Bugüne kadar yaptığı birbirinden farklı çalışmalarla dikkat çeken KSÜ Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Güvenç, yine önemli bir çalışmaya imza attı. Güvenç bu kez de Türkiye’nin turunçgil üretimini gündemine aldı.
İşte Prof. Dr. İsmail Güvenç’in turunçgil ile ilgili verdiği bilgilerin detayları şu şekilde;
“DÜNYA ÜRETİMİNDE 6’NCI SIRADAYIZ”
Turunçgiller narenciye olarak da adlandırılmaktadır. Narenciye Farsça (narenç) kökenlidir. Bu familya portakal, limon, mandalina, greyfurt ve turunç gibi türleri içine almaktadır. Türkiye’de 2019 verilerine göre 4.3 milyon ton toplam narenciye üretimi yapılmış. Bu üretim miktarı ile Türkiye önemli üretici ülke konumunda. Dünya üretiminde yıllara göre değişmekle birlikte yüzde 2-3’lük payı ile 6. veya 7. Sırada yer almakta.
“TÜRKİYE’NİN NARENCİYE ÜRETİMİ ARTMIŞTIR”
Türkiye turunçgiller üretiminin yüzde 40’ını portakal oluşturmakta. Portakalı yüzde 33 ile mandalina izlemektedir. Limon ve greyfurt ise sırasıyla yüzde 22 yüzde 6 paya sahiptir. Turunç üretimi ise çok azdır. 2000’de yılda fert başına 34.3 kg kadar turunçgiller üretimi varken 2019 yılında 52.5 kg’a yükselmiştir. Anlayacağınız nüfus artışına rağmen Türkiye’nin narenciye üretimi artmıştır.
“SON 20 YILDA ÜRETİM MİKTARI YÜZDE 100 ARTMIŞTIR”
Son 20 yılda üretim miktarı yüzde 100 artmıştır. Bunda meyve veren ağaç sayısındaki artışın payı yüksektir. Ağaç sayısındaki artış yüzde 66.7’dir. Üretim artışı sırf ağaç sayısından değil girdi kullanımı ve diğer tekniklerin iyileştirilmesi ile açıklanabilir. Turunçgiller üretiminde gelecekte daha da artması beklenilmektedir. Bunu 2000 yılında meyve vermeyen ağaç sayısının 2.306 adet iken 2019’da 8.327 adete yükselmesi desteklemektedir. Mevcut hali ile üretimde fazlalık varken üretimin daha da artması ne anlama gelir. Bunu cevaplamadan yeterliliklerimize bir bakalım.
“TURUNÇGİLLERDE, TÜM TÜRLERDE YETERLİLİĞİMİZ YÜKSEKTİR”
Turunçgillerde, tüm türlerde yeterliliğimiz yüksektir. TÜİK verilerine göre yeterlik oranları portakalda yüzde 152.5, mandalinada yüzde 170.0, limonda yüzde 200 ve greyfurtta yüzde 251.5 kadardır. Yani 100 kg limona ihtiyaç varken 200 kilogram limon üretilmektedir. Gelecekte üretimin artması beklenildiğine göre yeterlilik seviyeleri de ister istemez artacaktır. O zaman “Bize eylem lazım” sözüne kulak kesilmekte fayda var. Bu kadar üretim ya iç pazarda ya da dış pazarda değerlendirilmelidir.
“TÜRKİYE TURUNÇGİLLER İHRACATINDA ÖNEMLİ BİR ÜLKE KONUMUNDA”
Türkiye turunçgiller ihracatında önemli bir ülke konumundadır. Bazı kaynaklar Türkiye’nin turunçgiller ihracatında dünyada 3. Sırada olduğu yazılmaktadır. Yine uzmanlar Türkiye’nin turunçgiller ihracatında rekabet gücünün bulunduğunu belirtmektedir. AB ülkeleri arasında İspanya’nın rekabet gücü Türkiye’ninkinden daha yüksektir. Toplantı için 2018 ve 2019 yılı verilerine göre limon üzerine yaptığım hesaplamalarda Türkiye’nin rekabet gücünün yüksek olduğunu belirledim. Türkiye iç pazarda tüketemediği bu fazla turunçgiller ürünlerini dış pazarlarda satmayı başarmalıdır. Pazarlamayı üretimle başlayan bir yaklaşımı benimseyen bir akademisyenim. Toplantıda da üretim planlamasına dikkat çektim. Konu ile ilgilenen bu kadar kişi ve kurum varken üretimin planlamamış olması oturup düşünülmesi gereken bir konudur.
Haber: Emre Akkış
