Birçok medeniyete ev sahipliği yapan Kahramanmaraş, bu özelliğiyle tarihi bir şehir olurken, bünyesinde birçok değeri de barındırıyor. Kentin tarihi değerlerinin gün yüzüne çıkması amacıyla sorumluluk üstlenen Manşet Gazetesi olarak bu kez ki haberimizde ise Kahramanmaraş’ın tarihi eserlerinden biri olan fakat bakımsızlığı nedeniyle turizme kazandırılamayan Tarihi Taş Köprü’yü, diğer adıyla Ceyhan Köprüsü’nü ele alıyoruz. Kent merkezine 11 kilometre uzaklığında, Kılavuzlu Mahallesi sınırlarında bulunan Taş Köprü, Ceyhan Nehri üzerinde olması sebebiyle Ceyhan Köprüsü olarak da anılıyor. Dulkadiroğlu Devleti’nin son hükümdarı Alaüddevle Bozkurt Bey döneminde inşa edildiği tahmin edilen Taş Köprü, doğu-batı doğrultusunda 158 metre uzunluğunda altı kemer gözünden oluşuyor. 24 metre 60 santimetre ölçülerinde anıtsal kemer gözü ile köprü, döneminin teknoloji harikalarından biri olurken, moloz taş malzemenin kullanıldığı yapı ihtişamlı duruşu ile günümüze kadar gelmeyi başardı.
BARAJ ALTINDA KALMAYAN TEK KÖPRÜ, TARİHİYLE DİKKAT ÇEKİYOR
Ceyhan Nehri üzerinde kurulan tarihi köprüler arasında baraj altında kalmayan ya da yıkılmadan günümüze ulaşan Kahramanmaraş’taki tek köprü konumunda bulunan Taş Köprü, birçok kez onarımdan geçse de aslını büyük oranda korumasıyla önemini artırmıştır. Sıradışı asimetrik mimarisiyle dikkatleri çeken Tarihi Taş Köprü, köprü şeklinden dolayı aktif kullanıldığı dönemlerde Kambur Köprü olarak da anılıyordu. Üzerinde ne zaman yapıldığına ilişkin herhangi bir kitabenin yer almadığı köprüyle ilgili şu ana kadar tespit edilen en eski kayıt, 1563 tarihli Maraş Tahrir Defteri’nde geçmektedir. Osmanlı dönemine tarihlenen bu tahrir defterlerinde Cisr-i Ceyhun (Ceyhan Köprüsü) adıyla anılmaktadır. Dulkadiroğlu Devleti’nin son hükümdarı Alaüddevle Bozkurt Bey (1480-1515) döneminde inşa edildiği tahmin edilmektedir.
GENE KÖPRÜSÜ’NE BENZER ASİMETRİK MİMARİYE SAHİP
Kurulmuş olduğu vadinin dar ve derin yapısı gereği Gene Köprüsü’ne benzer şekilde asimetrik bir mimariye sahiptir. Tabandan yaklaşık 18 metre yükseklikte bulunan sivri kemerli ana açıklığın her iki tarafı da güneye doğru hafif kıvrılarak uzamaktadır. Ana açıklığın kayalıklarla birleşen batı kısmında tek, düzlüğe doğru uzanan doğu tarafında ise dört küçük açıklık bulunmaktadır. Toplam uzunluğu 158 metre, yüzey genişliği ise yaklaşık 5 metredir. Köprünün ayak kaideleri ve sel yaranları düzgün kesme taştan yapılmış, diğer bölümleri kaba moloz taşlarla örülmüştür. Kent merkezine, Kayseri yoluna, Kılavuzlu Mesire Alanı’na ve bölgedeki nehir üstünde yüzen balık restoranlarına yakınlığı nedeniyle yöre halkı ve turistler tarafından sıklıkla ziyaret edilen ve fotoğraflanan Taş Köprü, günümüzde yayaların kullanımına açıktır.
