Özellikle son yıllarda ülkemizde önemli bir sorun haline gelen iş beğenmeme durumu nedeniyle başta fabrikalar olmak üzere birçok sektör işçi bulamaz hale geldi. Hâlihazırda insanların aynı ücrete daha rahat, daha temiz ve vardiyasız işlerde çalışma isteği fabrikaları yeniden eski usul yöntemlerle işçi aramaya yöneltti. Durum böyle olunca da 2011 yılında ülkesindeki iç savaştan kaçan Suriyeliler fabrikaların aranan elemanları oldu. Kente yerleşen birçok Suriyeli fabrikaların bir nebzede olsa işçi açığını kapatırken üretiminde bu nedenle sekteye uğramamasına vesile oldu. Konuyla ilgili gazetemize özel açıklamalarda bulunan İŞKUR İl Müdürü Ali Yüce, kentte son verilere göre şu anda 1680 yabancı uyruklu işçinin çalıştığını söyledi. Bunun yanında kayıtsız bir şekilde çalışan birçok yabancı uyruklu işçinin de olduğunu vurgulayan Yüce, işverenleri Çalışma Bakanlığından izin almaları konusunda uyardı. Kayıt dışı yabancı uyruklu işçi çalıştıran kişiler için ceza-i müeyyidelerin ağır olduğunun altını çizen Yüce, artık çalışma izni almanın çok basit olduğunu kaydetti.
YABANCILARIN TÜRKİYE’DE ÇALIŞMASI İZNE TABİ
Yabancıların Türkiye’de çalışmasının izne tabi olduğunun bilgisini veren Yüce, sözlerinin devamında şu ifadelere yer verdi: “Fakat Suriye’de olan iç karışıklık sebebiyle oradan ülkemize ciddi bir göç dalgası oldu. 6458 sayılı Yabancıların Çalışmasına ilişkin kanun var ama bunlar pasaportu ile izinli gelen kişiler olmadıkları için çalışma iznine tabi tutulamıyorlar. Bu kişilerin ayrı bir vasıfları var. Biz bunlara Geçici koruma kapsamındaki sığınmacılar diyoruz. Tabii bunların ülkemize gelmesi ciddi bazı sorunları da beraberinde getirdi. Bunun en büyük yansımalarından biri de çalışma hayatı ile ilgili yasal zorunluluklar oldu. Bununla ilgili 13 Ekim 2014 tarihinde 2923 sayılı resmi gazetede geçici sığınmacıların çalışma iznine ilişkin bir yönetmelik yayınlandı. Bu yönetmeliğe göre kimler nasıl izin alırlar? Şartları nedir? Çalışma izni alınmadan çalışılmasının müeyyidesi nedir? diye soracak olursak bir iş yeri bir ila 10 arası Türk işçi çalıştıran iş yeri ancak izin almak kaydıyla bir tane geçici koruma kapsamındaki işçiden çalıştırabilir. 10 ve üzeri işçi çalıştıran işyerleri de normal Türk işçisinin yüzde 10’u kadar yabancı işçi çalıştırabilir.”
ÇALIŞMA İZNİ ALMAK ÇOK BASİT
Yabancılar için çalışma izni almanın artık çok daha kolay olduğuna dikkat çeken Yüce, “İşveren bize müracaat ettiği zaman bir aylık süreyle biz o talebi karşılayamazsak yani aradığı elemanın teminde güçlük çektiği zaman biz bunlara bir yazı veriyoruz ve işveren bu yazıyla bakanlığa müracaat ettiği zaman yüzde 10’luk kota da ortadan kalkıyor. Bunları belirledikten sonra çalışan açısından baktığımızda çalıştırılacak kişinin 6 aydır ilimizde ikamet ediyor olması gerekiyor. Göç idaresinden 99 koduyla geçici T.C. alması gerekiyor. Örneğin Kahramanmaraş’taki yabancı uyruklu bir şahıs Gaziantep’te herhangi bir işte çalışamaz. Bulunduğu ilde 6 ay ikamet şartı var. İşyerlerine bu kişiler müracaat ediyorlar. İşveren kendi E-Devlet şifresiyle Çalışma Bakanlığımızın internet sitesi var. Yani çalışma izni almak çok basit. Çok fazla evrak gerektiren bir husus değil. Çalıştırmak istediği kişilerin bilgileriyle www.csgb.gov.tr ye müracaat ediyor. Orada da istenilen belgeleri taratıyor. Aynı yöntemle de bakanlık duruma göre kendi araştırmalarını da yapıyor ve yaklaşık bir ay içerisinde online olarak o kişinin çalışma iznine ait belge işverenimizin adresine geliyor” şeklinde konuştu.
CEZALAR AĞIR
Kurallara uymayanlar için cezaların ağır olduğunu hatırlatan Yüce, şöyle konuştu: “İlimizde çalışma izni alarak özellikle tekstil ve çelik mutfak eşyaları sektöründe bin 680 kişi çalışıyor. Bunun yanında bizim iş başı eğitim programımızda var. İşbaşı eğitim programı için çalışma iznine gerek yok. Bu uygulamamızda 135 kişi işletmelerde iş başı eğitim programımızda çalışıyorlar. Genel olarak baktığımızda özellikle Suriyeli kardeşlerimizin çalıştırılması yönünde kayıt dışı bir hayli fazla. Yani bu verdiğimiz verilerin dışında çok fazla daha kişi çalışıyor. Bu kayıt dışılılıkla alakalı çok ciddi müeyyideler var. Kişi başına aylık 6 bin 229 TL cezası var. İşverenlerimizin bu müeyyidelerle karşı karşıya kalmaması için prosedüre uyulması lazım. Ama eğer bu konuda herhangi bir sıkıntı olursa biz kurum olarak her türlü yardıma hazırız. Cezai müeyyide bununla da kalmıyor. SGK’nın uyguladığı prim teşviklerinden de faydalanamıyor. Bu nedenle işverenlerimizden ricamız kesinlikle çalışma izni almadan işçi çalıştırmasınlar.”
İŞ GÜCÜNÜ KARŞILAMAKTA ZORLUK ÇEKİYORUZ
İşgücünü karşılamakta zorluk yaşadıklarını aktaran Yüce, son olarak sözlerine şunları ekledi: “Kahramanmaraş özellikle tekstil ve çelik mutfak eşyalarında marka bir şehir. Bu iki sektörde marka şehir olduğumuz için iş gücü talebi fazla ve maalesef biz bunu aylık olarak karşılamakta güçlük çekiyoruz. İşsizlikten ziyade daha iyi, daha kolay vardiyasız işleri tercih ediyorlar. Durum böyle olunca da Suriyelilerin kentteki iş gücüne can suyu oldu diyebiliriz. Çünkü vasıf gerektirmeyen beden işçiliği gibi işlerde iş gücünü karşılamakta zorluk çekiyoruz.”
Haber: Emre AKKIŞ
