdik, mektup yazardık. En önemlisi özlem duyardık. Asker ocağı dendiği zaman biraz gururlanırdık. Bizi davulla zurnayla gönderirlerdi. Şimdiki gençlerimiz zaten askerlik yapmak istemiyorlar. Parasını verip gitmemeyi tercih ediyorlar. Benim şahsi görüşüm her Türk gencinin askeriyeyi görmesi, yaşaması ve deneyimlemesi lazım. Askerlik çok farklı bir şey, o duyguyu yaşamak lazım. Ben askerliğimi Van’da yaptım. Dağlarda çok gezdim. Nitekim askerler vatanı, milleti koruyor.
“BEN BU TÜR SİSTEMLERE KARŞI DEĞİLİM”
Mehmet Demir
Yeni askerlik sistemini birçok kişi yanlış değerlendirse de ben olumlu buluyorum. Çünkü gelişen ve gün geçtikte değişen bir dünyada yaşıyoruz. Askerlik sistemi artık gönüllü değil de paralı olursa daha iyi olur. Bu tür sistemlere ben karşı değilim. Güneydoğu’da Doğu’da şahit oluyoruz, şehit düşen birçok er silah tutmasını dahi bilmeyen askerlerimiz.
“YENİ ASKERLİK SİSTEMİ TÜRKİYE’MİZ İÇİN GÜZEL OLACAK”
Gökhan Güler
Ben 15 ay uzun dönem askerlik yaptım. Kısa dönem askerlik bence güzel oldu. Çünkü şu an Türkiye’nin iş yönünden gidişatı pek te iyi değil. Ama askerliğini yapan arkadaş 6 ay sonrasında devam ettiğinde maaş alabilecek. Bu güzel bir durum. Daha sonra Uzman çavuş yâda astsubay olma şanları da var. Yeni askerlik sistemi Türkiye’miz için inşallah güzel olacak. Ben olumlu bakıyorum ve olumlu değerlendiriyorum.
“12 AY ASKERLİKTE HAYATINIZA BİR YIL BOYUNCA ARA VERİYORSUNUZ”
Muhammet Enes Çevik
Yeni askerlik sistemi bence güzel oldu. Mevcut sistemde 12 ay askerlik yaptığınız zaman işinizden gücünüzden oluyorsunuz. Yani bir nevi hayatınıza bir yıl boyunca ara veriyorsunuz. Bence yeni askerlik sistemi her bakımdan hem ihtiyaçları karşılayabilecek hem de iş anlamında vatandaşları özellikle gençleri olumsuz etkilemeyecek. Ben askerliğimi paralı yapmayı düşünüyorum.
(Haber: Ahmet Güneçıkan-Emre Akkış)