TARİHİ KÖPRÜ GEZGİNLERİN ANILARINDA
1917 yılında 5 ay boyunca 2 bin kilometre yürüyerek Anadolu’yu gezen İngiliz Oryantalist W. J. Childs, Kahramanmaraş’tan Zeytun Bölgesi’ne giderken bu köprüden geçer. Küçük Asya’da Yayan isimli eserinde bir Arap köprüsü diye bahsettiği Taş Köprü’nün günümüze ulaşan en eski fotoğrafını da çeker. Bir diğer İngiliz gezgin E. J. Davis ise 1879 yılında yayınladığı Asya Türkiye’sinde Hayat isimli eserinde Kahramanmaraş’tan Adana’ya Döngele üzerinden giderken geçtiği bu köprüyü detaylı tasvir eder. Köprünün üstünden geçerken hemen yukarı bölümde daha eski bir köprü kalıntısı bulunduğundan bahseder. 19. yüzyılın ikinci yarısında Kahramanmaraş’ta faaliyete başlayan Gündoğumu Dergisi’nin 1900 yılı Ağustos sayısında da Taş Köprü’nün çizimi yer almaktadır.
TAŞ KÖPRÜ’NÜN BAKIMSIZLIĞI İÇ YAKIYOR!
Tarihi ve mimarisiyle önemli bir değere sahip olan Taş Köprü, bakımsızlığı ve turizme kazandırılamaması sebebiyle haberimize konu oldu. Taş Köprü’yü yerinde gezen haber ekibimiz, köprünün çevresinin bakımsız ve pis oluşunu gözler önüne sererken, böylesi önemli bir değerden neden kent olarak faydalanılamadığına dikkat çekti. Taş Köprü ile ilgili vatandaşların en büyük talebi, köprünün ışıklandırılması ve çevre bakımının yapılarak turizme kazandırılması. Işıklandırmasının olmaması sebebiyle akşam saatlerinde ailecek gezmeye uygun olmayan Taş Köprü, bunu fırsat bilen alkoliklerin mekanı olmasıyla can acıtıyor. Ayrıca Taş Köprü’nün çevresi çöpler sebebiyle kötü bir görüntüye sahip olurken, vatandaşlar yetkikilere seslenerek bu değere sahip çıkılmasını istiyor. Vatandaşlar özellikle Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı Hayrettin Güngör’ün yapılan çağrılara sessiz kalmayarak, geniş vizyonuyla Taş Köprü’nün ışıklandırılmasını ve çevre düzenlemesinin yapılarak turizmin hizmetine sunulmasını sağlayacağına inandıklarını belirtiyor.
“BURANIN İNSANLARI AKŞAMLARI BURAYA GELMİYOR MU?”
Kayseri’den Kahramanmaraş’a gelen ve şehir girişindeki Taş Köprü’yü görmek istediğini belirten Kayhan Göçer, köprünün bakımsız halini Kahramanmaraş’a yakıştırmadığını söyledi. Büyük bir heyecanla tarihi köprüyü görmeyi hedeflediklerini fakat bakımsız bulduklarını anlatan Göçer, “Ailemle birlikte buradaki akrabalarımızın yanına geldik. Gelmişken de tarihi yerleri gezelim istedik, ilk buraya girdik. Aslında büyük umutlarla gelmiştik, çok güzel de bir görüntüsü var ama bence buraya ilgililer pek de ilgi göstermemiş. Köprü çok güzel, üzerinde yürüdük, eski olmasına rağmen hala sağlam ve ayakta. Fakat çevresi çok bakımsız, ayrıca ışıklandırılmasının da olmadığını gördük. Buranın halkı akşamları neden buraya gelmiyor diye düşündük. Burayı güzel bir bakıma alsalar, ışıklandırma yapsalar, insanlar bu serin havada suyun sesiyle huzur bulsa çok iyi olurdu. Bu sorunu gündeme getirmeniz de çok güzel, İnşallah Kahramanmaraş için yetkililer doğru olanı yapacaktır” dedi.
(Haber: Ahmet Güneçıkan)
